دستان بسته اوباما در برابر دیپلماسی فعال ایران

«تایم» در مقاله‌ای با عنوان «دستان بسته اوباما در برابر دیپلماسی ایران» نوشت: اگرچه مدت‌ها است اختلاف قدرت‌های سیاسی در ایران مانع از دستیابی به هرگونه پیشرفت دیپلماتیکی در زمینه بحران هسته‌ای این کشور شده است، اما سیاست‌های داخلی آمریکا نیز بر رویکرد اوباما در برابر دستیابی به یک توافق فراگیر با ایرانیان سایه افکنده است.

به گزارش تابناک، هفته گذشته که «سعید جلیلی»، مذاکره‌کننده ارشد ایران، با «کاترین اشتون»، رییس سیاست خارجی اروپا، دیدار کرد، گروهی از سناتورهای برجسته آمریکا با نوشتن نامه‌‌ای به «اوباما» از او خواستند از پذیرفتن هر گونه پیشنهادی که در آن ایران می‌تواند به پیشرفت قابلیت‌های غنی‌سازی اورانیوم خود ادامه دهد، خودداری کند. در این نامه آمده است:

 «آمریکا و هم‌پیمانانش باید بتوانند این مساله را روشن سازند که ایران به دلیل اتخاذ رویکردهای عدم همکاری با جامعه بین‌الملل نمی‌تواند به فعالیت‌های غنی‌سازی خود ادامه دهد.»

بر پایه این گزارش، این نامه پس از آن نوشته شد که چندی پیش از آن در اظهارات «هیلاری کلینتون» یک تغییر فاحش در موضع آمریکا مشاهده ‌شد.

 او به این مساله اشاره کرد که اگر ایران بتواند اعتماد جامعه بین‌المللی را جلب کند، یک راه‌حل دیپلماتیک این کشور را به حق خود در دستیابی به اورانیوم غنی‌سازی شده با اهداف صلح‌آمیز خواهد رساند. او در مصاحبه با «بی.بی.سی» بیان داشت: «اگر آن‌ها بتوانند به تعهدات بین‌المللی خود عمل کنند، می‌توانند به برنامه‌های غنی‌سازی اورانیوم خود نیز ادامه دهند.»

اگرچه دولت «بوش» نیز چنین نامه‌ای دریافت کرد، مشخص نیست دولت «اوباما» در خصوص ادامه برنامه‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران با اهداف صلح‌آمیز چه برنامه‌ای دارد. اما آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد اظهارات «کلینتون» با پیشنهادی که توسط «اشتون» به نمایندگان ایرانی داده شد، شباهت‌های بسیاری داشت.

«تایم» می‌افزاید: دولت «بوش»، به همراه اسراییل و فرانسه بر این باور بودند که نمی‌توان به اهداف صلح‌آمیز برنامه‌های هسته‌ای ایران اعتماد کرد، چرا که اگر تهران تصمیم بگیرد قوانین NPT را نقض کند می‌تواند در عرض یک یا دو سال به فناوری لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای دست یابد، همان‌ کاری که کره شمالی در سال 1994 کرد. سناتورهایی که مبادرت به نوشتن این نامه کرده‌اند نیز همگی دارای چنین دیدگاهی هستند که البته از سوی اغلب کشورهای اعمال‌کننده تحریم‌ها یا برخی عوامل بانفوذ در آمریکا حمایت نمی‌شود.

سال گذشته «جان کری»، رییس کمیته روابط خارجه سنای آمریکا، در مصاحبه با «فایننشیال تایمز» ‌با اشاره به حقوق ایران در معاهده NPT گفته بود: «پافشاری دولت بوش به بحث توقف کامل غنی‌سازی خنده‌دار بود، زیرا به طور کلی غیرمنطقی به نظر می‌رسید. این امر چالش پیش‌رو را به بن‌بست می‌رساند... آنها از حق بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم برخوردارند.»

چندی پیش نیز، «کالین پاول»، وزیر خارجه سابق آمریکا، به یک خبرنگار گفت: «علی رغم تلاش‌های ما در شش یا هفت سال گذشته در متوقف ساختن برنامه هسته‌ای ایران، این کشور در اجرای برنامه هسته‌ایش مصمم نشان داده است.

اما توجه داشته باشید که در برنامه هسته‌ای نه ساخت سلاح هسته‌ای. در این مسیر رویکرد منطقی فشار بر ایران برای پذیرفتن بازرسی‌های گسترده‌تر از تاسیساتش در راستای اعتمادسازی بیشتر است.» اگرچه غرب می‌تواند تهران را تحت فشار قرار دهد، اما ممکن است تنها راه مصالحه یک رویکرد دیپلماتیک باشد و اظهارات کلینتون نیز نشان داد که واشنگتن در همین مسیر قدم برداشته است.

 اما حتی اگر ایران هم متقاعد شود، با توجه به سال‌ها بی‌اعتمادی میان واشنگتن و تهران و تردید منتقدان سیاسی اوباما، تا دستیابی به یک توافق بلندمدت در خصوص مساله هسته‌ای ایران سال‌ها فاصله است.