آيتالله العظمي سبحاني با بيان اينكه هم شيطان و هم منافق همگي در آتشاند، گفت: هم فريبخوردهها و هم فريبدهنده در آتش جهنم ميسوزد و علت آن است كه هر دو گروه دچار ستم شدند و جزاي ظالمين نيز قرار گرفتن در آتش است.
به گزارش ايسنا، اين مرجع تقليد در ادامه سلسله مباحث تفسير قرآن كه در مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي قم برگزار ميشود، با اشاره به آيه 16 سوره حشر عنوان كرد: مثل كساني كه وعده كمك دادهاند ولي به وعده خود عمل نميكنند مثل شيطان است چرا كه شيطان به انسان وعده كمك داد اما در موقع حساس به وعده خود عمل نكرد.
سبحاني با بيان اينكه مفسرين در اين آيه از انسان سه بيان متفاوت بيان كردهاند، افزود: بيان اول آن است كه اين انسان،انسان مشخصي نيست بلكه مطلق است و شيطان همواره در كنار انسان است و او را به گناه دعوت و كارهاي زشت را در نظر او زيبا جلوه داده و او را ميفريبد.
اين مرجع تقليد با بيان اينكه شيطان به همه انسانها تا قيامت وعده خلاف ميدهد، افزود: زماني كه در اين دنيا يا در آخرت زمان مجازات فرا رسد شيطان خود را بري و بيگناه ميداند. شيطان آدم را فريب ميدهد و وقتي انسان در گناه غوطهور شد او را رها ميكند.
سبحاني با بيان اينكه مراد از انسان در اين آيه به بيان ديگر ابوجهل است، افزود: دشمنان در جنگ بدر دو دل بودند كه با مسلمانان بجنگند يا نه و شيطان در قيافه جعشم مجسم شد و گفت "شما حمله كنيد ما به شما كمك خواهم كرد" .
وي اضافه كرد: قوم قريش هم فريب خوردند و وقتي فرشتگان به كمك مسلمانان آمدند شيطان همين كه اين صحنه را ديد پا به فرار گذاشت.
اين مرجع تقليد نظريه سوم در خصوص انسان در اين آيه را راهبي از بنياسراييل عنوان و اظهار كرد: زني زيبا در آن زمان دچار بيماري شده بود و او را پيش راهب آوردند تا از فيوضات معنوي او استفاده كنند.
وي افزود: راهب در ابتدا قبول نكرد اما شيطان او را وسوسه كرد و پذيرفت و در ادامه راهب با وسوسه شيطان با زن ارتباط برقرار كرد و بعد ترسيد از اينكه چه جوابي به مردم بدهد شيطان دوباره مجسم شد و به او گفت كه زن را بكشد و دفن كند.
سبحاني افزود: وقتي مردم از اين كار راهب خبردار شدند او را به داور آويختند كه شيطان باز ظاهر شد و به راهب گفت اگر به اين بتها سجده كني من تو را از اين دار نجات ميدهم و راهب هم فريب شيطان را خورد و سجده كرد و كافر از دنيا رفت.
وي نتيجه اخلاقي اين آيات را چنين عنوان كرد كه مسلمانان چه دولت و چه ملت نبايد به انسانهاي شيطانصفت اعتماد كنند و افزود: در تجارت، سفر و زندگي بايد به انسانهاي متعهد تكيه كرد زيرا انسان هاي منافق و دروغگو تا زماني كه منافعشان پابرجا باشد رابطه حسنهاي خواهند داشت اما زماني كه منافع آنها در خطر افتاد دست از پشتيباني ميكشند.
سبحاني با بيان اينكه اگر خداوند از منافقين انتقاد ميكند بدين معناست كه مومنين هم در معرض خطرند، افزود: مومنين در لبه پرتگاه قرار دارند و زندگي بشر نيز به فرموده قرآن منحصر به اين دنيا نيست بلكه زندگي ديگري در راه است و امروز اين دنيا به مثال فصل تابستان ميماند كه زمستان سردي در راه است و بايد براي آن روز فكري كرد.
وي با بيان اينكه به فرموده قرآن قيامت نزديك است، اظهار كرد: مومنين بايد تلاش كنند براي آخرت خود توشهاي فراهم كنند و براي قيامت خود اعمال نيكو تهيه كنند.