یک پژوهش جدید نشان میدهد دستکم چهار نفر از افرادی که در این فوران جان باختند، تونیکها و شنلهای پشمی پوشیده بودند؛ موضوعی که تاریخِ فرضشدهی این فاجعهی مشهور را با پرسشهای جدی روبهرو کرده است.
وقتی کوه وزوو سال ۷۹ میلادی فوران کرد، شهر روم باستانیِ پمپئی را بهشکل گسترده زیر خاکستر و مواد آتشفشانی مدفون ساخت. بر پایهی منابع تاریخی، پژوهشگران مدتها گمان میکردند این فوران اواخر ماه اوت (در تابستان) رخ داده؛ اما پژوهشی تازه این خط زمانی را پیچیدهتر کرده است.
دستکم چهار نفر از افرادی که در این فاجعهی طبیعی جان باختند، لباسهایی از پشم ضخیم بر تن داشتند، پارچهای که با پوشاک زمستانی ارتباط دارد. بنا بر بیانیهای تازه، پژوهشگران دانشگاه والنسیا یافتههایشان را اواخر ماه نوامبر در یک همایش باستانشناسی در ایتالیا ارائه کردند.
پژوهشگران تاکنون با استفاده از روشی که باستانشناس ایتالیایی، جوزِپّه فیورِلّی، در میانهی قرن نوزدهم توسعه داد، بیش از ۱۰۰ قالب گچی از قربانیان پمپئی ساختهاند
در این مطالعه که هنوز منتشر نشده، دانشمندان دوباره به برخی قالبهای گچی قربانیان پمپئی رجوع کردند. آنها ۱۴ قالب را تحلیل کردند و بهویژه به بافتِ هر نقش پارچهای که روی گچ مشاهده کردند، توجه نشان دادند.
تحلیل آنان نشان میدهد چندین قربانی پمپئی (برخی که در فضاهای داخلی و برخی که در فضای باز جان باختهاند) زمان مرگ، پوششی دوتکه شامل یک تونیک پشمی و یک شنل به تن داشتند. پژوهشگران هنوز مطمئن نیستند چرا این افراد چنین لباسهایی پوشیده بودند. پوشاک آنان شاید نشان دهد که فوران وزوو در ماهی دیگر و سردتر رخ داده است. همچنین ممکن است فوران، همانگونه که مدتها گمان میرفت، در ماه آگوست اتفاق افتاده باشد، اما منطقه در آن زمان سرمای عجیبی را تجربه میکرده یا شاید قربانیان برای محافظت در برابر گرمای شدید، گازها و خاکستر فروریختهی ناشی از فوران که حدود ۱۸ ساعت به طول انجامیده، بهطور خاص لباس پشمی پوشیده بودند.
به گفتهی پدار فاس باستانشناس که در این پژوهش دخیل نبوده، نظریهی دیگری هم وجود دارد: «آنها پشم پوشیده بودند چون مردم آن زمان همین لباسها را داشتند. حدود ۹۰ درصدِ همهی پوشاک در هر کجا پشمی بود.»
مواد دیگر مانند کتانِ کِشتشده از بذر کتان (فلکس)، پنبه و ابریشم، آن زمان در دسترس بودند، اما ظریفتر بودند یا فقط برای ثروتمندان کنار گذاشته میشدند. در مقابل، پشم بادوام، گرم و نسبتاً ارزان بود.
تاریخ فورانِ اواخر آگوست بیشتر از نامههای پلینیِ جوان سرچشمه گرفته است. این نویسنده و مدیر رومی، فاجعه را در نوجوانی مشاهده کرد، اما حدود ۳۰ سال بعد دربارهی آن نوشت. پلینیِ جوان در نامههایی به تاسیتوس، تاریخنگار و سیاستمدار رومی، نوشته که فوران در ۲۴ آگوست رخ داده است.
با این حال، این تاریخ همچنان محل بحث است. برخی پژوهشگران به شواهدی بهظاهر متناقض اشاره میکنند که در محل کشف شدهاند؛ از جمله میوههایی که فقط در پاییز در دسترس بودهاند، شرابی که در ظروف سفالیِ در حال تخمیر بوده و کتیبهای شکننده با تاریخِ میانهی ماه اکتبر.
این نخستین بار نیست که پژوهشگران به شواهدی دست مییابند که نشان میدهد قربانیان در ساعات پایانی زندگی خود لباسهای پشمی به تن داشتهاند. سال ۲۰۲۰، باستانشناسان بقایای دو مرد را یافتند که انگار از فوران اولیه جان سالم به در برده بودند، اما در انفجار دومِ روز بعد جان باختند. قالبهای گچی نشان داده که یکی از این مردان احتمالاً شنل پشمی بر تن داشته، در حالی که دیگری احتمالاً تونیکی کوتاه و چیندار پوشیده بوده است.
پژوهشگران امروزی با استفاده از روشی که باستانشناس ایتالیایی، جوزپّه فیورلّی، در میانهی قرن نوزدهم ابداع کرد، بیش از ۱۰۰ قالب گچی از قربانیان پمپئی ساختهاند.
لوییجی سِتّمبِرینی، نویسندهی ایتالیایی در سال ۱۸۶۳ نوشته: «بعید است به آن پیکرههای تغییرشکلیافته نگاه کنی و متأثر نشوی. آنها ۱۸ قرن است که مردهاند، اما انسانهایی هستند که در لحظهی جانباختن دیده میشوند. این هنر نیست، تقلید نیست؛ اینها استخوانهای واقعی آنها، بقایای گوشت بدنشان و لباسهایشان است که با گچ درآمیخته است. این دردِ مرگ است که جسم و شکل گرفته است.»
منبع: فرادید
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر