بهانه‌ای برای فشار آمریکا به اسرائیل

 
در گفت‌وگو با دكتر مهتدي كارشناس مسائل خاورميانه به بحث درباره علت حمايت دولت اوباما رئيس‌جمهور آمريكا از قطعنامه پاياني اجلاس بازنگري پيمان منع گسترش سلاح هسته‌اي پرداختيم. وي احتمال موافقت دولت آمريكا با قطعنامه نيويورك را فشار به دولت راستگراي بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل مي‌داند، زيرا آمريكا درصدد است از اين راه مقامات اسرائيل را وادار به انجام مذاكرات صلح با فلسطين كند.

حمايت آمريكا از قطعنامه پاياني اجلاس بازنگري پيمان منع گسترش سلاح هسته‌اي كه در آن بر خاورميانه عاري از سلاح هسته‌اي تاكيد شده، چه تاثيري بر روابط واشنگتن – تل‌آويو دارد؟

در ابتدا بايد گفت مساله اصلي اين است كه مقامات آمريكا در همه مجامع بين‌المللي از اسرائيل حمايت مي‌كنند. اما از قطعنامه اخير اجلاس بازنگري منع گسترش سلاح هسته‌اي حمايت كردند، در حالي كه مقامات تل‌آويو معتقدند اگر دولت باراك اوباما رئيس‌جمهور آمريكا مي‌خواست، مي‌توانست مانع صدور اين قطعنامه شود. البته دولت اوباما بر اولويت سياست‌هاي خود مبني‌بر تامين امنيت اسرائيل تاكيد داشته و اخيرا مبلغ 200 ميليون دلار براي تقويت سيستم دفاع ضدموشكي اسرائيل موسوم به گنبد فولادين كمك كرده است. اما اين يك امر واضحي است كه مقامات كاخ سفيد از تمام توان خودشان براي جلوگيري از صدور اين قطعنامه استفاده نكرده‌اند. موافقت دولت آمريكا با قطعنامه نيويورك احتمالا به دليل فشار به دولت راست‌گراي بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل صورت گرفته است. زيرا كاخ سفيد درصدد است از اين راه مقامات اسرائيل را وادار به انجام مذاكرات صلح با فلسطين كند. درواقع واشنگتن از اين قضيه به‌عنوان يك اهرم فشار عليه دولت نتانياهو استفاده كرده است.

تصور نمي‌كنيد كه استفاده آمريكا از اين قطعنامه به‌عنوان اهرم فشار عليه اسرائيل موجب شكاف بيشتر ميان واشنگتن – تل‌آويو شود؟

 خير، چراكه اسرائيل و آمريكا در استراتژي با يكديگر اختلاف ندارند، يعني اسرائيل بدون حمايت آمريكا نمي‌تواند به حيات خودش ادامه دهد. همچنين خيلي از نويسندگان مطرح رسانه‌هاي صهيونيستي به اين نكته اشاره كرده‌اند كه درگيري و اختلاف ميان اسرائيل و آمريكا به ضرر تل‌آويو تمام خواهد شد. از سوي ديگر اخيرا شاهد بوديم كه در اروپا و حتي خود آمريكا گروه‌هاي فشار يهودي تاسيس شدند كه خواهان ايجاد سازش بين اسرائيل و فلسطين و حل بحران ميان اين دو هستند، چرا كه اين مساله را يك امر ضروري در برقراري امنيت اسرائيل مي‌دانند. بنابراين اسرائيلي‌ها امكانات زيادي براي ايستادگي در مقابل فشارهايي كه آمريكا به آنها وارد مي‌كند را ندارند.

