نگرانی اسرائیل از روند سریع انقلاب هوش مصنوعی در ایران

انقلاب هوش مصنوعی در ایران سریع‌تر از آنچه اسرائیل انتظار دارد، در حال پیشرفت است.

به گزارش عصرایران، دکتر " آوی داویدی" محقق ارشد در مرکز تحقیقات هوا و فضای "الروم" در دانشگاه تل آویو و استاد کالج آکادمیک "اونو" اسرائیل، با نگارش مقاله ای تفصیلی در اندیشکده اسرائیلی "موسسه استراتژی و امنیت اورشلیم" که خلاصه ای از آن در وبگاه روزنامه "تایمز اسرائیل" نیز منتشر شده، از رشد برق آسای انقلاب هوش مصنوعی در ایران ابراز نگرانی کرده و سرعت ایران در این مسیر را بیش از انتظارات اسرائیل توصیف کرده است.

این تحلیلگر اسرائیلی نوشته است:

ایران با فوریت قابل توجهی وارد مسابقه جهانی هوش مصنوعی می‌شود و این فناوری را نه تنها به عنوان یک اولویت علمی یا اقتصادی، بلکه به عنوان منبع قدرت ملی، کنترل داخلی و اهرم فشار آینده علیه رقبایی مانند اسرائیل و ایالات متحده می‌بیند. 

علیرغم تحریم‌ها و فشار اقتصادی عمیق، مقامات ارشد و نهادهای امنیتی ایران به طور فزاینده‌ای هوش مصنوعی را به عنوان حوزه‌ای توصیف می‌کنند که این کشور باید به تنهایی بر آن تسلط یابد، فارغ از وابستگی به سکو‌های (پلتفرم) غربی که روزی می‌توانند دسترسی را محدود کنند. 

نهادهای دولتی، دانشگاهی و نظامی ایران اکنون به طور هماهنگ برای ایجاد قابلیت‌های هوش مصنوعی داخلی، توسعه سکو‌های ملی و در نهایت تعبیه هوش مصنوعی در نظامات سایبری و نظامی ایران، از جمله ظرفیت‌های تهاجمی، تلاش می‌کنند.

در سطح سیاسی، رهبر ایران، توسعه هوش مصنوعی را به یک دستورالعمل راهبردی شخصی تبدیل کرده است. از سال 2024، او هشدار داده است که یک نهاد بین‌المللی - شبیه به رژیم نظارت هسته‌ای - در نهایت ممکن است دسترسی ایران به هوش مصنوعی پیشرفته را محدود کند. 

ایشان استدلال می‌کند که ایران باید قابلیت‌های حاکمیتی خود را ایجاد کند و از صرف "مصرف‌کننده" سیستم‌های خارجی بودن اجتناب کند. مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، نیز با تکرار این رویکرد، خواستار وضع قانون و تدوین طرح ملی هوش مصنوعی شده است که نهادهای تحقیقاتی، وزارتخانه‌ها و مجلس را متحد کند.

شبکه گسترده‌ای از مقامات ارشد این پیام را تقویت می‌کنند. "محمد مخبر"، معاون رئیس جمهوری سابق ایران، خواستار سرمایه‌گذاری در آموزش هوش مصنوعی، آموزش جوانان و زیرساخت‌های "شرکت‌های دانش‌بنیان" است. 

دبیر انجمن هوش مصنوعی ایران هشدار می‌دهد که تحریم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در حال حاضر مانع پیشرفت شده‌اند و اگر کشورهای غربی تصمیم بگیرند فناوری‌های هوش مصنوعی را مانند سلاح‌های پیشرفته محدود کنند، می‌توانند به یک محاصره تقریبا کامل تبدیل شوند. دانشگاهیان وابسته به سپاه پاسداران صریحا تحقیقات هوش مصنوعی را به راهبرد نظامی پیوند می‌دهند و استدلال می‌کنند که هوش مصنوعی می‌تواند تصمیم‌گیری در میدان نبرد را به طرز چشمگیری تسریع کند.

فرماندهان نظامی حتی پا را فراتر می‌گذارند. "حسین سلامی"، فرمانده فقید سپاه، هوش مصنوعی را برای هدف‌گیری دقیق، از جمله در جنگ دریایی، ضروری توصیف کرد. نیروی دریایی سپاه ادعا می‌کند که در حال ادغام هوش مصنوعی در سیستم‌های موشکی و هوانوردی است و نیروی زمینی ارتش اکنون از تهیه تجهیزاتی که "هوشمند" نیستند، خودداری می‌کند.

برای نهاد امنیتی ایران، هوش مصنوعی نه تنها یک انقلاب فناوری، بلکه یک انقلاب نظامی است که به باور آنها کشور نمی‌تواند از آن چشم‌پوشی کند.

از نظر نهادی، ایران به سرعت در حال حرکت است. در ژوئن 2024، مجلس ایران یک سند ملی هوش مصنوعی را تصویب کرد که چشم‌انداز مورد نظر رهبر ایران را تثبیت می‌کند و اهدافی را برای زیرساخت‌ها، توسعه سرمایه انسانی، رهبری تحقیقات بین‌المللی و تاب‌آوری اقتصادی تعیین می‌کند.

