فروپاشی در سایه فقر و بی‌اعتمادی؛ جامعه‌ای که علیه خود می‌جنگد

عصر ایران؛ علی رفسنجانی -  در روزهایی که تورم و فشارِ معیشت استخوانِ جامعه را خرد کرده، انعکاس اخبار قتل، سرقت و خشونت، دیگر سیاه‌نمایی یا اتفاقاتِ پراکنده نیستند که بتوان نادیده گرفت؛ بلکه نشانه‌اند. نشانه‌ی جامعه‌ای که بر لبه‌ی «فروپاشی» ایستاده است.

به‌یاد بیاوریم روزگاری حتی خلافکاران برای افراد مسن، زنان و کودکان حرمت قائل بودند؛ اما امروز در سایه‌ی فرسودگیِ روانی و فقر مزمن، حرمت‌ها فروریخته و فجیع‌ترین شکلِ «خشونت» را به کوچه و خانه کشانده است.

وقتی خانواده‌ای مورد تعرض اراذل‌واوباش قرار می‌گیرند یا کودکی قربانی سرقت می‌شود و پیرمردی برای اندک دارایی‌اش جان می‌دهد، مسئله دیگر «جرم» نیست؛ نشانه‌ی زوال اخلاقی و از‌هم‌گسیختگی پیوندهای انسانی است. فقر، اگر با بی‌عدالتی همراه شود، به آتشی بدل می‌شود که نخست اخلاق را می‌سوزاند و سپس امنیت را.

علی‌رغم تلاش‌ها، امروز شکاف طبقاتی چنان عمیق شده که بخش مهمی از جامعه حس می‌کند تکیه‌گاه محکمی برای اعتماد ندارد و ناامید از «اصلاحِ قاطع»، در چرخه‌ای از خشم و بی‌اعتمادی گرفتار آمده‌است؛ چرخه‌ای که قربانی و متهمش، هر دو از یک طبقه‌اند.

اما این سقوط، مرزِ طبقاتی نمی‌شناسد. طبقات بالانشین نیز نشانه‌های اضطراب و ناامنی را احساس می‌کنند؛ آتشی که از حاشیه‌ها شعله می‌گیرد، دیر یا زود دامانِ «همه» را خواهد گرفت هرکجا باشند.

در چنین وضعی، مردم بیش از هر چیز به آرامش و اعتماد نیاز دارند، نه هشدارهای هیجانی یا برنامه‌های نسنجیده‌ی مسئولان. هرگونه اقدام یا سخن باید برای «امید» باشد و راهِ تشویش را هموار نکند.

اگر هنوز رمقی برای اصلاحِ امور و ترمیم معیشت مانده، زمان آن «اکنون» است؛ زیرا جامعه‌ای که بر مدار ترس و بی‌اعتمادی می‌چرخد، پیش از فقرِ اقتصادی، در وجدانِ جمعی‌اش فرو می‌پاشد.

پیش‌بینی خورخه فوسیله از قهرمانی اروگوئه در جام جهانی ۲۰۲۶

بیشتر بخوانید:

از منع ورود پراید تا اعطای خودروهای لوکس/ وقتی مفهوم «خودی» آرام‌آرام تغییر می‌کند

پایان فقر (عکس)

تماشاخانه

اینجا مخوف‌ترین جای ایران است: زیر پا «باتلاق اسید»، بالای سر «ابر سمّی»! (فیلم)

دو دقیقه سینمای ناب از بهرام بیضایی (تماشا کنید)

فیلم های دیگر