شما معتقديد كه موافقت آمريكا با اين قطعنامه بهترين ابزار واشنگتن در جلب موافقت مقامات اسرائيل براي انجام مذاكره است؟

 خير، ولي مي‌تواند يكي از اهرم‌هاي فشار آمريكا به اسرائيل باشد. اما موافقت با اين قطعنامه مهم‌ترين و تنها‌ترين اهرم آمريكا براي اعمال فشار عليه اسرائيل نيست، چرا كه اهرم‌هايي از قبيل: گزارش كميته تحقيق سازمان ملل درباره جنايات ارتش اسرائيل در نوار غزه وجود دارد كه در صورتي كه به شوراي امنيت فرستاده شود و در آنجا مورد بررسي قرار گيرد براي تل‌آويو خيلي گران تمام خواهد شد. بنابراين آمريكا تنها كشوري است كه مي‌تواند مانع تصويب اين گزارش شود.

 ولي مقامات اسرائيل معتقدند در كنفرانس نيويورك، واقعيت‌هاي خاورميانه و خطرهاي اصلي را كه منطقه و كل جهان را تهديد مي‌كند ناديده گرفته و تنها مساله زرادخانه‌هاي اسرائيل مطرح شده است؟

 اسرائيلي‌ها براي اينكه از زير بار حل مساله فلسطين شانه خالي كنند اين مساله را مطرح مي‌كنند. مقامات تل‌آويو مرتب اعلام مي‌كنند: مساله فلسطين تهديدي نيست بلكه ايران و اصولگرايي اسلامي يك تهديد عليه امنيت جهاني هستند و ما با فلسطين مشكلي نداريم بلكه تمام كشورها بايد دست به دست هم در مقابل خطر ايران و اصولگرايي اسلامي مقابله كنند. درواقع اسرائيل از اين گفتمان براي فرار از تن دادن به حل مساله فلسطين استفاده مي‌كند. شايد اين گفتمان در دوره رياست‌جمهوري جورج بوش پسر، كاربرد داشت. اين گفتمان اسرائيل در شرايط فعلي به‌ويژه پس از انتشار استراتژي جديد دولت اوباما ديگر كاربرد ندارد زيرا در استراتژي جديد آمريكا مساله جنگ پيشگيرانه كنار گذاشته شده و علنا مقامات آمريكا تاكيد كرده‌اند كه مبارزه با شبه‌نظاميان القاعده اولويت كاري آنها خواهد بود. لذا پيش‌بيني مي‌شود دولت دموكرات آمريكا به گفتماني كه از مقامات تل‌آويو مطرح مي‌شود زياد توجه نكند.

 اما ناراحتي تل‌آويو از آمريكا از اعلام استراتژي جديد براي مقابله با القاعده نيست بلكه از اين موضوع ناراحتند كه چرا دولت اوباما از قطعنامه پاياني اجلاس نيويورك كه بيشتر بر اسرائيل متمركز شده استقبال كرده است. در حالي كه اسرائيل ادعا مي‌كند ايران و كره‌شمالي مي‌توانند به‌عنوان تهديد جدي عليه امنيت جهاني باشند.

اظهارات مقامات اسرائيل درباره كره‌شمالي و ايران در حالي مطرح مي‌شود كه اين رژيم حاضر نشده به عضويت ان‌پي‌تي دربيايد و الزامي نمي‌بينند به اين پيمان ملحق شوند. صدور قطعنامه پاياني اجلاس بازنگري پيمان منع گسترش سلاح هسته‌اي ضربه‌اي به رژيم اسرائيل محسوب مي‌شود. در نتيجه اين امر موجب شد نتانياهو در واكنش به اين قطعنامه مدعي شود كه ما يك كشور دموكراتيك در منطقه خاورميانه هستيم كه مورد تهديد وجودي قرار داريم. درواقع اين نوع گفتمان يك گفتمان قديمي است و مشخص است كه اولا طرح دولت يهودي نمي‌تواند همزمان يك دولت دموكراتيك و نژادپرست باشد. درثاني حوادث دهه اخير ثابت كرده است كه اسرائيل يك دولت جنگ‌طلب است و اقدام به جنايات جنگي عليه مردم بي‌گناه فلسطين كرده است. همچنين بايد گفت اسرائيل يك تهديد عليه امنيت منطقه محسوب مي‌شود.

منبع: روزنامه فرهیختگان