مرتضي الويري: پاسخگوي عملكرد ستاد موسوي نيستم

كميته صيانت از آراي نامزدهاي رياست‎جمهوري، پيش از انتخابات 88 تشكيل شد. در ستاد مهدي كروبي كه از او به عنوان پاي ثابت انتخابات رياست‎جمهوري در چند دوره اخير نام برده مي‌شود؛ مرتضي الويري (شهردار اسبق تهران و يكي از مديران نسل اول انقلاب) مسئوليت داشت. الويري با وجود این كه پس از رويدادهاي خرداد سال گذشته، به بازداشت رفت و با تعليق مجازات حبس آزاد شد، بدون واهمه با پنجره به گفت‎و‎گو پرداخت تا اعلام كند مسئوليت اطلاعيه‎هايي كه پيش از انتخابات و با نام كميته مشترك صيانت از آراي ميرحسين موسوي و مهدي كروبي، فضاي جامعه سياسي را به‎سوي ادبيات «تقلب‎نگاري» سوق داده بود، با وي نيست و او خود را ملزم به پاسخگويي درباره آن‎ها نمي‌داند.

به گفته وي، از تمام اطلاعيه‎هايي‌كه با امضاي كميته مشترك صيانت از آراي موسوي و كروبي صادر شده، تنها وي در سه مورد اطلاع داشته و زير آن را امضاء كرده است. هر چند به عقيده وي توقف كار دولت به‎دليل مسائل انتخابات سال گذشته، به‎هيچ عنوان منطقي و صحيح نيست. الويري در شرايطی با اين مصاحبه موافقت كرد كه در آستانه بيست و دوم خرداد، گروه‌هاي سياسي فراواني همچنان سعي در القاي موضوع تقلب گسترده در انتخابات مي‌کنند. موضوعي كه به گفته عده‌اي از ناظران، كميته مشترك صيانت از آراء، بنيان‎گذار آن بوده است. كميته‌اي كه الويري خود را ملزم به پاسخ‎گويي درباره اطلاعيه‌هاي آن نمي‌داند و مي‌گويد كار مسئولان ستاد ميرحسين موسوي بوده است.

شما به عنوان مسئول كميته صيانت از آراي آقاي مهدي كروبي در انتخابات رياست‎جمهوري، فكر مي‌كنيد با وجود نهادهاي نظارتي قانوني مانند هيئت‎هاي نظارت و شوراي نگهبان، ضرورت تشكيل اين كميته چه بود؟

كميته صيانت از آراء كه نامزدهاي انتخاباتي تعيين كردند، كميته‌اي فراقانوني نبود. بلكه بستر و چهارچوب عملياتي كردن مصوبه مجلس تحت عنوان ماده واحده نظارت كانديداها بر انتخابات بود. نمايندگان هر كانديدا طبق اين مصوبه مي‌توانند بر حسن انجام انتخابات از ابتدا تا نهايي‎ترين مرحله رأي‎گيري نظارت كنند. آقايان كروبي و موسوي براي عملياتي كردن اين مصوبه، تصميم گرفتند كميته‎هايي را در ستادهاي خود تحت اين عنوان تشكيل بدهند، افراد واجد شرايط را يافته، آموزش دهند و در روز رأي‎گيري به سر صندوق‎هاي اخذ آراء بفرستند و نظارت قانوني خود را بر اين اساس، اعمال كنند.

  ولي به نظر مي‌رسد با وجود موضع‎گيري‎هاي فراوان اين كميته‌ها پيش از روز رأي‎گيري، برد تبليغاتي اين كميته نيز مد نظر شما بوده است؟

