از تب اورانیوم تا گنجینه‌های دایناسوری / تاریخچه آلودگی اسکلت دایناسورها به رادیواکتیو در یوتای آمریکا (فیلم)

فیلم گزارش را این‌جا ببینید

عصر ایران ــ میلیون‌ها سال پیش، صحرای وسیع یوتا زیستگاه دایناسورها بود و امروز شهر کوچک موآب به بهشتی برای فسیل‌شناسان تبدیل شده است. اما جست‌وجوی فسیل در این منطقه تنها به چکش و اسکنه محدود نمی‌شود؛ یک دستگاه گایگر برای ردیابی اورانیوم، فلزی رادیواکتیو که راهنمای یافتن استخوان‌های فسیل‌شده است، ضروری است. رسوبات اورانیوم، مانند خرده‌نان‌هایی در مسیر، فسیل‌شناسان را به سوی اسکلت‌های دایناسورها هدایت می‌کنند.

موآب اما تنها مقصد فسیل‌شناسان نبوده است. در دهه ۱۹۵۰، این شهر کوچک در جریان جنگ سرد به کانون توجه آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد، چرا که اورانیوم، ماده‌ای کلیدی برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای، در این منطقه فراوان بود. موآب که تا پیش از آن دهکده‌ای کوچک با ۵۰۰ نفر جمعیت بود، یک‌شبه به شهری با ۵۰۰۰ نفر تبدیل شد. جویندگان ثروت از سراسر آمریکا به امید کشف اورانیوم و کسب ثروت به این منطقه هجوم آوردند، دوره‌ای که به "تب تابش رادیواکتیو" معروف شد، شبیه به تب طلا در کالیفرنیای قرن نوزدهم.

دولت آمریکا با تصویب قانونی، خرید اورانیوم را انحصاری کرد و قیمت آن را بالا برد. داستان‌هایی از چوب‌های فسیل‌شده پر از اورانیوم که به قیمت‌های گزاف فروخته می‌شد، در میان مردم دهان به دهان می‌گشت. اما مانند تب طلا، بسیاری از جویندگان در موآب ناکام ماندند و برخی حتی جان خود را از دست دادند. کار در معادن بدون تجهیزات محافظتی و استنشاق گرد و غبار رادیواکتیو، همراه با عادت‌هایی مانند سیگار کشیدن، نرخ ابتلا به سرطان را در میان معدن‌کاران به شدت افزایش داد.

پس از افول صنعت اورانیوم در دهه‌های بعدی، این منطقه با زخم‌های زیست‌محیطی آن دوران به جا ماند. گزارش‌ها از معادن متروکه نشان می‌دهد که سطح تشعشعات رادیواکتیو گاه تا ۵۰۰ برابر حد مجاز است. با این حال، اورانیوم میراث غیرمنتظره‌ای نیز به جا گذاشت: راهنمایی برای کشف فسیل‌های دایناسور. استخوان‌های دایناسور در فرآیند فسیل‌شدن، مواد معدنی حاوی اورانیوم را جذب می‌کنند و این خاصیت، آن‌ها را به گنجینه‌ای برای فسیل‌شناسان تبدیل کرده است.

امروز، جویندگان در موآب دیگر به دنبال دلارهای کلان نیستند؛ آن‌ها در پی یافتن استخوان‌های بزرگ دایناسورها هستند، اما همچنان باید با احتیاط عمل کنند، زیرا غلظت اورانیوم در این فسیل‌ها گاه آن‌قدر بالاست که نیازمند مراقبت‌های ویژه است. موآب، شهری که روزگاری قلب تپنده تب اورانیوم بود، حالا مقصدی برای کاوش تاریخ چند میلیون‌ساله زمین است.

بیشتر بخوانید:

داستان بمب اتم دیوانه‌وار آمریکا که هرگز ساخته نشد

آمریکا 2 بمب اتمی آزمایش کرد

تماشاخانه

اینجا مخوف‌ترین جای ایران است: زیر پا «باتلاق اسید»، بالای سر «ابر سمّی»! (فیلم)

دو دقیقه سینمای ناب از بهرام بیضایی (تماشا کنید)

فیلم های دیگر