11 فروردين؛ تغيير نام صور فلکي در گاه شمار رسمي ايران

گاه شماري رسمي ايران تقويمي است که در 11 فروردين 1304 (1925 ميلادي) در مجلس شوراي ملي تصويب شد و به موجب آن طول و نام ماه‌هاي سال اصلاح شد.

پس از مشروطه استفاده از تقويم هجري خورشيدي در کنار تقويم هجري قمري رسميت کامل يافت و تمامي مراسلات ، اسناد و نسخ اداري و رسمي، تنظيم مراسم ها ، اعياد و جشن هاي ملي ، بر مبناي تقويم خورشيدي انجام شد.

تا قبل ازتاريخ يادشده طول ماه‌ها در هر سال متغير بود و از 29 روز تا 32 روز تغيير مي‌کرد و از اين تاريخ به شش ماه 31 روزه، پنج ماه 30 روزه و يک ماه 29 روزه (که در سال هاي کبيسه 30 روز مي‌شود) دقيق شد و نام ماه‌ها از نام صورت هاي فلکي به نام هاي امروزي آن (فروردين تا اسفند) تغيير کرد.

اين گاه شماري هجري خورشيدي و بر اساس گاه شماري جلالي است ولي مبدأ اين تقويم نوروز سال هجرت محمد، پيامبر اسلام از مکه به مدينه در سال 622 ميلادي است.

گاه شماري هجري خورشيدي يا تقويم هجري شمسي برپايه? تقويم جلالي است. مبدأ گاه شماري هجري خورشيدي مانند گاه ‌شماري هجري قمري، هجرت پيامبر اسلام محمّد از مکه به مدينه در تاريخ 24 تير سال اول هجري خورشيدي (16 ژوئيه 622 ميلادي) است. البته سال خورشيدي با 3ماه و 24روز ديرکرد از اول فروردين آغاز مي‌شود.

هر سال داراي 4 چهار فصل با نام‌هاي بهار، تابستان، پاييز، و زمستان است و هر فصل سه ماه دارد و هر ماه تقريبا چهار هفته و هرهفته هفت روز با نام‌هاي شنبه، يکشنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (آدينه) دارد. هر سال با اول فروردين و فصل بهار آغاز مي‌شود.

بلندترين روز سال در اول تير و بلندترين شب سال در شب يلدا (از غروب 30 آذر تا طلوع آفتاب در اول دي) رخ مي‌دهد.

اين گاه شماري از 365 روز در قالب 12 ماه تشکيل شده است و دقيق‌ترين تقويم جهان مي‌باشد.به منظور آگاهي بيشتر به نام کنوني و نام صور فلکي قديم اين ماه‌ها در زير اشاره شده است:

فروردين( حمل)، ارديبهشت (ثور)، خرداد (جوزا)، تير (سرطان)، مرداد( اسد)، شهريور( سنبله)، مهر( ميزان)، آبان (عقرب)، آذر (قوس)، دي (جدي)، بهمن (دلو)، اسفند (حوت)

گفتني است طراحان اين تقويم که به تقويم جلالي هم شهرت دارد، گروهي رياضيدان و اخترشناس بودند که نامدارترينشان حکيم عمر خيام نيشابوري رياضيدان و شاعر ايراني بود. اينان به سفارش ملکشاه سلجوقي و با اصلاح تقويم يزدگردي به اين گاه ‌شمار نوين دست يافته بودند.