خوش چهره: اميدو‌ارم پيش‌بينی‌ام درباره هدفمندی يارانه‌ها غلط باشد

ایسنا: خوش‌چهره با تاكيد بر اهميت واژه‌شناسي در موضوعات مختلف و به خصوص تصميم‌گيري‌ها و سياست‌گذاري‌ها گفت: ميان اشتراك لفظي و مفهومي فاصله معني‌داري وجود دارد و معمولا انحراف از اشتراك لفظي شروع مي‌شود.

محمد خوش‌چهره نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي در نشستي با "موضوع الگوهاي پيشرفت و توسعه و چالش‌هاي پيش‌رو" كه از سوي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه الزهرا در اين دانشگاه برگزار شد، اظهار كرد: در ادبيات استراتژيك كلان بحث واژه‌شناسي بسيار اهميت دارد، به طور مثال در اشتراك مفهومي واژه عدالت شكاف و اختلاف معني‌داري وجود دارد و بسياري از ديكتاتورهاي تاريخ به اسم عدالت خونريزي‌هاي زيادي كرده‌اند مانند چرچيل، ‌استالين و غيره كه بحث‌هاي همه آنها مملو از عدالت بود. اما تلقي آنها از عدالت به كشتار جمعي مردم در ناكازاكي و هيروشيما و غيره منجر شد در حالي كه در ديدگاه انبيا و مصلحين عدالت معناي كاملا متفاوت دارد.

وي همچنين با بيان اينكه اگر فردي يا حزبي واژه عدالت را مطرح كند كافي نيست، گفت: درك مفهومي و بيان معيارها و شاخص‌ها براي عدالت مهم است. يعني وقتي الگوهاي پيشرفت و توسعه مبتني بر عدالت مطرح مي‌شود تبيين مدل و الگو يا پارادايم كه روش و شيوه اجرايي آن استراتژي است مهم است و قابل تامل مي‌باشد.

خوش‌چهره با بيان اينكه مفهوم پيشرفت به معني حركت براي رسيدن به وضع مطلوب است، بيان كرد: براي واژه پيشرفت مترادف‌هايي مثل توسعه، ترقي، رشد و غيره وجود دارد، اما در معناي واقعي، پيشرفت به معني رسيدن به نقطه مطلوب است و در تاريخ بشريت وضع مطلوب از زمان ارسطو كه تحت عنوان مدينه فاضله مطرح بوده به معناي وجود اخلاقيت و عقلانيت در مدينه فاضله بوده است.

اين نماينده سابق مجلس با اشاره به اينكه در سير تحول تاريخ بشري برخي پيشرفت را مطلوب و دست‌نيافتني مي‌دانستند، گفت: در اين ديدگاه رسيدن به وضع مطلوب را امري غيرممكن مي‌دانسته و از آن به نام ناكجاآباد ياد مي‌كردند.

وي افزود: اگر انقلاب صنعتي و تحولات بشري بعد از رنسانس يعني از 300 سال گذشته تا به حال را بررسي كنيم متوجه مي‌شويم كه هدف ارتقاي سطح رفاه براي انسان‌ها بوده است و انساني كه غرب در فلسفه خود معرفي مي‌كند اومانيسم است، يعني اصالت را به فرد مي‌دهد و در واقع آن بعد مادي انسان مدنظر است و ماوراء الطبيعه ديده نمي‌شود و بسياري از تئوري‌ها با اين خصوصيت معنا پيدا مي‌كند كه انسان را جزيي از طبيعت مي‌داند و مي‌گويد انسان حيوان باشعور است. در نتيجه بعد حيواني انسان اهميت پيدا مي‌كند.

