دانشگاه‌های افغانستان دیگر محیطی برای علم نیستند

مطالعه‌ای تازه نشان می‌دهد که مدیریت علمی و اداری دانشگاه‌های افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان در سال ۲۰۲۱ به‌طور کامل دگرگون و عملا از هم پاشیده است.

به گزارش ایسنا، به نقل از Times Higher Education، بر اساس این تحقیق که توسط سعید اورفان و اریک لاویگن از دانشگاه تورنتو انجام شده، تقریبا تمامی مدیران ارشد دانشگاه‌ها که پیش از بازگشت طالبان منصوب شده بودند، برکنار شده‌اند. از میان ۱۶۰ مدیر در ۴۰ دانشگاه، طالبان ۹۷.۵ درصد مدیران قبلی را کنار گذاشته و جای آن‌ها را با افراد نزدیک به جریان خود پر کرده است.

تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که ترکیب مدیریتی دانشگاه‌ها دیگر بر پایه شایستگی، مدارک علمی یا تجربه آموزشی شکل نمی‌گیرد؛ تنها ۸ درصد مدیران جدید دارای مدرک دکتری‌اند و فقط سه رئیس دانشگاه سابقه عضویت در هیئت علمی دارند. در مقابل، اکثریت مدیران – حدود ۸۰ درصد – و ۸۷ درصد رؤسای دانشگاه‌ها از قوم پشتون هستند؛ قومی که طالبان خاستگاه اصلی خود را از آن می‌داند. افزون بر این، ۴۴ درصد مدیران و نزدیک به ۷۸ درصد رؤسا در فضایی خارج از نظام آموزش عالی تحصیل کرده‌اند.

به گفته نویسندگان مقاله که در نشریه معتبر «مطالعات در آموزش عالی» منتشر شده، این تغییرات نشانه «عدول کامل از معیارهای علمی» است. نتیجه این روند، تبدیل دانشگاه‌ها از محیطی برای تفکر انتقادی و پژوهش مستقل به «ابزار بازتولید ایدئولوژی طالبان» بوده است.

بررسی زندگی‌نامه مدیران جدید نشان می‌دهد بسیاری از آنان سابقه فعالیت مستقیم در ساختار نظامی طالبان داشته‌اند؛ از جمله شرکت در عملیات انفجاری، فرماندهی میدانی یا فعالیت‌های تبلیغاتی. برای مثال، یکی از معاونان مالی و اداری دانشگاه‌ها پیش‌تر مسئول «عملیات انفجاری طالبان» در ننگرهار بوده است.

اورفان در گفت‌وگو با Times Higher Education هشدار می‌دهد که دانشگاه‌ها اکنون کاملا تحت کنترل طالبان قرار گرفته‌اند. در این محیط، آزادی علمی عملا از بین رفته؛ کتاب‌هایی که با جهان‌بینی طالبان سازگار نیست، از کتابخانه‌ها حذف شده و کتاب‌های نوشته زنان ممنوع اعلام شده است.

استادان با ترس تدریس می‌کنند و دانشجویان از بیان دیدگاه‌های انتقادی بیم دارند، زیرا احتمال بازداشت یا زندانی‌شدن وجود دارد. پژوهش نیز به‌ شدت محدود شده و موضوعاتی که ممکن است با تفکرات طالبان در تضاد باشد، قابل بررسی نیست. این محدودیت‌ها برای زنان شدیدتر است؛ از زمان ممنوعیت تحصیل زنان در اواخر ۲۰۲۲، دانشگاه‌ها عملا هیچ زن دانشجو یا کارمند را نمی‌پذیرند.

به گفته پژوهشگران، وضعیت فعلی همکاری‌های علمی بین‌المللی را نیز مختل کرده است، زیرا دانشگاه‌های تحت کنترل طالبان فاقد استقلال علمی‌اند و هرگونه همکاری نیازمند سازش‌هایی است که با اصول دانشگاهی در تعارض است.

اساس رنج تمایل به پایداری است

تماشاخانه

کوروش یغمایی، خداحافظی با گل یخ (+صدا)

عذرخواهی محمدرضا شایع از حضور در برنامه علی ضیا ؛ اشتباه کردم، شرمنده

فیلم های دیگر