سهم هزینه‌های نظامی از تولید ناخالص داخلی کشورهای مختلف جهان (+ جدول)

در سال ۲۰۲۴، کشورهای جهان در مجموع حدود ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه‌های نظامی اختصاص دادند. این رقم معادل تقریبی ۲.۷ تریلیون دلار بوده که نشان‌دهنده سهم قابل‌توجهی از منابع اقتصادی جهانی برای امور دفاعی است. این در حالی است که بسیاری از کشورها درگیر منازعات مسلحانه، رقابت‌های منطقه‌ای و تنش‌های ژئوپولیتیکی هستند و همین امر باعث شده که بودجه نظامی برای آن‌ها در اولویت قرار گیرد.

به گزارش روزیاتو، کشورهایی مانند اوکراین، اسرائیل، روسیه و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ بخش بزرگی از اقتصاد خود را صرف تأمین بودجه نظامی کرده‌اند. برخی از این کشورها به‌دلیل درگیری مستقیم در جنگ (مانند اوکراین و روسیه) و برخی دیگر به‌خاطر موقعیت خاص امنیتی و رقابت منطقه‌ای، چنین تصمیماتی اتخاذ کرده‌اند.

بالاترین سهم هزینه نظامی از تولید ناخالص داخلی

بر اساس آمار منتشرشده، اوکراین در صدر جدول کشورهای دارای بیشترین هزینه نظامی نسبت به تولید ناخالص داخلی قرار دارد. این کشور در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۴ درصد از کل اقتصاد خود را صرف امور دفاعی کرده است. این در حالی است که پیش از آغاز جنگ با روسیه در سال ۲۰۲۱، این رقم تنها ۳.۴ درصد بود.

در جدول زیر، فهرست ۲۰ کشور اول از نظر نسبت هزینه نظامی به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۴ آمده است:

مقایسه کشورها در شرایط جنگ و صلح

بررسی‌ها نشان می‌دهد که کشورهایی که درگیر درگیری‌های مسلحانه بوده‌اند، در سال ۲۰۲۴ به‌طور میانگین ۴.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه‌های نظامی کرده‌اند. در مقابل، این رقم در کشورهایی که در شرایط صلح بوده‌اند، تنها ۱.۹ درصد بوده است. این اختلاف فاحش، تأثیر مستقیم جنگ و بحران‌های امنیتی بر بودجه دفاعی کشورها را نشان می‌دهد.

خاورمیانه؛ منطقه‌ای با هزینه‌های سنگین دفاعی

در منطقه خاورمیانه، که همواره کانون بحران‌ها و تنش‌های سیاسی بوده، کشورها در مجموع حدود ۲۴۳ میلیارد دلار را به بودجه نظامی اختصاص داده‌اند. در این میان، اسرائیل با ۸.۸ درصد و عربستان سعودی با ۷.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی در صدر قرار دارند. این کشورها با تهدیدهای منطقه‌ای روبرو هستند و بخش قابل توجهی از منابع خود را صرف تقویت توان دفاعی می‌کنند.

افزایش چشمگیر هزینه نظامی در شمال آفریقا

در شمال آفریقا، الجزایر شاهد جهشی در هزینه‌های نظامی خود بوده است. بودجه نظامی این کشور از ۴.۱ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۸.۰ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. این رشد، عمدتاً به‌دلیل ادامه اختلافات مرزی و مناقشه صحرای غربی با مراکش است که همچنان یک مسئله حساس امنیتی در منطقه محسوب می‌شود.

افزایش بودجه نظامی روسیه در سایه جنگ با اوکراین

روسیه نیز در سال ۲۰۲۴ با افزایش ۳۸ درصدی نسبت به سال گذشته، حدود ۷.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه‌های نظامی کرده است. این رشد چشمگیر، نتیجه مستقیم جنگ در اوکراین و افزایش تنش با کشورهای عضو ناتو به‌ویژه لهستان است.

بررسی هزینه‌های نظامی در ناتو

در سال ۲۰۱۴، سازمان ناتو معیاری را برای اعضای خود تعیین کرد که هر کشور باید دست‌کم ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به امور دفاعی اختصاص دهد. بر اساس داده‌های جدید SIPRI، در سال ۲۰۲۴ تعداد ۱۸ کشور از ۳۲ عضو ناتو به این هدف دست یافته‌اند یا از آن فراتر رفته‌اند. این در حالی است که در همه کشورهای عضو، هزینه‌های دفاعی نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است.

در میان کشورهای عضو ناتو، لهستان با سهم ۴.۲ درصدی از تولید ناخالص داخلی خود در صدر قرار دارد. این کشور که در همسایگی اوکراین و روسیه قرار دارد، با توجه به نگرانی‌های امنیتی، بودجه نظامی خود را افزایش داده است.

سهم ایالات متحده در ناتو و جهان

ایالات متحده، به‌تنهایی ۶۶ درصد از کل هزینه‌های نظامی ناتو را به خود اختصاص داده و در سال ۲۰۲۴ حدود ۳.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی کرده است. این رقم معادل نزدیک به یک تریلیون دلار است که آمریکا را به بزرگ‌ترین هزینه‌کننده نظامی در سطح جهان تبدیل کرده است. در واقع، بیش از یک‌سوم کل هزینه‌های نظامی جهان تنها به این کشور مربوط می‌شود.

بیشتر بخوانید:

نگاهی به سقوط میزان رشد تولید ناخالص داخلی اقتصادهای برتر در سال ۲۰۲۵ (+ جدول)

مقایسه سرانه تولید ناخالص داخلی ایالت‌های آمریکا با کشورهای گروه ۷ (+ اینفوگرافی)

تماشاخانه

دو دقیقه روانی یکی از ترسناک‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما (تماشا کنید)

جهان ریچارد سرا ؛ وقتی فولاد سخن می‌گوید (فیلم)

فیلم های دیگر