علی بیگدلی، تحلیلگر سیاسی: سیاست فعلی هسته‌ای ما در بلندمدت می‌تواند مشکل‌آفرین باشد

محمد جواد ظریف، اخیرا در جریان یک مصاحبه به اهمیت برجام و تاثیر آن بر پیشگیری از جنگ اشاره کرده و گفته است: «رقم خوردن جنگ به دلیل مرگ برجام بود، نه امضای برجام. ما جنگ را به تاخیر انداختیم. همه می‌گفتند که پس از امضای برجام، جنگ قریب الوقوع بود. ما می‌توانستیم از جنگی که در نهایت رخ داد جلوگیری کنیم. این به دلیل برجام نیست بلکه به دلیل شکست ما در درک این واقعیت است که تنها جایگزین یک توافق، تقابل است. تقابل برای همه از جمله برای ایالات متحده و قطعا برای اسرائیل و قطعا برای ایران پر هزینه بود.» 

به گزارش فرارو، این اظهارات ظریف در شرایطی مطرح می‌شود که تقابل بین محمد اسلام و رافائل گروسی در خصوص بازدید کارشناسان آژانس از سایت‌های هسته‌ای ایران ادامه دارد. اخیرا گروسی در اظهارنظری که پیش از این نیز بارها تکرار شده بر لزوم دسترسی بازرسان به سایت‌های هسته‌ای آسیب دیده در ایران تاکید کرده است. با این وجود اسلامی گفته است: «آژانس که حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم نکرده، حق مطالبه بازرسی ندارد» 

با توجه به این شرایط پرسش‌هایی درباره ادامه مسیر موجود بین ایران و ایالات متحده و اتحادیه اروپا از یک سو و ایران و آژانس از سوی دیگر وجود دارد.

علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است: 

شرط اول مذاکره با اروپا و آمریکا افزایش همکاری با آژانس است

علی بیگدلی به فرارو گفت: «نظر آقای ظریف درباره اهمیت برجام در پیشگیری از تنش نظامی کاملا درست است. همین حالا هم بر اساس تصمیمات شورای حکام در نشست فصلی، با توجه به این که یک قطعنامه توجیهی علیه ما صادر کرده اند، رسما اعلام و تهدید کرده‌اند که اگر ایران اجازه ندهد کارشناسان آژانس به این کشور رفته و دوربین‌های خود را نصب کنند و آقای گروسی نتواند گزارش کاملی از وضعیت عملکرد هسته‌ای ایران ارائه دهد، باز هم احتمال جنگ و درگیری نظامی وجود خواهد داشت.

یعنی اگر ما بخواهیم با ایالات متحده یا اروپا کوچکترین مذاکره‌ای انجام دهیم، شرط اول آن این است که گزارش گروسی به شکل کامل و بی‌نقص به شورای حکام ارائه شود. حتی در این شرایط هم، ورود به مذاکره، منوط به طی شدن همه این مراحل است.» 

وی افزود: «بنابراین، اگر ما از ابتدا با آژانس همکاری گسترده‌تری داشتیم، شاید در جریان مذاکرات هم سریعتر به نتیجه می‌رسیدیم. این به معنای تسلیم و پذیرش همه خواست‌های طرف مقابل نیست. اما این که آژانس را دچار سردرگمی کرده‌ایم هم درست نیست. درواقع نوع رفتار ما درباره آژانس حاوی تصمیم و پیام قاطع نیست.

بلکه در برهه‌های مختلف صحبت‌هایی متفاوت کرده ایم. اما چرا می‌گویم حرف آقای ظریف درست است؟ چون وقتی یک قرارداد مشخص مثل برجام داریم، دیگر همه تکلیف ما با آژانس و طرف مقابل مشخص شده و تنش جدیدی شکل نمی‌گیرد. به همین دلیل معتقدم همکاری با آژانس می‌تواند بسیار سازنده باشد وعدم همکاری با آژانس ما را در خطراتی جدی قرار می‌دهد.» 

سیاست فعلی هسته‌ای ما در بلندمدت می‌تواند مشکل‌آفرین باشد

این تحلیلگر حوزه سیاست خارجی در ادامه گفت: «سیاستی که اکنون در قبال آژانس در پیش گرفته ایم، یعنی از یک سو برعدم همکاری با آژانس تاکید نداریم و از سوی دیگر همکاری کامل هم انجام نمی‌دهیم، می‌تواند در بلندمدت خطرآفرین باشد. یک بار آقای اسلامی اعلام کرد، کارشناسان و بازرسان از سوی گروسی وارد سایت‌های تهران شده‌اند ولی آژانس این موضوع را رد کرد.

این موضوعات است که باعث می‌شود بین آژانس و مقامات هسته‌ای ما، اختلافات تشدید شود. همه سایت ها، چه آن‌ها که لطمه و صدمه دیده اند، چه آن‌ها که سالم هستند باید زیرنظر آژانس قرار بگیرند. اصلا بر اساس ماموریتی که شورای حکام به آقای گروسی داده، انجام نظارت‌ها اجتناب ناپذیر است. هم اروپایی‌ها و هم آمریکایی‌ها نیز روی همین موضوع متمرکز شده‌اند و می‌گویند تا زمانی که گروسی گزارش کامل خود را منتشر نکند، باب حمله نظامی مفتوح است.» 

وی افزود: «مسئله هسته‌ای بسیار مهم است و تاثیر زیادی هم در آینده روابط ما با غرب دارد. این ابزار یا وسیله، نقش مهمی در مهار تورمی خواهد داشت که هم اکنون گریبان اقتصاد ما را گرفته، چرا که اگر بتوانیم با گفتگو و مذاکره، تحریم‌های کشور را کاهش دهیم، درواقع موفق شده‌ایم اقتصاد کشور و معیشت مردم را نجات دهیم.

یکی از مهمترین ماموریت‌های سیاست خارجی ما باید این باشد که اجازه ندهیم اوضاع از این چیزی که اکنون هست، پیچیده‌تر شود. درواقع این شرایط که ایران اجازه ندهد کارشناسان وارد کشور شوند و از همه سایت‌ها عکسبرداری و فیلمبرداری کنند، باعث می‌شود که در نشست ماه مارس (اواخر سال جاری شمسی) قطعنامه‌ای تنبیهی علیه ما صادر شود و در این صورت، پرونده‌ای علیه ما تشکیل خواهد شد که فشارها را افزایش می‌دهد. در این وضعیت مسئله ما به فصل هفتم منشور کشیده خواهد شد. برای من روشن نیست دقیقا چه برنامه‌ای داریم چرا که همه درها را بسته ایم.»

شب عجیب عثمان دمبله در دوحه؛ از دریافت جایزه فیفا تا شلیک پنالتی به آسمان

تماشاخانه

دو دقیقه «خشونت واقعی و بی‌رحم» در سینمای گانگستری (تماشا کنید)

بحرین چگونه از ایران جدا شد ؟ نزدیک به ۲۰۰ سال کشمکش ؛ از مرگ کریم‌خان زند تا مصاحبه عجیب شاه / وقتی شاه نگران جزایر سه‌گانه بود (فیلم)

فیلم های دیگر