.png "عصر ایران")
۲۶ تير ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۶ تير ۱۴۰۴ - ۰۳:۳۰
مرموز ترین هواپیماربایی تاریخ آمریکا / «پرونده‌ی دی. بی. کوپر»؛ تنها هواپیماربایی موفق آمریکا هنوز حل‌نشده باقی مانده است (فیلم) چرا مردم شیفته پیشگویی هستند؟/ فالگیرها از روش نوستراداموس استفاده می‌کنند
شهرت پیشگوهایی مثل نوستراداموس، تنها حاصل ادعاهای عجیب یا پیش‌بینی‌های خارق‌العاده نبود؛ بلکه نتیجه استفاده ماهرانه از ابزارها و ترفندهایی است که ذهن مخاطب را مجذوب و تسلیم می‌کند.
روزنامه خراسان نوشت: حتی در دنیای امروز، نامی چون نوستراداموس که امروز سالمرگ اوست همچنان بر سر زبان‌هاست؛ پیشگویی که قرن‌ها پیش زندگی می‌کرد اما تأثیرش هنوز در شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و حتی محافل خانوادگی احساس می‌شود.
شهرت پیشگوهایی مثل نوستراداموس، تنها حاصل ادعاهای عجیب یا پیش‌بینی‌های خارق‌العاده نبود؛ بلکه نتیجه استفاده ماهرانه از ابزارها و ترفندهایی است که ذهن مخاطب را مجذوب و تسلیم می‌کند.
نخستین و شاید مهم‌ترین فن این افراد، تولید رمز و راز و پوشاندن پیام‌ها در قالبی مبهم و چندپهلو است؛ عباراتی که دامنه تفسیرشان باز است و هر کس می‌تواند آن‌ها را متناسب با دغدغه‌ها و رویدادهای روز اطراف خود معنا کند.
پیشگوها معمولاً با اتکا به وضعیت‌های ناواضح و استفاده از کلمات یا سناریوهای کلی، پیش‌بینی‌هایی را مطرح می‌کنند که به نظر دقیق و شگفت‌انگیز می‌رسند، اما در واقع مثل لباس‌هایی‌اند که به تن هر موقعیتی می‌توان پوشاند.
غیر از این نظریه اعداد بزرگ که توسط پژوهشگران علوم شناختی مطرح شده است، بیان می‌کند که اگر کسی تعداد زیادی ادعا یا پیش‌بینی مختلف مطرح کند، به‌طور تصادفی برخی از آن‌ها درست درمی‌آید و همین موارد درست، دستمایه عظیم‌تری برای شهرت آن فرد می‌شود.
چرا دنبال پیشگویی می‌رویم؟
نیاز انسان به قطعیت و دانستنِ آنچه پیش روست، بخشی جدایی‌ناپذیر از روان هر فرد است. دغدغه برای آینده، از عادی‌ترین اشکال نگرانی است و همین ترس از ناشناخته‌ها، افراد زیادی را به سمت جست‌وجوی پاسخ نزد پیشگوها می‌کشاند. احساس ناامنی، بحران‌های روانی و اضطراب درباره آینده، بستری مهیا برای پذیرش پیشگویی حتی گر بی‌پایه و مبهم باشد فراهم می‌کند.
در این میان، چند خطای رایج ذهنی به کمک پیشگوها می‌آید: نخست، پدیده «سوگیری تاییدی» است؛ افراد عمدتاً به دنبال نشانه‌هایی هستند که باور یا نگرانی قبلی‌شان را تأیید کند، حتی اگر اطلاعات ضدونقیض در دسترس باشد. دوم، «توهم کنترل» است؛ تکیه بر پیشگویی، به فرد این احساس ساختگی را می‌دهد که می‌تواند مسیری از آینده را پیش‌بینی یا مهار کند تا آرام‌تر شود. سوم، ترکیبی از انواع «خطاهای شناختی» همچون حساسیت بیش از حد به یک اتفاق درست و بی‌توجهی به خطاهای پیشگو است.