بنده از طرف آقاي كروبي و حجت‎الاسلام محتشمي‎پور از سوي آقاي مهندس موسوي مسئول كميته‌هاي صيانت بوديم. زماني‎كه مسئوليت پيدا كرديم، شروع كرديم چند اقدام را سازماندهي و اجرا كنيم. اول شناسنايي افراد مناسب براي نظارت بر صندوق‎هاي رأي. كار ديگر رايزني و تماس گرفتن با مسئولان اجرايي و نظارتي يعني وزارت كشور و شوراي نگهبان بود. ما براي اين‌كه وفق قانون، نظارت خود را اعمال كنيم، اين كار را بايد انجام مي‌داديم. طبق مصوبه مجلس، ما حق داشتيم در كميته اجرايي انتخابات، حضور پيدا كنيم، چون نماينده كانديداها محسوب مي‌شديم، ولي اين حق از ما سلب شد. حق داشتيم در مصاحبه‎ها، موارد خلاف را به اطلاع مردم و مسئولين برسانيم. مكاتبات فراواني با شوراي نگهبان و وزارت كشور و قوه قضائيه انجام شد و دو نامه با امضاي آقايان كروبي و موسوي خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامي ارسال شد. اتفاقا اين موارد را بعد از انتخابات كه بازداشت شدم، بارها در جلسات بازجويي اعلام كردم و تمام موارد ابهام را پاسخ دادم و هيچ‎گونه اتهامي متوجه من نشد.

 منظور از سئوال قبل، ايراد اتهام به شما نيست. موضع‎گيري‎هاي رياست كميته مشترك صيانت از آراي آقايان كروبي و موسوي در پيش از انتخابات و به‎خصوص اعلاميه‌هاي متعددی كه تا قبل از برگزاري رأي‎گيري، نزديك به 10 فقره شد و بارها در آن وزارت كشور متهم به ناسالم كردن انتخاب شد، اين سئوال را باعث مي‌شود. چرا كميته از همان ابتدا با فرض تقلب در انتخابات، سعي كرد موج‎آفريني كند؟

من و آقاي محتشمي فقط سه نامه مشترك امضاء كرديم و براي مقامات ذيربط در انتخابات فرستاديم. آقاي محتشمي مكاتبات و يا مصاحبه‎هایي داشتند كه بايستي از خود ايشان سئوال كنيد.

 تماس با وي تقريبا ممكن نيست. به هر حال شما از سوي آقاي كروبي، مسئوليت كميته صيانت از آراي وي را داشتيد؟

اما ايشان بايد خود درباره اين مسائل صحبت كنند. احيانا اطلاعيه‌اي كه از سوي كميته مشترك صيانت از آراي آقاي كروبي و مهندس ميرحسين موسوی صادر شده و به امضاي من نيز رسيده است، خلاف قانون نيست و وظيفه نظارتي اين كميته ايجاب مي‌كرده است. در ضمن، من تنها در مقابل چيزي كه امضا كرده‎ام، خود را ملزم به پاسخ‎گويي مي‌بينم، نه عملكرد ديگران.

 اطلاعيه‌هاي مشترك كميته‌هاي آقاي كروبي و مهندس موسوي چطور؟ آن هم ممكن است به امضاي شما نرسيده يا بدون اطلاع شما صادر شده باشد؟

نه، برخي اطلاعيه‌ها را ما در كميته مشترك نظارت بر انتخابات، صادر کرده‎ایم. به هر حال تماس‎هايي را آقايان ستاد در سطوح بالا با همديگر داشتند و در برخي از موارد به صورت مشترك و در خيلي از مسائل نيز مستقل عمل مي‌كردند.

 ممكن است به اين موارد مستقل كه توسط كميته صيانت آقاي كروبي انجام شده، اشاره كنيد؟

تعيين ناظرين سر صندوق‌ها مستقل انجام شد. ما شوراي حقوقي مستقل براي بررسي تخلفات و تنظيم شكايت به شوراي نگهبان و مقامات ذيربط داشتيم. سيستم يارانه‌اي هم كاملا جداي از هم بود. پس از انتخابات هم شكايت جامعي از نحوه برگزاري انتخابات مشتمل بر نحوه رسيدگي صلاحيت نامزدها در شوراي نگهبان، تخلفات قبل از روز رأي‎گيري، تخلفات روز رأي‎گيري و تخلفات مربوط به نحوه اعلان آراء براي شوراي نگهبان ارسال شد.

 لطفا درباره شكاياتي كه مي‌گوييد، توضيح بدهيد.

