تب خرگوش وارد مي‌شود!

تولارمي نوعي بيماري عفوني نادر است که بيشتر جوندگان وحشي و بويژه خرگوش را مبتلا مي‌کند و به همين دليل، تب خرگوش هم ناميده مي‌شود.

به گزارش همشهري آن لاين، ماجراي ورود انواع و اقسام بيماري‌هاي آشنا و ناآشنا از مرزهاي شرقي کشور ما تمامي ندارد. در کنار خبرهاي روزانه از عبور و مرور قاچاقچي و شرور و... از همسايه‌هاي شرقي، هر چند وقت يکبار ورود يک بيماري جديد و يا قديمي ولي کنترل شده تن مسئولان بهداشتي مملكت را مي‌لرزاند و تمام زحمات چند ساله براي کنترل بيماري را نقش بر آب مي‌کند.

 کمبود امکانات بهداشتي و فرهنگي در شهرها و روستاهاي شرقي کشور هم صد البته مزيد بر علت است تا اين بيماريها به سرعت گسترش پيدا کنند. جديدترين اين موارد مشاهده مواردي از بيماري «تولارمي» در روستاهاي اطراف خاش و سراوان است که در همان يکي دو روز اول، 8 نفر را به کام مرگ کشاند. بيماري اي که سالها بود موارد آن در کشور ما ديده نشده بود.

چهارشنبه گذشته، 29 فروردين، انتشار نامه نماينده خاش در مجلس شوراي اسلامي به وزير بهداشت، خبر از يک دردسر جديد در مرزهاي شرقي کشور داد : «بر اساس اخباري در حوزه‌ انتخابيه اينجانب از شهرستان خاش بيماري خطرناكي با علائم گلودرد، تب و بعضا كاهش سطح هوشياري شيوع يافته كه متاسفانه در فاصله‌ زماني كوتاه ديروز تا امروز هفت نفر از هموطنان در منطقه دشت‌جار جان‌شان را از دست داده‌اند.»

حميدرضا پشنگ که بدليل گفته‌هاي برخي از کارشناسان، نگران بروز انفلوانزاي مرغي در منطقه شده بود، در ادامه نامه از وزير بهداشت درخواست کرد که تيم پزشکي مجربي از وزارتخانه عازم محل شود. درخواستي که بلافاصله اجابت شد و تيم هاي پزشکي وزارتخانه، چادرهاي قرنطينه را در منطقه بر پا کردند.

 در اين بين همزمان با مرگ يکي ديگر از بيماران که باعث شد آمار تلفات به 8 نفر برسد، دانشگاه علوم پزشکي زاهدان با انتشار اطلاعيه‌اي، شايعات مربوط به احتمال ابتلاي بيماران به انفلوانزاي مرغي را رد کرد: «در حال حاضر عامل اين بيماري شناسايي و اقدام درماني و پيش‌گيرانه لازم جهت بيماران و ساير ساكنان محل و نيز تمام كساني كه در معرض آلودگي احتمالي بوده اند آغاز شده است.

بنا به نظر متخصصان عفوني، عامل اين بيماري نوع خاصي از ميكروب است كه از طريق گزش جوندگان و كك‌هاي موجود بر روي بدن آنان به انسان منتقل مي‌شود (گفتني است بارندگيهاي متعدد اخير باعث افزايش تعداد جوندگان در اين مناطق شده است). خوشبختانه احتمال انتقال اين بيماري از طريق فرد به فرد ضعيف بوده و شواهدي مبني بر ويروسي بودن عامل بيماري و ابتلاء بيماران به آنفلوانزاي پرندگان موجود نيست.»

 با اين وجود به نظر نمي‌رسيد که عامل بيماري واقعا شناسايي شده باشد. چنانکه حميدرضا پشنگ، مدتي بعد از صدور اين اطلاعيه گفت: «در ابتداي امر بيماري تشخيص داده نشد و احتمال آنفلوانزاي مرغي مي‌رفت كه بعد از يك‌سري آزمايش‌ها، عنوان شد که بيماري شيوع پيدا كرده طاعون است ولي امروز خبر از يك نوع سياه زخم گلويي مي‌دهند ولي با اين وجود هنوز 100 درصد مطمئن نيستند.»