تحقیقات نشان داده، افرادی که سطح مطالعه و سواد پایین‌تر و از طرفی اعتماد به نفس کمتری دارند، بیش از سایرین سراغ پیشگویی یا فال‌گیری می‌روند؛ چرا که چنین باورهایی، به ظاهر بخشی از نگرانی‌ها را برطرف می‌کند. در واقع اقبال ما به پیشگویی و فال‌گیری به‌خاطر حقیقت نیست و فقط برای آن است که روان‌مان را با توهم کنترل شرایط آرام کنیم.
چرا جامعه تشنه وعده‌های مبهم است؟
در هرجامعه‌ای که با بحران‌های فرهنگی، فشارهای اقتصادی، و چالش‌های اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند، گرایش عمومی به سوی پیشگویی و فال‌گیری موضوعی تصادفی نیست؛ بلکه بازتابی عمیق از نیاز جمعی به آرامش و امید در دوران تلاطم است.
هر زمان که اعتماد اجتماعی کاهش می‌یابد و آینده فردی و جمعی مبهم می‌شود، واژه‌های مبهم پیشگوها مانند چراغی کم‌سو اما دلگرم‌کننده در ذهن بسیاری جلوه می‌کند. باور به پیشگویی نه‌تنها راه فراری از اضطراب فردی، بلکه نشانه‌ای از یک بحران اعتماد ساختاری در جامعه است. پیشگویی همزمان در لایه‌های مختلف فرهنگ عامه ریشه دوانده؛ از ضرب‌المثل‌هایی مثل «سالی که نکوست از بهارش پیداست» تا داستان‌ها و فیلم‌هایی که وعده دانستن آینده را رؤیایی جذاب نشان می‌دهند.
پکیج‌فروش‌های اینستاگرامی که وعده میلیاردر شدن به مخاطب‌شان می‌دهند در حقیقت از فرمول پیشگوها مبتنی بر استفاده از رنج و نگرانی مردم استفاده می‌کنند. خلاصه این روند حالا با حضور شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، شتابی تازه یافته است؛ موجی نو از پیشگوها با پوشش مدرن و زبان تأثیرگذار، بازار باور عمومی را داغ‌تر می‌کنند و چرخه اعتماد به خرافه را در مقیاسی بی‌سابقه بازتولید می‌کنند. موضوعاتی مثل قانون جذب، فرکانس کائنات و... هرکدام می‌خواهند وعده کنترل زندگی را به مخاطب‌شان دهند و عملاً نوعی پیشگویی با پوشش جدید هستند.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
لاستیک «ران‌فلت» چیست؟ افسر آمریکایی یا انگلیسی در زمان اشغال ایران بالای عمارت بلدیه 1322(عکس) روایت تکان‌دهنده یک نوجوان آزاده از اردوگاه تکریت ۱۱ هگل؛ فیلسوف دیالکتیک و تاریخ ۱۰ اقتصاد برتر گردشگری جهان در سال ۲۰۲۴؛ آمریکا و چین در رقابت تنگاتنگ (+ اینفوگرافی) جنایت جنگی چیست؟ آنتن کوسه‌ای خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟ ماجرای بنزین آلوده به آب در باک خودروی رئیس‌جمهور در قزوین / پزشکیان با تاکسی به تبریز رفت دیوان کیفری بین‌المللی: درخواست اسرائیل برای لغو حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت رد شد شکست نفس‌گیر والیبال ایران مقابل لهستان در لیگ ملت‌ها گرمای ۴۰ درجه در راه تهران؛ وزش باد شدید و گردوخاک در ۵ استان عراقچی: تجاوز اسرائیل به سوریه "قابل پیش‌بینی" بود وزیر خارجه آمریکا: اوضاع در سوریه پیچیده است اما بحران امشب پایان می‌یابد سازمان ملل: اطلاعیه رسمی درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران دریافت نشده است دیدار عراقچی با رئیس جمهور چین پیش از اجلاس شانگهای
اخبار و تحلیل های ترکیه