در حالي كه منابع غربي يكي، دو روز گذشته اعلام كردند كه مدل توافق هستهاي كره شمالي با آمريكا و متحدان آن ميتواند براي ايران الگو باشد، صاحبنظران با اشاره به تونلهاي مخفي و توان كره شمالي، توافق غرب و اين كشور را ناپايدار ارزيابي ميكنند.
به گزارش سرويس بينالملل «بازتاب»، در اين بين، روزنامههاي اسرائيلي از همه خوشحالتر به نظر ميرسيدند و «اورشليمپست» از قول مقامات اسرائيلي نوشت: تأكيد كره شمالي بر اين نكته كه آنان برنامه رآكتور هستهاي اصلي خود را قطع كرده و رآكتور جديدشان را هم برميچينند تا در عوض آمريكا و غرب، كمكهاي خود را به آنان از سر بگيرد، بسيار مهم است.
همچنين «يائول اشتيتنر» به شوراي سردبيري «اورشليمپست» گفته است: اين تصميم كره شمالي بسيار مهم است، زيرا اين موضوع ميتواند كشورهاي ديگر را قانع كند كه از ايران بخواهند اقدامي مشابه كره شمالي انجام دهد.
او ميگويد: اين موضوع تأثير جهاني بر ايران ميگذارد و اكنون ميتوان بيشتر از گذشته اين شانس را داشت كه فشار بيشتر به ايران باعث خودداري اين كشور از ادامه برنامه هستهاي خود شود و ما امروز بسيار بيشتر از ديروز به اين برنامه خود براي فشار بر ايران اميدواريم.
اين تفاهم، چهار ماه پس از آزمايش بمب هستهاي كره شمالي رخ ميدهد كه دنيا را شوكه كرد.
مواضع مقامات آمريكايي و ژاپني در چند روز گذشته، نشان ميدهد كه آنان به توافقات مهمي در اين زمينه دست پيدا كردند.
حتي اگر كره شمالي اين برنامه را كنار بگذارد، اكنون آنان امكان ديگري براي ساخت بمب اتم با پايه اورانيومي كه اواخر سال 2002 آغاز كردند، دارند.
به نظر ميرسد كره شمالي به اندازه كافي تونلهايي در كوهستانهاي اين كشور ايجاد كرده تا بتواند برنامه هستهاي خود را پنهاني ادامه دهد.
«هيل»، نماينده آمريكا در مذاكرات ميگويد: ما هيچگونه توافقي در اين زمينه نداريم و نميدانيم چقدر اورانيوم در كره شمالي موجود است، اما به طور روشن اعلام كردهايم كه ميخواهيم بدانيم وضعيت آنان درباره فعاليت بر اورانيوم چگونه است.
بنا بر اين توافق، كره شمالي در مرحله نخست، 50 هزار تن نفت كوره براي بستن رآكتور اصلي خود در شهر يانگ بويان كه پولوتونيوم توليد ميكند، دريافت ميكند. به اين ترتيب، هنگامي كه كره اين رآكتور را بست و اعلام كرد، برنامههاي ديگر هستهاي خود را تعطيل ميكند، 950 هزار تن ديگر نفت كوره دريافت خواهد كرد؛ يك ميليون تن نفت برابر با دو سوم نفت مصرفي كره شمالي در سال 2004 خواهد بود و هيل ميگويد: ارزش اين كمكها، 250 ميليون دلار خواهد بود.
«هيل» ادامه ميدهد: ما همچنين در سي روز، تحريمهاي مالي را كه بر بانك دلتاي آسيا قرار داده بوديم، برميداريم.
قرار است پس از شصت روز، ملاقات ديگري بين وزراي خارجه شش كشور درباره پيشرفت اين برنامه انجام شود.