سلامت ايراني ها چقدر براي دولت ارزش دارد؟

*دكتر سيد ابوالقاسم موسوي


بسياري بر اين باورند كه سلامت را مي بايد از وزارت بهداشت مطالبه كرد، اما واقعيت اين است كه سلامت پديده اي است، حاصل مشاركت تمامي دستگاه هاي اجرايي و ستادي يك جامعه و بدين منظور نيز "دولت" ها مسوول نظام سلامت جامعه هستند.

اقتصادانان، سلامت را يك "كالاي ملي" مي دانند و هزينه هاي سلامت را سرمايه گذاري جامعه مي دانند و اساساً آن را هزينه نمي پندارند زيرا اعتقاد بر اين است كه در صورت بروز بيماري ، نيروي كار فاقد توان كاري شده و به درآمد ناخالص داخلي آسيب مي رساند.

جامعه شناسان سلامت را "حق"ي چون نفس كشيدن براي جامعه مي دانند و دولت ها را ملزم به پرداختن به اين مولفه مي دانند و سه وظيفه بزرگ بر دوش دولت ها مي نهند" امنيت ، سلامت و آموزش جامعه.

سياستمداران امروزين دنيا  نيز سلامت را يك مولفه سياسي- اجتماعي مي دانند كه پرداختن به آن ، موجب آرامش روحي و امنيت رواني جامعه و ايجاد اعتماد ميان توده مردم و دولت رفاه مي شود.

اما سوالي كه در كشور ما همچنان مطرح است و پاسخ روشن و عملي بدان داده نشده و سر فصل سلامت را به چالش طلبيده است اين است: هزينه سلامت را چه كسي بايد بپردازد؟

آيا در حوزه سلامت، جايگاهي براي "اقتصاد سلامت" وجود دارد؟

نگاهي به پرداخت هزينه هاي درمان توسط مردم از سال 1374 تا 1385 نشانگر رشد پرداختي مردم در هزينه هاي سلامت و كاهش سهم دولت در آن است و اين درحالي است كه هم در قانون توسعه چهارم و هم در برنامه چشم انداز 20 ساله تاكيد قانون گذار بر كاهش سهم پرداختي مردم است . بر اساس قانون برنامه چهارم، فقط بايد 30در صد هزينه هاي سلامت از جيب مردم پرداخت شود و مابقي بر عهده دولت است ولي آمارها ، حاكي از معكوس شدن اين معادله دارند به گونه اي كه در سال هاي موصوف،متاسفانه شاهد رشدي بالغ بر 50 تا 65 درصد در هزينه هاي مردم هستيم و حتي درباره پزشكان متخصص حدود 71 در صد هزينه ، از جيب مردم پرداخت مي شود!

بي مناسبت نيست اشاره كنيم كه يكي از شاخص هاي اندازه گيري "عدالت اجتماعي" كه هر ساله توسط سازمان ملل بررسي مي شود، ميزان پرداخت هزينه هاي سلامت توسط مردم است كه طي آن كشورها در اين موضوع رتبه بندي مي شوند و خبر بد اينكه كشور ما در اين ارزشيابي نود و ششمين كشور جهان است.

به عنوان مثال پرداخت هزينه هاي سلامت توسط مردم در كشورهاي حوزه خليج فارس مانند عربستان، كويت، امارات و بحرين بسيار پايين تر از ايران است ، بدين معني كه دولت هاي آنان ، تعهدات بيشتري در قبال سلامت مردمان خود متحمل مي شوند .

جدول ها و اطلاعات پيوست ، بسيار گوياست .

چرا اينگونه است؟

متاسفانه قيمت خدمات درماني در ايران بر مبناي "سرانه تحميل شده "تعيين مي گردد كه اين امر باعث مي شود خدمات ، نه تنها قيمت واقعي خود را نداشته باشند بلكه بر مبناي قيمت تمام شده كالا نيز نباشند و عملاً در اجرا، بخش خصوصي از آن تبعيت نكند ؛ در بخش دولتي نيز به علت ارائه ارزان خدمات ،اين تصور  براي مردم ايجاد مي شود كه خدمات ارزان قيمت دارا كيفيت مناسبي نمي باشد و همين موضوع  باعث نارضايتي هر دو گروه ارائه كنندگان  و دريافت كنندگان خدمات مي شود و همچنين موجب رويكرد مردم به بخش خصوصي و افزايش هزينه هايي چون "زير ميزي" و هزينه هاي ديگر مي شود.


البته بايد توجه داشت كه اين ، تنها يك قسمت ازمشكل سلامت در جامعه ماست و آموزش كيفي پزشكان، جلوگيري از مصرف بي رويه دارو، اجتناب از درخواست آزمايشات و حتي اعمال جراحي غير ضروري، پوشش كامل اقشار آسيب پذير و ... مسائل ديگري هستند كه پرداختن به انها مجالي فراخ تر مي طلبد .

پيوست ها:

*مقايسه سهم مردم (پرداخت از جيب) در بخش سلامت در كشورهاي مورد بررسي (به درصد)

آمريكا 1/13
انگلستان 8/10 
اسپانيا 3/23 
سوئد 4/13
نروژ  5/15
ژاپن 3/17 
هلند 2/36 
تايلند 28
فيليپين 3/44 
مالزي 31
اندونزي 1/46
پاكستان 4/70
كويت 4/19
عمان 7/8
قطر 3/22
سوريه 6/52
عربستان سعودي3/6 
بحرين 3/24
ايران 4/50
همان طور كه مي بينيد در اين مقايسه ، وضع مردم ايران فقط از پاكستاني ها و سوري ها بهتر است!

*مقايسه تعرفه دولتي و خصوصي و پزشك متخصص ( oop  ميزان پرداخت مردم از جيب) - به در صد

 *مقايسه تعرفه دولتي و خصوصي و پزشك متخصص oop فوق تخصص و روانپزشك

*مقايسه تعرفه دولتي و خصوصي و پزشك عمومي ( oop  ميزان پرداخت مردم از جيب)

محققان: ماسک‌ها ورود میکروپلاستیک‌های محیطی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند

تماشاخانه

کوروش یغمایی، خداحافظی با گل یخ (+صدا)

عذرخواهی محمدرضا شایع از حضور در برنامه علی ضیا ؛ اشتباه کردم، شرمنده

فیلم های دیگر