اما گفتگوي دکتر مويد علويان، معاون سلامت وزارت بهداشت با خبرگزاري‌ها در آخرين روز فروردين‌ماه، قضيه را تا حدود زيادي روشن کرد: «هنوز نتايج آزمايش PCR اين بيماري به دست نيامده است اما بررسي‌هاي اوليه نشان مي‌دهد عامل اين بيماري «كوكوباسيل گرم منفي» بوده است كه عامل بيماري تولارمي است.

 مشكل بيماري تولارمي يا بيماريهاي ديگري مثل تب مالت در كشور انتقال دامهاست و در اين مورد به نظر مي‌رسد، جا به جايي و انتقال دام در مرزهاي شرقي كشور عامل انتقال اين بيماري بوده است.»

حسين علي شهرياري، نماينده زاهدان در مجلس شوراي اسلامي و عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس هم در گفتگويي ضمن اشاره به مرگ 8 نفر و بستري شدن 32 نفر در اثر اين بيماري به نکات مشابهي اشاره کرد: «اين بيماري در ابتدا مشکوک به بيماري خطرناک طاعون ريوي بود که با بررسي هاي اوليه توسط کارشناسان بهداشت و درمان وزارت بهداشت مشخص شد، با توجه به علائم باليني آن به احتمال زياد بيماري تولارمي است که اين بيماري يکي از بيماري‌هاي مشترک حيوان و انسان محسوب مي‌شود.»

جوندگان؛ متهم رديف اول

 تولارمي نوعي بيماري عفوني نادر است که بيشتر جوندگان وحشي و بويژه خرگوش را مبتلا مي‌کند و به همين دليل، تب خرگوش هم ناميده مي‌شود. البته اين بيماري مخصوص خرگوش نيست و در جوندگاني مثل سنجاب و حيواناتي مانند روباه و گوسفند هم ديده شده است. تولارمي بيشتر در آمريکا، اروپاي شرقي، کشورهاي اسکانديناوي، چين و ژاپن ديده مي‌شود ولي از آنجا كه اولين بار در جوندگان شهر تولار(Tulare) ايالت کاليفرنياي آمريکا ديده شده است، لذا به همين اسم ناميده شده است.

عامل اين بيماري همانطور که اشاره شد، نوعي کوکوباسيل است. کوکوباسيل‌ها گروهي از باکتريها هستند که در زير ميکروسکوپ به شکل ميله‌هاي کوتاه ديده مي‌شوند. کوکوباسيل عامل تولارمي که «فرانسيسلا تولارنسيس» نام دارد، بطور طبيعي انسان را درگير نمي‌کند ولي تماس مستقيم با حيوان آلوده يا مصرف گوشت آلوده و نيز گزش کنه يا مگس آلوده، مي‌تواند موجب انتقال بيماري به انسان شود، چنانکه در مورد اخير در کشورمان، بنا به گفته معاون سلامت وزارت بهداشت: «عامل بروز اين بيماري احتمالا از طريق خانواده‌اي بوده كه به كوه رفته و با احشام آلوده و احيانا با جوندگان و كك تماس داشته‌اند و اين بيماري از دام به آنها منتقل شده است، بنابراين بهترين راه كنترل انتقال اين بيماري، ممانعت از ورود غيرقانوني دام از كشورهاي همسايه است.»

بيماري مسري نيست

 اگرچه احتمال سرايت بيماري از طريق تماس با ادرار يا ترشحات حيوان آلوده و حتي استنشاق اين باکتري از راه هوا هم وجود دارد ولي سرايت از انسان به انسان نادر است. يک احتمال ديگر هم وقوع بيوتروريسم (اقدامات تروريستي با انتشار ميکروب‌هاي خطرناک) است که دکتر علويان، معاون سلامت وزارت بهداشت به‌كلي اين احتمال را رد کرده است: «خانواده‌هايي كه دچار اين بيماري شده‌اند در روستايي در يك منطقه كوهستاني و زير چادر زندگي مي‌كردند و انتقال دامهاي آنها عامل ابتلاي آنها به بيماري تولارمي بوده است.

