هشدار آمریکا به اروپا درباره قابلیت های دفاعی ناتو

عصر ایران؛ محمود فاضلی؛ دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بین الملل - سند «راهبرد امنیت ملی ۲۰۲۵ ایالات متحده» که به تازگی منتشر شده بازتاب ‌دهنده تغییری بنیادین در نگاه آمریکا به نقش خود در جهان است؛ تغییری که بر مبنای نقد عمیق از سیاست ‌های پس از جنگ سرد شکل گرفته و تلاش می ‌کند چارچوبی منسجم و مبتنی بر قدرت ملی برای دهه‌های آینده ترسیم کند.

 این سند با اشاره به اینکه راهبردهای گذشته بیش از حد بلند پروازانه، مداخله ‌گرایانه و فاقد تمرکز بوده‌ اند، استدلال می ‌کند که آمریکا باید از «مدیریت جهان» فاصله گرفته و بر «حفظ منافع حیاتی خود» متکی بر قدرت اقتصادی، نظامی و صنعتی متمرکز شود.

 در سند راهبردی امنیت ملی آمریگا که توسط رئیس‌جمهور آمریکا منتشر شده، اروپا به عنوان قاره‌ ای در «انحطاط تمدنی» توصیف می‌ شود.

یکی از موضوعاتی که اخیرا از سوی آمریکا مورد تاکید قرار گرفته اینکه این کشور می خواهد قاره اروپا بخش عمده ‌ای از قابلیت های دفاعی متعارف ناتو از اطلاعات تا موشک ها را تا سال 2027، را برعهده بگیرد و چنانچه اروپا به موعد زمانی 2027 در این باره دست نیابد، ممکن است آمریکا حضور در برخی مکانیسم های همکاری دفاعی ناتو را متوقف کند.

توانایی های متعارف دفاعی شامل ابزارهای غیرهسته ‌ای از استقرار نیروهای نظامی گرفته تا تسلیحات می باشد.

نارضایتی آمریکا از گام های لرزان اروپا

 مشخص نیست که آیا موعد زمانی 2027، تنها موضع دولت ترامپ است یا دیدگاه برخی مقامات پنتاگون نیز چنین است.

در حال حاضر، اختلافات چشمگیری در واشنگتن بر سر نقش نظامی که آمریکا باید در اروپا ایفا کند، وجود دارد. این موضوع اخیرا در نشست کارکنان پنتاگون برای بررسی سیاست های ناتو و برخی نمایندگی های اروپایی، خطاب به دیپلمات ها مطرح شده است.

نشستی که مقامات پنتاگون تائید می کنند که واشنگتن از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022، همچنان از گام هایی که اروپا برای تقویت قابلیت های دفاعی خود برداشته است، راضی نیست.

برخی مقامات اروپایی معتقدند موعد زمانی 2027، فارغ از اینکه واشنگتن روند پیشرفت را چگونه ارزیابی می کند، منطقی نیست زیرا اروپا به چیزی بیشتر از پول و تمایل سیاسی برای جایگزین کردن ظرفیت های خاص آمریکا در کوتاه مدت نیاز دارد.

 از دیگر چالش های مهم برای این موعد زمانی، اینکه متحدان ناتو با انبوهی از تجهیزات نظامی که قصد خرید آنها را دارند مواجه هستند. در حالی که مقامات آمریکایی، اروپا را به خرید مقدار بیشتری از کالاهای ساخت آمریکا تشویق کرده ‌اند که البته تحویل برخی تسلیحات ساخت آمریکا و سیستم های دفاعی این کشور حتی اگر امروز سفارش داده شوند، سال ها طول می کشد.

 بی شک آمریکا قابلیت هایی را ارائه می دهد که نمی توان به سادگی آنها را خرید. مانند نظارت و شناسایی اطلاعاتی منحصر به فردی که کلید تلاش های جنگی اوکراین بوده است.

افزایش هزینه‌های دفاعی اروپا طی سه سال اخیر

این درخواست آمریکا در حالی است که کشورهای اروپایی عموما درخواست ترامپ برای پذیرفتن مسئولیت بیشتر به منظور تامین امنیت خود را پذیرفته اند و هزینه های دفاعی خود را افزایش داده اند.

در نشست سران ناتو در لاهه در ژوئن ۲۰۲۵، کشورهای عضو متعهد شدند تا سال ۲۰۳۵ هزینه‌های دفاعی خود را به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند که ۳.۵ درصد آن به هزینه‌های دفاعی اصلی و ۱.۵ درصد به زیرساخت‌های دفاعی، امنیت سایبری و مسائل مرتبط اختصاص یابد.

هزینه‌های دفاعی اروپا طی سه سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته است.