خوش‌چهره با اشاره به اينكه بحث‌هاي ادبيات توسعه غربي نشان مي‌دهد كه در شاخصه رشد مادي انسان موفق بوده‌اند، گفت: الگوهاي غربي در جهت ارتقاي بعد مادي بر مبناي اومانيسم توانسته‌اند كه مثبت واقع شوند و به نيازهاي مادي انسان به خوبي جواب دهند. اما اختلال در جنبه‌هايي وجود دارد كه به بن‌بست رسيده‌اند. چرا كه بخش ديگري از وجود انسان كه شامل معنويات و كمال مي‌شود مورد بي‌ توجهي قرار گرفته به طوري كه مي‌توان گفت بشر امروز در اوج روان‌پريشي به سر مي‌برد پس در مسير تكامل روحي و معنوي انسان به بن‌بست خورده‌اند.

وي با بيان اينكه بسياري از الگوها و مدل‌هاي غربي در ماموريت‌شان براي رسيدن به وضع مطلوب ناقص عمل كرده و دچار اختلال شده‌اند، افزود: امروز نوعي بازگشت مطرح است و مي‌گويند توسعه‌اي را مي‌خواهيم كه مبتني بر اخلاق باشد.

اين نماينده سابق مجلس تصريح كرد: ما در نظام جمهوري اسلامي بحث الگوي پيشرفت و ترقي را مدنظر قرار داده‌ايم و به خصوص اختلالاتي كه در روش‌هاي قبلي ما در ايران و جود داشته باعث شده كه واژه عدالت مطرح شود. اما مي‌بينيم كه در كشور ما بيشتر جنبه رفاه مادي مطرح است و بعد از جنگ تاكيد شديدي بر روي رشد اقتصادي براي رفاه مادي به وجود ‌آمد، البته افزايش توليد ناخالص ملي شرط لازم است اما كافي نيست و بايد به همراه افزايش توليد ثروت و درآمد اكثريت مردم كشور از مواهب ناشي از ‌آن بهره‌مند شوند، چرا كه اگر اكثريت مردم از اين موهبت بي‌بهره و يا كم‌بهره بمانند اختلافات طبقاتي به وجود خواهد آمد.

خوش‌چهره با بيان اينكه بعد از جنگ بيشتر تاكيد دولت‌ها بر افزايش نرخ اقتصادي بوده و نحوه توزيع عادلانه ثروت كمتر مورد توجه قرار مي‌گرفته است، گفت: دوران سازندگي و اصلاحات سپري شد و دوره كنوني با عنوان عدالت را اگر بخواهيم با آنها مقايسه كنيم مي‌بينيم در اين دوره هم بحث توجه به توزيع ثروت بين فقرا مدنظر است و به توليد ثروت و رشد اقتصادي بي‌توجهي مي‌شود كه هر دوي اين روش‌ها اشكال دارد.

خوش‌چهره ادامه داد: ‌اگر رشد اقتصادي باشد و در كنار آن توزيع عادلانه ثروت وجود نداشته باشد و برعكس نتيجه نخواهد داد همانطور كه مقام معظم رهبري تاكيد كردند كه الگوي ما ضمن توجه به رشد و توسعه توجه همزمان به توزيع عادلانه ثروت مي‌باشد.

خوش‌چهره اظهار كرد: سياست‌هاي اقتصادي و تصميم‌گيري‌ها زماني كه با توجه به دو مولفه توليد ثروت و توزيع عادلانه ثروت انجام شود مي‌تواند بهبود عمومي سطح زندگي را ايجاد كرده و باعث كاهش فقر و شكاف طبقاتي و مشكلاتي از اين دست شود.

خوش‌چهره در ادامه‌ اين نشست در پاسخ به اين سوال كه آيا آماري از بيكاري در كشورمان داريد يا خير؟ گفت: من در اين رابطه آمارهاي به‌روز و شفافي نديده‌ام كه بخواهم به استناد آنها پاسخ‌تان را بدهم، ولي بايد دانست كه ضريب بيكاري جزء متغيرهاي بحراني كشور است و ما در كشور حجم بالاي بيكاري داريم.

