قدیمی ترین تکیه هنوز فعال تهران کجاست؟ (عکسهایی از گذشته و حال آن)

عصر ایران - تکیه نیاوران، قدیمی‌ترین تکیه پابرجای تهران است.این بنا در سال ۱۳۸۳ش در فهرست ملی به شماره ۱۱۲۰۳ به ثبت رسید.

تکیه نیاوران که در ابتدا تکیه صاحبقرانیه نامیده می شده است به دستور ناصر الدین شاه در منطقه نیاوران توسط استاد حسن خرپاکوب ساخته شد. فرمان تأسیس این تکیه در سال ۱۲۷۳ق صادر شد. گفته شده است که ناصرالدین شاه در تابستان‌ها در نیاوران اقامت می‌کرد، و چون چندین سال تابستان‌ها با محرم مقارن می‌شد، دستور ساخت تکیه‌ای در این منطقه را داد. این تکیه در کنار راسته بازار و در محل تلاقی باغ شاهی صاحبقرانیه و مرکز محلۀ نیاوران برپا شد.

مراحل ساخت تکیه در سال ۱۲۹۷ق به پایان رسیده و از همان سال تا ۱۳۱۳ق یعنی وقتی که ناصرالدین شاه به قتل رسید هر وقت او در نیاوران بود و مراسم محرم در تابستان قرار داشت، در این تکیه مراسم عزاداری امام حسین(ع) برگزار می‌شد. احتمال داده شده که پس از درگذشت ناصرالدین شاه تا آغاز دوره پهلوی، در این مکان، همچنان مراسم تعزیه برپا می‌شد. در دوره حکومت رضاشاه، با ممنوعیت عزاداری در ماه محرم این مکان به مخروبه تبدیل شد و اموال آن به غارت رفت و بنای تکیه نیز به عنوان انبار مورد استفاده قرار گرفت. در سال‌های بعد، تکیه توسط اهالی منطقه، مرمت شد و سقفی شیروانی بر روی آن قرار گرفت و کمی بعد، این سقف نیز دچار پوسیدگی شد. با توسعه خیابان‌های اطراف کاخ نیاوران نیز، زمزمه‌هایی برای تخریب تکیه منتشر شد

مساحت تکیه نیاوران، در ابتدا بیش از ۶۰۰ مترمربع بود. این تکیه نیز همچون دیگر تکیه‌ها سقفی از جنس پارچۀ ضخیم داشت که به هنگام برگزاری مراسم، عزاداران را از آفتاب، باد و باران مصون نگاه می‌داشت. در درون تکیه نیز دو خیمه سبز رنگ کار شده بود. میدان این تکیه نیز به وسیله نرده‌هایی از قسمت جلوی تکیه جدا شده بود. در معماری این تکیه سعی شده بود تا شبیه به هندسه واقعه کربلاساخته شود. در سال‌های ۱۳۴۸ش و ۱۳۶۳ش تکیه دو مرتبه بازسازی و مرمت شد که در مرتبه اول، بنای آجری به جای بنای گلی و در مرتبه دوم بنای بتن و آهنی به جای بنای آجری جایگزین شد. نمای ظاهری و فعلی تکیه، آجری است و سقفی شیروانی بر روی آن قرار دارد. در تزئین این تکیه از صنعت کاشی‌کاری و نقاشی استفاده شده است.مساحت کنونی این تکیه، هم‌اکنون بیش از ۱۵۰۰ متر مربع است.

در میانه تکیه هم ضریح بازسازی شده امام حسین علی (ع) قرار دارد.