طبق آمار آژانس دفاعی اروپا، بودجه دفاعی کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ۲۱۸ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۱ به ۳۲۶ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته و رشد 49 درصدی داشته است.

برای سال ۲۰۲۵ نیز پیش‌بینی می‌شود که این رقم به ۳۹۲ میلیارد یورو معادل ۲.۱ درصد تولید ناخالص داخلی برسد.

واشنگتن این افزایش‌ها را کافی نمی ‌داند.

اتحادیه اروپا هدفی را برای آماده سازی این قاره برای دفاع از خود تا سال 2030 تعیین کرده و مدعی است باید شکاف ها در دفاع هوایی، پهپادها، توانمندی های سایبری، مهمات و دیگر حوزه های خود را پر کند. 

دولت ترامپ چنین استدلال می کند که متحدان اروپایی باید سهم بیشتری در ائتلاف ناتو داشته باشند، اما همیشه مشخص نیست که موضع ترامپ درباره ناتو چیست.

ترامپ در کارزار انتخاباتی ۲۰۲۴ بارها از متحدان اروپایی انتقاد کرده و مدعی شده بود کشورهای عضو ناتو «سهم عادلانه» خود را هزینه نمی ‌کنند.

آمریکا نمی ‌تواند پلیس جهان باشد

در نشست اخیر وزیران خارجهٔ ناتو «کریستوفر لاندائو» معاون وزیر خارجهٔ آمریکا مدعی شده «واضح» است که متحدان ناتو باید مسئولیت دفاع از اروپا را بر عهده بگیرند. دولت ‌های پی ‌درپی آمریکا تقریباً در تمام طول زندگی من این موضوع را به یک شکل یا شکل دیگر گفته ‌اند. اما دولت ما معنای واقعی آن را جدی می ‌گیرد.»

«متیو ویتکر» سفیر ایالات متحده در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز در سخنرانی خود در «مجمع دوحه» تاکید کرده «واشنگتن "نمی ‌تواند پلیس جهان باشد" و برای حفظ صلح در غرب آسیا به کمک متحدان خود نیاز دارد. نمی ‌توانیم نیروی واکنش سریع باشیم که به هر نقطه ‌ای برود و هر درگیری را حل ‌و فصل کند. ما انتظار داریم متحدان‌مان خود را تقویت کنند و به سطحی از قابلیت‌ های مشترک با آمریکا و دیگر متحدان برسند. تا مجبور نباشیم ناوهای هواپیمابر و رزم‌ناوهای‌مان را همیشه و در همه ‌جا در حرکت نگه داریم.»

او البته تاکید دارد «اعضای ناتو، از جمله ایالات متحده تعهدات خود را طبق ماده پنج پیمان آتلانتیک شمالی جدی می‌ گیرند.»

طبق این ماده، حمله به یک کشور عضو به عنوان حمله به کل ائتلاف ناتو تلقی می ‌شود و کشورهای ناتو می‌ توانند هر اقدامی را که برای حمایت از متحد آسیب‌دیده ضروری می ‌دانند، از جمله اقدامات نظامی انجام دهند.

شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد بسیاری از سیاستمداران اروپایی در حال حاضر به رهبری آمریکا بی‌اعتماد هستند و تنش‌ های بین این ائتلاف نظامی و غربی و آمریکا می‌ تواند در آینده تشدید شود. ظاهراً پنتاگون در حال بررسی خروج از مأموریت‌ های کلیدی ناتو است. 

روابط بین آمریکا و اتحادیه اروپا هم مسلماً در پایین ‌ترین سطح خود قرار دارد و سند فاش شده در روز چهارم دسامبر و متن مکالمه محرمانه بین سیاستمداران ارشد اروپایی نشان می ‌دهد که «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه و «فریدریش مرتس» صدراعظم آلمان تا چه حد، به طرف آمریکایی در مذاکرات جنگ اوکراین بی‌اعتماد هستند.

جزئیات جدید از آتش‌سوزی جنگل‌های الیت: حدود ۱۰ هکتار سوخت

بیشتر بخوانید:

مقایسه هزینه کشورهای عضو ناتو در حوزه نظامی، سلامت و آموزش (+ اینفوگرافی)

فروش سلاح‌های آمریکایی به اعضای ناتو متوقف شد

هشدار آمریکا به اروپا: تا ۲۰۲۷ وقت دارید مسئولیت دفاعی ناتو را برعهده بگیرید

تماشاخانه

مردهایی که نه برای زنان که برای «حقوق مردها» مهریه ۱۴ سکه‌ای را تصویب کردند؛ اصلاح قانون یا تضعیف حقوق زنان؟ (فیلم)

سوتی بد پیمان قاسم خانی جلوی استاد شجریان ؛ یکی از ضایع‌ترین خاطرات زندگیمه (فیلم)

فیلم های دیگر