ما در قست اول شكايت، صلاحيت يكي از نامزدها را در انطباق با اصل 115 قانون اساسي بررسي كرديم. درقسمت‌هاي بعد به تخلفات در زمينه استفاده از امكانات دولتي و خريد رأي پرداختيم. تخلفات صدا و سيما در تبليغ از يك نامزد خاص يك قسمت ديگر از اين گزارش است. بعد پرداختيم به تخلفات روز رأي‎گيري. به عنوان نمونه، ما افرادي را سر صندوق‎ها معرفي كرديم و كارت از طرف وزارت كشور براي آن‎ها صادر نشد. توافق كرديم با مجريان انتخابات در زمان رأي‎گيري، سيستم اطلاع‎رساني مخابراتي فعال داشته باشيم و آن‎ها اطمينان دادند سيستم پيام كوتاه در اختيار ما خواهد بود و ما هم كار نظارتي خود را بر مبناي سيستم پيام كوتاه برنامه‎ريزي كرده بوديم، اما ديديد كه ناگهان در شب انتخابات، سيستم SMS را قطع كردند.

 و اقدامات مشترك شما با كميته صيانت از آراي مهندس موسوي چه بوده است؟

برخي از تخلفات معدودي كه احراز شده بود، طي نامه‌اي با امضاي مشترك مهندس موسوي و آقاي كروبي در پيش از انتخابات، به رهبر معظم انقلاب منعكس شد. مي‌توان گفت در اصل، تشكيلات ما كاملا مستقل بوده است. ما دفتر مستقل، مركز رايانه، كميته و مركز مستقل داشتيم و در بسياري از موارد به صورت مستقل عكس‎العمل نشان داديم.

 به هر حال به نام كميته مشترك صيانت از آراء، موضع‎گيري‎هايي درباره تقلب گسترده و ابطال انتخابات شد. آيا شما هم با دوستان كميته آقاي موسوي درباره اين موضوع اشتراك نظر داريد؟

كميته صيانت از آراي مهندس موسوي، تكيه جدي بر تقلب گسترده در روز رأي‎گيري داشتند. منتهی ما تكيه بر تخلفات انتخاباتي در مراحل مختلف، اعم از بررسي صلاحيت‎ها در شوراي نگهبان و تخلفات متعدد تبليغاتي اعم از بيان مطالب خلاف واقع در مناظره‌ها و تبليغات، استفاده يكسويه از صدا و سيما و همچنين بحث استفاده تبليغاتي از امكانات دولتي و بودجه عمومي و نهايتا تخلفات گسترده در روز انتخابات داشتيم. در نهايت ما بر مبناي ضوابط قانوني، اشكالات زيادي را كه وارد مي‌دانستيم، طي يك نامه به شوراي نگهبان فرستاديم و خلاصه‌اي از اين نامه را در روز سه شنبه مورخ 26 خرداد سال گذشته ساعت 18 خدمت مقام معظم رهبري به‎صورت شفاهي تقديم كرديم.

 ولي بحث تقلب در انتخابات توسط اعضاي ستاد آقاي كروبي، پيش از رأي‎گيري هم در خيابان‎ها فرياد زده مي‌شد. يادم هست چند شب پيش از انتخابات، نيمه شب، دوستان ستاد جمع شده بودند در وزارت كشور و فرياد مي‌كشيدند «اگر تقلب بشه، ايران قيامت مي‌شه» تحريك مردم و اعضاي ستاد براي موج‎آفريني از طريق شبهه تخلف پيش از انتخابات كه به‎نظر مي‌رسد محرز بوده است؟

من در اين زمينه اطلاعي ندارم كه به شما كمك كنم. من نه تأیيد مي‌كنم اين سخنان را و نه تكذيب. حداقل اين است كه كميته صيانت از آراي كروبي، اين كار را انجام نداده است. به هر حال، دغدغه‎هايي در جامعه وجود داشت و برخي قرائن اين موضوع را تشديد كرد. وقتي صدا و سيما از يك كانديدا به صورت يك‎جانبه حمايت مي‌كرد و با توجه به جميع تخلفات در پيش از روز برگزاري انتخابات، انتظار مي‌رفت در روز رأي‎گيري هم تخلفاتي صورت گيرد.

