عکس شگفت‌انگیز سیاه‌چاله‌ای کلان‌جرم در حال پرتاب جریان مواد به فضای میان‌ستاره‌ای

یک کهکشان دوردست میزبان سیاه‌چاله کلان‌جرمی حریص است که در تصویر تازه‌ای از تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT)، به نظر می‌رسد در حال بازی با غذایش باشد. این کهکشان مارپیچی که با نام NGC 4945 شناخته می‌شود و بیش از ۱۲ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد، بادهایی نیرومند از مواد را از سیاه‌چاله کلان‌جرم مرکزی خود به بیرون می‌دمد.

به گزارش زومیت، اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) که بر فراز کوه سرو پارانال در صحرای آتاکامای شمال شیلی قرار دارد، نمایی نزدیک از هسته فعال کهکشان یادشده و بادهای پرسرعتی که از سیاه‌چاله خارج می‌شوند ثبت کرده‌اند.

تصویر کهکشان نشان می‌دهد که «باقیمانده‌های» میان‌ستاره‌ای ماده در حالی که سیاه‌چاله گرسنه مشغول بلعیدن غذایش است، به فضای پیرامون پراکنده می‌شوند. بر اساس بیانیه‌ی مسئولان رصدخانه جنوبی اروپا در ۳۱ مارس:

در مرکز تقریباً هر کهکشانی یک سیاه‌چاله کلان‌جرم وجود دارد. برخی از آن‌ها، مانند سیاه‌چاله مرکزی کهکشان راه شیری خودمان، چندان حریص نیستند؛ اما سیاه‌چاله کلان‌جرم NGC 4945 بسیار گرسنه است و حجم عظیمی از ماده را می‌بلعد.

بادهای کهکشانی که در تصویر به‌صورت جریان‌های روشن و مخروطی‌شکل ماده نمایش داده شده‌اند، آن‌قدر سریع حرکت می‌کنند که گاز و غبار احتمالاً پیش از آنکه سیاه‌چاله فرصتی برای بلعیدنشان پیدا کند، از کهکشان فرار کرده و به فضای بین‌کهکشانی پرتاب می‌شوند. مسئولان رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) افزودند:

این خورنده‌ی شلخته، برخلاف شهرت همیشگی سیاه‌چاله‌ها به بلعیدن همه‌چیز، در حال پرتاب بادهای نیرومندی از ماده است.

مشاهدات اخیر با تلسکوپ VLT بخشی از یک مطالعه گسترده‌تر درباره چگونگی حرکت بادها در کهکشان‌ها بوده‌اند. داده‌های ابزار MUSE نشان می‌دهد که بادهای کهکشانی مشاهده‌شده در NGC 4945 در حین دور شدن از سیاه‌چاله مرکزی، شتاب می‌گیرند و به سمت لبه‌های کهکشان حرکت می‌کنند. این رفتاری غیرمعمول است، چرا که معمولاً بادهای کهکشانی با دورشدن هرچه بیشتر از مرکز کهکشان، آهسته‌تر می‌شوند. این بادهای پرسرعت می‌توانند تأثیر چشمگیری بر کهکشان میزبان خود بگذارند؛ چرا که با بیرون‌راندن ماده از کهکشان، روند تشکیل ستارگان را مختل می‌کنند. به گفته‌ی مسئولان رصدخانه جنوب اروپا:

در نمای نزدیک از NGC 4945، هسته فعال کهکشان توسط غبار و گازی پوشیده شده که به دلیل کشش گرانشی نیرومند سیاه‌چاله به این ناحیه جذب شده‌اند. این سیاه‌چاله از این ماده میان‌ستاره‌ای تغذیه می‌کند. بادهای کهکشانی درخشان از میان ابرهای گاز و غبار می‌درخشند و از سیاه‌چاله به بیرون جاری می‌شوند. این نمای بزرگ‌نمایی‌شده روی تصویری وسیع‌تر از NGC 4945 که توسط تلسکوپ MPG/ESO در لا سیلا، شیلی گرفته شده، قرار داده شده است.

مطالعه درباره این بادهای کهکشانی در نشریه Nature Astronomy منتشر شده است.