اين استاد دانشگاه، با بيان اينكه البته بايد تعاريفي كه از بيكاري مي‌شود را نيز مورد توجه قرار داد، افزود: قانون اساسي ما به عنوان قانون مترقي و قابل دفاع خاصه در بخش اقتصادي چند ماموريت را جزء وظايف دولت بشمار آورده كه از جمله آنها تامين فرصت‌هاي شغلي و مسكن است؛ اما متاسفانه بعد از جنگ اكثر دولت‌ها نسبت به اين نيازهاي اوليه كم‌توجه بوده‌اند.

خوش‌چهره گفت: قانون اساسي خط قرمزي را در اين راستا براي دولت‌ها مشخص كرده و گفته است كار به صرف كار نيست، بلكه بايد اقدامي در جهت تهيه نيازهاي اساسي مردم انجام گيرد و البته در كنار آن به كرامت انساني بها داده شود.

نماينده مجلس هفتم، با اشاره به وجود بحث شاخص فلاكت در دوره‌ انتخابات، گفت: اين واژه به اشتباه ترجمه شده و نام واقعي آن شاخص مصيبت است و در تعريف آن بايد گفت وقتي در كشوري هم بيكاري، هم تورم و متغيرهايي مانند اينها وجود داشته باشد، اين شاخص مصيبت مورد توجه قرار مي‌گيرد و ما در موقعيت حاضر تلفيق اين دو موضوع يعني بالا رفتن شاخص بيكاري و تورم را مشاهده مي‌كنيم.

اين استاد دانشگاه، در ادامه در واكنش به يكي از حاضرين كه وي را منتقد اقتصادي دولت خواند، گفت: وقتي به كسي مي‌گويند منتقد، از اول خط‌كشي ايجاد مي‌شود كه اين امر مطلوبي نيست. البته در بيرون از دانشگاه وقتي جناح‌هاي سياسي از اين واژه استفاده مي‌كنند اشكال ندارد چون آنها حب و بغض دارند.

خوش‌چهره همچنين در پاسخ به سوالي مبني بر نقاط قوت و ضعف برنامه‌هاي اقتصادي دولت، گفت: بعد از جنگ دولت‌ها به شدت به دنبال توليد ثروت و درآمد با هر عوارضي بودند، اما اين در حالي است كه براي رسيدن به رفاه توليد ثروت شرط لازم و نه كافي است، چرا كه ما بايد ببينيم اين درآمد چطور مي‌خواهد بين مردم توزيع شود. بنابراين در كنار توليد ثروت توزيع آن بايد توامان مورد توجه قرار بگيرد.

وي گفت: بعد از دوره‌ جنگ با عنوان دوره‌ سازندگي و اصلاحات نيز به نحوه توزيع درآمد توجه كمي شد و هم‌اكنون نيز در دولت جاري اگر چه به توزيع ثروت و فقرزدايي و رسيدن به گروه‌هاي محروم توجه شده است و توزيعي كه دولت آن را با عنوان سهام عدالت مورد توجه قرارمي‌دهد، اگر چه در جاي خود ارزش دارد ولي بايد دانست بخشي از آن مربوط به اصل 44 است و مقام معظم رهبري نيز تاكيد داشتند كه كسب ثروت در اسلام مذمت ندارد و آنچه مذمت دارد نامشروع بودن ثروت است.

خوش‌چهره با تاكيد بر اينكه با چنين روندي فارغ از اينكه بگوييم اين دولت خوب يا بد است، بايد گفت كه تصميم‌گيري‌ها و سياست‌گذاري‌هاي ما دچار انحراف بوده است، افزود: بنابراين ايراد اساسي به سياست‌ها و روش‌ها برمي‌گردد، ضمن اينكه چنين مسائلي با حرف و شعار حل نخواهد شد.

وي سپس به حجم واردات به كشورمان اشاره و خاطرنشان كرد: هيچ دولتي هنوز نتوانسته است كه اين واردات بي‌رويه را درهم بشكند و هم‌اكنون ركورد واردات در كشور شكسته شده، چنانكه در حال حاضر رقم واردات به كشورمان 70 ميليارد دلار است و اين رقم در كنار خود 20 ميليارد دلار هم مبادلات قاچاق دارد و طبق آماري كه من دارم كمتر از 10 درصد برخي مارك‌هاي معروف كره‌اي از مجاري رسمي وارد كشورمان مي‌شود، ولي 90 درصد بقيه آن قاچاق‌هاي سازمان‌يافته است.

