.png "عصر ایران")
۳۰ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۳۰ آذر ۱۴۰۴ - ۰۳:۳۰
اتفاقی عجیب در کشور؛ ورود قطعه سازان خودرو به بازار فروش آجیل! (فیلم) کشف کتیبه ای ساسانی در نکوهش «مهر دروجی» (پیمان شکنی) در مرودشت فارس
این باستانشناس گفت: در باورهای ایران باستان، «مهر دروجی» یکی از بزرگترین گناهان تلقی میشد؛ گناهی که سبب جدایی میان مردمان و تباهی سرزمینها میگردید. بدعهدی، خشم ایزد مهر را در پی دارد و منجر به نابودی آن سرزمین خواهد شد.
ابوالحسن اتابکی، پژوهشگر تاریخ از کشف کتیبهای در دامنه کوهستانهای مرودشت خبر داد که در آن به نکوهش «مهر دروجی» یا همان «پیمانشکنی» پرداخته شده است.
به گزارش جماران، این سنگ نوشته با محتوایی اندرزگونه، از نمونههای نادر در میان کتیبه های ساسانی به شمار میرود و در راستای اندیشههای ایزد مهر (میترا) و آموزههای پرهیز از پیمانشکنی نگاشته شده است.
این باستانشناس گفت: در باورهای ایران باستان، «مهر دروجی» یکی از بزرگترین گناهان تلقی میشد؛ گناهی که سبب جدایی میان مردمان و تباهی سرزمینها میگردید. بدعهدی، خشم ایزد مهر را در پی دارد و منجر به نابودی آن سرزمین خواهد شد. در آیین زرتشتی نیز تأکید شده که بهدینان نباید مرتکب مهر دروجی شوند، چه در ارتباط با همکیشان و چه با بیگانگان (دروندان). حتی پیمانی که میان اهورامزدا و اهریمن بسته شده، نباید شکسته شود؛ چرا که ایزد مهر، پاسدار آن است.
وی افزود: فردی که مرتکب مهر دروجی شود یا سوگند دروغ بخورد، همانند کسی است که از اوستا و زرتشت رویگردان است. اگر در شهری داوری بهدروغ حکم دهد و مرتکب پیمانشکنی شود، نعمتهای طبیعی از آن دیار دریغ خواهد شد؛ باران کمتر خواهد بارید، درمان کمتر اثر خواهد کرد و...
این مورخ همچنین به «مهریشت» اشاره کرد و گفت: در این بخش از اوستا آمده که هشت ایزد به همراه ایزد مهر، بر فراز کوهها و برجها همچون نگهبانان نشستهاند و پیمانشکنان را مینگرند و با کسانی که نظم اخلاقی (اشه) را برهم میزنند، مقابله میکنند. در سرزمین پهناور ایران با قومیتهای گوناگون، تنها از راه تقدس عهد و پیمان و نکوهش پیمانشکنی، ساختار اجتماعی پایدار میان شاهان، کشاورزان، جوامع کوچ رو، بازرگانان و صنعتگران برقرار میشد و این در حالی بود که اگر کسی مهر دروجی میکرد، برای اثبات حقانیتش به آزمایش آب (رفتن در زیر آب در فاصله معین)، آزمایش سوگند (خوردن آب گوگرد) و آزمایش «ور» (ریختن مایعات یا فلز گداخته بر روی سینه او و گذر از آتش) تن میداد و این قوانین سختگیرانه نشان میدهد که عهد و پیمان چه جایگاه بالایی در میان ایرانیان باستان داشته است.
این زبانشناس درباره واژه «مهر دروج» در زبان فارسی میانه گفت: این واژه از نظر لغوی به معنای «دشمن ایزد مهر» یا «کسی که به ایزد مهر دروغ میبندد» است. از نگاه اخلاقی نیز به مفهوم پیمانشکنی میان «انسان و خدا»، «دو دوست»، «دو همکیش»، «دو همکار» و حتی «زن و شوهر» آمده است.
اتابکی گفت: نام میترا یا ایزد مهر نخستینبار در لوح گلی «نوزی» ناحیه بغازکوی آسیای صغیر به همراه ایزد ورونا و دررابطهبا پیماننامهای میان پادشاهان هیتی و میتانی آمده که برای پایداری این «پیماننامه» از این ایزدان درخواست یاری شده است. نام ایزد مهر در ایران باستان نخستینبار در کتیبههای اردشیر در شوش و همچنین کتیبه اردشیر سوم در تختجمشید نگاشته شده است.
او افزود: در هند نیز در متون ودایی، ایزد «میتره» همتای ایزد ایرانی میترا بهعنوان خدای عهد و پیمان شناخته شده است. البته ایزد مهر یا میترا در ایران باستان وظایف گوناگونی بر عهده داشته است؛ از جمله خدای فروغ و روشنایی، ایزد مهر و دوستی، خدای عدالت، حامی جنگاوران آریایی، پاسبان مراتع جوامع کوچ رو، و خدای پیمانهای زناشویی و ...
اتابکی گفت: کشف این کتیبه ارزشمند از دوره ساسانی، گواهی بر برتری اندیشههای اخلاقی ایرانیان باستان و قوانینی است که در پرتو نظم اجتماعی تبلور پیدا میکند.
لینک کوتاه: کپی لینک
رتبهبندی کیفیت جادهها در جهان؛ ۱۰ کشور برتر در سال ۲۰۲۵ آیا ما فرزند یک انفجار ستارهای هستیم؟ زیبا بروفه: شادمهر عقیلی به من گفت باید بیام خانه شوهرت را ببینم از خاک تا حیات؛ چگونگی تبدیل مواد معدنی خاک به مواد زنده / چرا مکملها بهدرستی جذب نمیشوند؟ اعتبار جهانی ۶۰ کشور از نگاه شهروندان ثروتمند جهان (+ اینفوگرافیک) آوارگی خانواده فقیر به خاطر خون آلوده؛ صاحبخانه پسر ۷ ساله مبتلا به ایدز را بیرون کرد ژیلا صادقی: همه از روی من اسکی می روند پایان نگرانی والدین؛ تبدیل بازیهای خشن به محتوای کودکانه با فناوری جدید کلینتون، مایکل جکسون و شاهزاده انگلیسی در باتلاق فساد اخلاقی اپستین مریم امیرجلالی: برای چی لب هایم را اردکی کنم؟ هشدار رئیس دانشگاه تهران: ایران در مرز بحران قطعی آب قرار دارد/ اگر یک قطره آب هم برداشت نشود، ۲۰۰ سال طول میکشد تا سفرههای زیر زمینی احیا شوند سد جگین سرریز کرد شوک والیبال ژاپن به اروپا؛ صعود مقتدرانه اوساکا به فینال جام باشگاههای جهان کارشناس روس: ایران از متحدان خود همچون مسکو، انتظار حمایت فعالتری دارد زلزله «لامین یامال» در بازار کیتهای فوتبالی؛ عبور اعجوبه بارسلونا از مسی و امباپه در سال ۲۰۲۵
اخبار و تحلیل های ترکیه
نظرسنجی
طنز «مهران مدیری» را بیشتر دوست دارید یا طنز «رضا عطاران» را؟