 در اواخر سال 2025، یک سازمان ملی هوش مصنوعی تحت نظر ریاست جمهوری برای هماهنگی مقررات و نمایندگی ایران در سطح جهانی تصویب کرد. تهران همچنین یک سکوی هوش مصنوعی تجربی داخلی - که در زمینه‌هایی مانند پزشکی، حمل و نقل و آموزش استفاده می‌شود - راه‌اندازی کرده است که قصد دارد وابستگی به سیستم‌های غربی را کاهش دهد.

هک، فیشینگ، اطلاعات جعلی

با این حال، در حالی که مقامات ایرانی بر "کاربردهای سایبری دفاعی" تاکید می‌کنند، شرکت‌های فناوری غربی تلاش‌های فزاینده ایران برای مهار هوش مصنوعی برای فعالیت‌های سایبری تهاجمی را مستند کرده‌اند. مایکروسافت، گوگل و OpenAI همگی تلاش‌های ایران برای استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ برای تقویت هک، فیشینگ، اطلاعات جعلی را افشا کرده‌اند.

گروه اطلاعات جعلی STORM-2035 از ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوای چندزبانه در طول چرخه انتخابات 2024 ایالات متحده استفاده کرد، روایت‌های تفرقه‌انگیز را تقویت کرد و پیام‌های طرفدار ایران را ترویج داد. این گروه پست‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی را در شبکه‌های نفوذ قرار داد که مخاطبان را در ایالات متحده، اروپا و خاورمیانه هدف قرار می‌داد و خود را به عنوان شهروندان محلی جا می‌زد.

"گروه "سایبر اونجرز" یکی دیگر از گروه های سایبری مرتبط با ایران، از ابزارهای هوش مصنوعی تجاری برای اسکن سیستم‌های کنترل صنعتی، پنهان کردن کدهای مخرب و گسترش هدف‌گیری استفاده کرد. پلتفرم Gemini گوگل همچنین تلاش‌های ایران برای کاوش سیستم‌های دفاعی اسرائیل، زیرساخت‌های ماهواره‌ای، فناوری‌های پهپاد و فیشینگ به زبان عبری را شناسایی کرد و به طور موثر تکنیک‌های عملیاتی را از مدل‌های هوش مصنوعی یاد گرفت.

APT-42، یکی دیگر از گروه‌های بزرگ ایرانی، تلاش کرد سیستم‌های هوش مصنوعی را فریب دهد تا راهنمایی‌های حمله به سبک "تیم قرمز" را ارائه دهند. این موارد، پیچیدگی روزافزون و محدودیت‌های ایران را نشان می‌دهد: ایران هنوز به شدت به مدل‌های غربی متکی است زیرا سکوهای داخلی آن بسیار عقب مانده‌اند. فشار سیاسی برای هوش مصنوعی مستقل، ترس تهران را از اینکه سیستم‌های خارجی ممکن است به زودی ایران را از میدان به در کنند، منعکس می‌کند.

مسیر ایران، روندهای جهانی در عملیات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی را منعکس می‌کند. از کلاهبرداری کره شمالی گرفته تا کارزارهای نفوذ پنهان توسط چندین کشور، تهران در حال مطالعه مدل‌های موجود و تطبیق آنها با نبردهای ژئوپلیتیکی خود است. در حالی که بسیاری از بهره‌برداری‌های هوش مصنوعی ایران هنوز آزمایشی است، زیرساخت‌هایی که اکنون در حال ساخت هستند، در نهایت می‌توانند ابزارهای جدیدی برای سلاح‌های سایبری مستقل، کارزار‌های نفوذ و هوش مصنوعی میدان نبرد در رویارویی‌های آینده با اسرائیل و غرب در اختیار این کشور قرار دهند.

نباید تلاش‌های ایران در حوزه هوش مصنوعی را لفاظی دانست و آن را رد کرد. این یک پروژه ملی عمیقا راهبردی است که اقتصاد، حکومتداری، وضعیت نظامی و سیاست خارجی ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با سرعت شگفت‌انگیزی در حال پیشرفت است.

آیا فعالیت‌های انسانی باعث زلزله می‌شود؟

بیشتر بخوانید:

نقشه راه پنج ساله ایران برای تبدیل به بازیگر منطقه‌ای هوش مصنوعی

خسروپناه: ایران به‌زودی به «هوش مصنوعی کوانتومی» نیاز دارد/سازمان‌های AI و کوانتوم باید همزمان تأسیس شوند

پزشکیان: هوش مصنوعی اگر درست بود تا حالا ما را خورده بود (فیلم)

تماشاخانه

مردهایی که نه برای زنان که برای «حقوق مردها» مهریه ۱۴ سکه‌ای را تصویب کردند؛ اصلاح قانون یا تضعیف حقوق زنان؟ (فیلم)

سوتی بد پیمان قاسم خانی جلوی استاد شجریان ؛ یکی از ضایع‌ترین خاطرات زندگیمه (فیلم)

فیلم های دیگر