 به‎نظر شما هزينه‌هاي فراواني كه از موضوع تقلب در انتخابات به كشور و مردم تحميل شد، ارزش به‎دست آوردن مقام رياست‎جمهوري را داشت؟

اعتمادسوزي و سلب اعتماد مردم، ضرر و زيان به‎مراتب بيشتري دارد. لذا بايد از اين زاويه به موضوع نگريست كه بايستي با مردم مسائل را صريح و شفاف در ميان بگذاريم. اگر تقلب و يا تخلفي صورت گرفته، بايد بررسي شود و نتايج صريحا در اختيار مردم قرار گيرد تا وجدان عمومي جامعه آرامش پيدا كند.

 از اين موضوع بگذريم. كميته شما به اهدافي كه طرح ريزي كرده بود، رسيد؟

نه! صريحا بايد بگويم خير.

 چرا؟

چون ابزارهاي قانوني را از ما سلب كردند.

 چطور اين كار را كردند؟

براي بسياري از افراد معرفي شده از سوي كميته ما، كارت صادر نشد و يا ديرهنگام صادر شد و به حوزه‌ها زماني ابلاغ شد كه امكان حضور ناظران ما ديگر فراهم نبود. از طرف ديگر، قطع غيرقانوني سيستم SMS و موبايل امكان ارتباط‎گيري ما را در كشور از بين برد و تا حد زيادي زحمات ما هدر رفت و نتوانستيم كار نظارتي خود را انجام دهيم.

 فكر مي‌كنيد نقطه پايان بر اين بحث تقلب و تخلف در انتخابات چيست؟

بايد پذيرفت موضوعي كه موجب التهاب جامعه، سلب اعتماد و گله‎مندي افرادشده، همچنان باقي است. البته طبيعي است در شرايطي كه دولت آقاي احمدي‎نژاد مستقر و انتخابات توسط شوراي نگهبان تأييد شده است، كشور نمي‌تواند بدون دولت اداره شود. ما هرگز انتظار نداريم در اين مقطع، دولت كار خود را به‎دليل اعتراض ديگران به انتخابات، متوقف كند. اما وجدان جمع وسيعي از جامعه، نسبت به آن‌چه اتفاق افتاده، گله‎مند است و به نتيجه انتخابات به ديده ترديد مي‌نگرد. براي حل مشكل پيشنهاد مي‌كنم كميته حقيقت‎يابي كه مورد توافق معترضين و دولتمردان باشد، تشكيل و در زمان كافي بدون ضيق وقت، مستندات طرفين را به‎دقت بررسي كند. اگر كميته به اين نتيجه رسيد كه انتخابات صحيح بوده، وجدان جامعه آرام خواهد گرفت. بنده هم به‎عنوان يك فرد كوچك كه در جريان انتخابات بوده‎ام، در دفاع از نتيجه انتخابات با تمام توان دفاع خواهم كرد. اما اگر كميته حقيقت‎ياب به اين نتيجه برسد كه انتخابات بنا به تخلفات قانوني مخدوش و فاقد اعتبار بوده است، راه‌هاي قانوني براي اعمال اين نتيجه‎گيري و جمع‎بندي وجود دارد. مثلا رأي عدم كفايت سياسي توسط مجلس صادر شود و يا ديوان عالي كشور به تخلف رييس‎جمهور از وظايف قانوني حكم كند.من صريحا عرض مي‎كنم كه اكثريت قاطع معترضين و منتقدين به روند برگزاري انتخابات رياست‎جمهوري و حوادث پس از آن از علاقه‎مندان به ايران و وفاداران به اسلام، انقلاب اسلامي و قانون اساسي هستند. تهمت زدن به اين جمعيت، شكاف به‎وجود آمده را بيشتر خواهد كرد. به‎جاي پاك كردن صورت مسئله بايد مسئله را حل كرد.