آیا از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برید؟ دانشمندان علت آن را کشف کرده‌اند

برخی افراد از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برند. شنوایی این افراد سالم است و از بسیاری از تجربه‌های دیگر زندگی لذت می‌برند، اما به دلایلی عجیب، موسیقی هیچ واکنشی در آن‌ها برنمی‌انگیزد. پژوهشگران می‌گویند این ویژگی رفتاری نشان‌دهنده قطع ارتباط میان شبکه شنوایی و شبکه پاداش در مغز است.

به گزارش زومیت، اغلب مطالعات درباره سیستم پاداش انسان فرض می‌کنند که «حساسیت به لذت» ویژگی کلی و یکپارچه‌ای است که شامل همه محرک‌های لذت‌بخش می‌شود. اما حدود یک دهه پیش، گروهی از دانشمندان با کشف وضعیتی به نام «ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی»، این فرضیه را به چالش کشیدند. در این حالت، افراد از موسیقی لذت نمی‌برند اما به سایر محرک‌های لذت‌بخش واکنش مثبت نشان می‌دهند. حالا همان تیم در دانشگاه بارسلونا مکانیسم زیربنایی این تفاوت را شناسایی کرده است.

به‌گفته‌ی ژوزپ مارکو-پالارس، نویسنده مطالعه، ناتوانی در لذت بردن از موسیقی ناشی از ارتباط ضعیف بین شبکه شنوایی مغز و مدار پاداش آن است، نه به‌دلیل اختلال عملکردی در این بخش‌ها. این قطع ارتباط باعث می‌شود موسیقی نتواند سیستم‌های پاداش را به اندازه‌ای تحریک کند که فرد احساس لذت کند.

مارکو-پالارس می‌گوید: «ممکن است مکانیسم مشابهی پشت تفاوت‌های فردی در واکنش به سایر محرک‌های لذت‌بخش نیز باشد. بررسی این مدارها می‌تواند راه را برای تحقیقات تازه درباره تفاوت‌های فردی و اختلالات مرتبط با پاداش مانند بی‌لذتی، اعتیاد یا اختلالات خوردن هموار کند.»

به گزارش نیواطلس، پژوهشگران برای شناسایی افراد دچار ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی پرسشنامه‌ای به نام پرسشنامه پاداش موسیقی بارسلونا (BMRQ) طراحی کردند. این ابزار پنج جنبه از نحوه‌ی تعامل و ارتباط افراد با موسیقی را بررسی می‌کند:

• موسیقی چطور احساسات آن‌ها را به‌حرکت درمی‌آورد.
• موسیقی چگونه به بهتر شدن یا تغییر حال و هوای آن‌ها کمک می‌کند.
• موسیقی چطور باعث ایجاد یا تقویت ارتباطات اجتماعی بین افراد می‌شود.
• آیا موسیقی باعث تشویق آن‌ها به رقصیدن یا حرکت کردن می‌شود.
• و اینکه آیا افراد از طریق جست‌وجو، جمع‌آوری یا تجربه موسیقی‌های جدید، به دنبال تازگی و تنوع هستند یا نه.

افرادی دچار ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی، در هر پنج بُعد امتیاز پایینی می‌گیرند. آن‌ها به‌سختی آهنگ محبوب پیدا می‌کنند، به‌ندرت از شنیدن موسیقی هیجان‌زده می‌شوند و واکنش عاطفی ضعیفی به موسیقی دارند، اما در برابر پاداش‌های دیگر مانند پول واکنش طبیعی نشان می‌دهند.

تصویربرداری‌های مغزی هم این فرضیه قطع ارتباط را تأیید می‌کند. در شنوندگان معمولی، اسکن‌ها فعالیت بیشتری را در بخش‌هایی مثل هسته آکومبنس که بخشی از سیستم پاداش مغز است، هنگام شنیدن موسیقی دلپذیر نشان می‌دهد. اما در افرادی که از موسیقی لذت نمی‌برند، تصاویر MRI نشان می‌دهد که فعالیت مغز در پاسخ به موسیقی کاهش یافته، در حالی که فعالیت مغز در واکنش به سایر لذت‌ها طبیعی است. مارکو-پالارس اضافه می‌کند: «برای مثال، ممکن است افرادی که بی‌لذتی اختصاصی نسبت به غذا دارند، نقصی در ارتباط بین بخش‌های پردازش غذا و مدار پاداش داشته باشند.»

درباره علت پیدایش وضعیت‌هایی مانند ناتوانی در لذت بردن از موسیقی هنوز مباحث و ابهاماتی وجود دارد. مطالعه جدید نقش مهم ژنتیک و محیط را مطرح می‌کند و همچنین به مواردی از آسیب‌های مغزی اشاره می‌کند که می‌توانند باعث از دست رفتن انتخابی حس لذت شوند.

پژوهش در مجله‌ی Trends in Cognitive Sciences منتشر شده است.

پایان گروگان‌گیری میلیاردی در اصفهان

بیشتر بخوانید:

مضرات لذت نبردن از زندگی بر روی انسان

تماشاخانه

مردهایی که نه برای زنان که برای «حقوق مردها» مهریه ۱۴ سکه‌ای را تصویب کردند؛ اصلاح قانون یا تضعیف حقوق زنان؟ (فیلم)

سوتی بد پیمان قاسم خانی جلوی استاد شجریان ؛ یکی از ضایع‌ترین خاطرات زندگیمه (فیلم)

فیلم های دیگر