بنابراين اين مسئله هيچ ارتباطي با بيوتروريسم ندارد و اين بيماري اگر تاييد نهايي بشود بيشتر به تردد دامها مربوط است تا بيوتروريسم.»

بطور متوسط 3 تا 5 روز پس از ورود باکتري به بدن، بيماري با شروع ناگهاني تب و لرز ، تعريق، سردرد، استفراغ، درد عضلاني و بيحالي خود را نشان مي‌دهد. پس از 48 ساعت، علائم مشخصه بيماري ظاهر مي‌شود که شايعترين آن ضايعه زخمي در محل ورود باکتري به بدن (معمولا انگشت دست)، همراه با تورم غدد لنفاوي آن ناحيه است. درگيري چشمي، ريوي و تورم لوزه‌ها و حلق نيز گاهي ممکن است ديده شود.

در اطلاعيه دانشگاه علوم پزشکي زاهدان هم تقريبا همين موارد ذکر شده است: «به گفته متخصصان، علائم اين بيماري شامل تب، سردرد، تورم دردناك و يكطرفه و يا دو طرفه غدد لنفاوي گردن و با ساير نقاط و نيز درد منتشر بدن و در مراحل انتهايي تنگي نفس است.»

 اين بيماري با آنتي بيوتيک‌هاي موجود، به راحتي قابل درمان است و در صورت درمان مناسب، ميزان مرگ و مير آن به کمتر از يك درصد مي‌رسد ولي تاخير طولاني در تشخيص بيماري با عواقب ناگواري همراه است و به مرگ و مير بيشتر مي‌انجامد. چنانکه در مورد اخير در کشورمان اين اتفاق افتاد و بيماران که در ابتدا فکر مي‌کردند به يک سرماخوردگي ساده دچار شده اند، خيلي دير به مراکز درماني مراجعه کردند بطوري که اغلب مرگ و ميرها قبل از رسيدن به بيمارستان و يا در اولين ساعات پس از بستري شدن رخ داده است.

 تولارمي قابل پيشگيري است

 يکي از اقدامات مناسب براي پيشگيري از اين بيماري در افرادي که با حيوانات آلوده سروکار دارند، واکسيناسيون است. در کنار انجام واکسيناسيون، رعايت نکات ايمني زير در جلوگيري از ابتلا به اين بيماري تاثير زيادي دارد:

1) کساني که با حيوانات آلوده سروکار دارند، بايد دستکش بپوشند و از ماسک استفاده کنند.

2) گوشت حيوانات در مناطق آلوده بايد قبل از مصرف، بطور کامل پخته شود.

3) در نقاط آلوده بايد آب کاملا جوشانده يا ضدعفوني شود.

4) افرادي که در مناطق آلوده هستند، جهت جلوگيري از گزش حشرات آلوده، بايد از لباس‌هاي آستين بلند و يا اسپري يا لوسيونهاي دافع حشرات استفاده کنند.

به‌هر حال آخرين اخباري كه از منطقه مي‌رسد حاكي از كنترل بيماري است و ظاهرا از روز جمعه مورد جديدي از اين بيماري گزارش نشده است.

امارات و رتبه نخست جهانی پذیرش سریع‌ ترین فناوری در حال گسترش تاریخ بشر (+جایگاه ایران و دانلود گزارش کامل 2025)

تماشاخانه

دو دقیقه جلوه‌های ویژه که زبان بصری سینمای اکشن و گیم‌ها را برای همیشه تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه «خشونت واقعی و بی‌رحم» در سینمای گانگستری (تماشا کنید)

فیلم های دیگر