نماينده مجلس هفتم، با بيان اينكه واردات بي‌رويه چه مجاز و چه غيرمجاز ضد توليد ملي است، خاطرنشان كرد: با چنين رقم شكننده‌اي كه وجود دارد (70 ميليارد دلار) حرف بر سر دولت نيست، بلكه نظام در حال تهديد شدن است و اين اتفاقي است كه در سه دولت اخير فارغ از نگاه حزبي و جناحي رخ داده است.

خوش‌چهره خاطرنشان كرد:اينكه بگوييم دولتي چون دوست ماست ايرادهايش را كنار بگذاريم درست نيست چرا كه حضرت امام (ره) در سال 62 كه بين گروه‌ها دعواي سياسي ايجاد شده بود فرمودند كه اشكال از حب و بغض‌هاست، چون افراد عيب كساني كه دوست دارند را نمي‌بينند و خوبي كساني كه دوست ندارند به چشم‌شان نمي‌آيد. در نتيجه بايد فارغ از حب و بغض‌ها تنها رضاي خدا را در نظر داشت.

يكي از دانشجويان پرسيد شما موافق كداميك از اقدامات انجام شده توسط دولت هستيد؟ كه خوش‌چهره پاسخ داد: در رابطه با بحث مبارزه با زمين‌خواري اقدامات خوبي از سوي اين دولت انجام شده ولي موفق نبوده است.

اين استاد دانشگاه همچنين در مورد بحث مسكن مهر نيز، گفت:حضرت امام (ره) بعد از انقلاب دومين نهادي كه تاسيس كرد حساب 100 و بنياد مسكن انقلاب اسلامي بود كه در واقع ايشان در اين زمينه نهضتي را راه انداختند. دولت شاه در اوج وابستگي 190 هزار واحد مسكوني در سال 56 توليد كرد و در سال 58 حساب 100 امام و حساب مسكن‌سازي باعث توليد 240 هزار واحد مسكوني در ايران شد كه اين اهتمام نظام و امام را در ساخت مسكن نشان مي‌دهد، اما بعد از جنگ از اين مسئله غفلت جدي شد.

وي با تاكيد بر اينكه معضل توليد مسكن در كلانشهرهاست، گفت: با توليد مسكن در روستاها مشكلي حل نمي‌شود و توجه به توليد مسكن در روستاها يكي از اشتباهات مسكن‌مهر بوده است و به هر ترتيب مي‌توان گفت اگر چه بحث مسكن‌مهر جنبه‌هاي مثبتي هم دارد اما من شيوه‌ آن را مناسب نمي‌دانم.

خوش‌چهره همچنين در پاسخ به سوالي درباره تبعات حذف يارانه‌ها، گفت: اولا بايد بدانيم كه تعريف يارانه و هدف از آن چيست. طبق ادبيات متاثر از قوانين يارانه كمك‌هايي است كه دولت براي حمايت از توليد و گروه‌هاي مستضعف و اقشار مصرف‌كننده ضعيف پرداخت مي‌كند.

اين نماينده مجلس هفتم، افزود: به نظر من روش‌هايي كه طي آن يارانه يك دفعه قطع شود مخاطره‌انگيز است و من اميدوارم پيش‌بيني‌هاي من غلط از آب درآيد.

وي افزود: تنش‌هايي كه ناشي از تورم در ميان فقرا و محرومين پيش مي‌آيد ارزش چنين اقدامي را با اين ابعاد ندارد. البته چون الان بحث هدفمند كردن يارانه‌ها قانون شده بايد براي اجرا كمك كنيم اما به هر ترتيب بحث يارانه‌ها به عنوان بحث استراتژيك كشور بايد سنجيده دنبال شود.