چرا ناتو کار قذافی را یکسره نمی کند؟

با گذشت بیش از چهار ماه از آغاز اعتراضات مردمی و ورود نیروهای ناتو به جنگ داخلی لیبی، اکنون اصلی ترین پرسش این است که آیا واقعا غرب می تواند حکومت قذافی را سرنگون و شخص او را دستگیر کرده و یا از بین ببرد و از این کار سرباز می زند و یا خیر؟

به گزارش تابناک، با ورود نیروهای ناتو به جنگ داخلی لیبی، فضاسازی بین المللی و حجم پیش بینی ناشدنی اعتراضات مردمی در درون، این پیام را با خود به همراه داشت که حکومت «معمر قذافی» در کمتر از چند هفته سقوط خواهد کرد، ولی اکنون با گذشت بیش از دو ماه از ورود ناتو به جنگ داخلی لیبی، نه از پایان درگیری ها خبری است و نه از پا درآوردن قذافی.

هر چند در روزهای گذشته، بارها محل اقامت «قذافی» مورد حمله موشکی قرار گرفته و در همین میان، یکی از پسران «قذافی» نیز کشته شد، این پرسش همچنان باقی است که، چرا ناتو با این همه پشتوانه اطلاعاتی و عدوات نظامی که ادعا می کند، نتوانسته است کار حکومت کنونی لیبی و شخص «قذافی» را یکسره کند؟!

اکنون افکار عمومی برای این پرسش دو پاسخ بیشتر متصور نیست؛ نخست این که ناتو واقعا توانش به آن اندازه ای که می گوید، نیست. دوم؛ ناتو توان هدف قرار دادن «قذافی» و سرنگونی حکومتش را دارد، ولی بنا بر منافع، اکنون پا بر جا بودن قذافی برای کشورهای اصلی هدایت کننده ناتو، لازم است.

بر پایه این گزارش، هر چند ناتو در تجارب پیشین خود نیز نشان داده است، آنچنان هم که ادعا می کند، قدرتمند نیست ـ البته در اینکه ناتو نیروی متشکل و قدرتمندی است، تردیدی نیست ـ میزان این قدرتمندی با ادعای غرب نیز بسیار فاصله دارد؛ اما با توجه به نفوذ گسترده نیروهای اطلاعاتی غربی در لیبی طی سال های اخیر، شناسایی محل اختفای «قذافی» و چگونگی هدف قرار دادن او به نظر نمی رسد، موضوعی بیرون از توان ناتو باشد. برای همین، باید علل یکسره نکردن کار «قذافی» توسط غرب را در پاسخ دوم جستجو کرد.

به عبارتی، شواهد نشان می دهد که ناتو و غرب، در واقع تصمیم نداشته اند «قذافی» را خیلی زود از پای درآورند؛ اما چرا؟

یک تحلیل منطقی و مبتنی بر تجارب پیشین غرب به رهبری آمریکا در برخورد با انقلاب ها و یا کودتاها در دیگر کشورها، نشان می دهد که آنها همواره تلاش دارند از بیشترین ظرفیت ها برای کنترل و همراه ساختن انقلابیون جدید بهره ببرند. برای همین، خرید زمان از اهمیت بالایی برخوردار است. البته این موضوع که آنها تا چه میزان در بهره برداری از این شرایط موفق بوده اند، خود نیاز به بررسی دقیق دارد.

به هر تقدیر، می توان گفت، یکی از دلایل بازی «موش و گربه» نیروهای ناتو با «قذافی»، خرید زمان برای شناسایی همه نیروهای انقلاب لیبی و همراه ساختن قاطبه آنها با غرب است. در واقع، هر چه سرنگونی «قذافی» بیشتر به تأخیر بیفتد، به همان میزان، توفیق غرب در مصادره انقلاب لیبی بیشتر خواهد بود.

بررسی اخبار و تحلیل های موجود پیرامون رخدادهای لیبی به خوبی نمایان می سازد که با طولانی شدن درگیری ها، میزان دیدارها و رایزنی های انقلابیون با کشورهای غربی به میزان چشمگیری افزایش داشته است.

از سوی دیگر، القای ناتوانی انقلابیون در سرنگونی «قذافی»، آنها را به غرب مدیون خواهد ساخت تا به این مهم برسند.

عراق و افغانستان، در واقع دو نمونه مناسب برای اثبات این ادعاست. سرعت عمل در سرنگونی هیأت های حاکمه این دو کشور، ابتکار عمل را از غرب به ویژه آمریکا گرفت تا بتوانند رهبرانی کاملا همراه در این دو کشور بر سر قدرت بیاورند و قدرت را در درست آنها گذارند.

با همه این اوصاف، توجه به چند نکته مهم است؛ نخست این که باید بدانیم رهبران انقلابیون لیبی، متمایل به غرب شده و با طولانی شدن سقوط قذافی، این تمایل بیشتر خواهد شد. برای همین، توجه به این مهم در تحلیل های ما بسیار دارای اهمیت است.

دوم؛ آمریکا و ناتو به راحتی می توانند با بمباران سنگین محل های استقرار «قذافی»، که آنچنان نیز سری نیست، وی را تسلیم کرده یا از پای درآورند، ولی این کار تا هنگامی که برنامه های غرب برای مصادره کامل انقلاب لیبی به بار نشیند، عملیاتی نخواهد شد.

سوم؛ آمریکا  از روی کار آمدن حکومتی انقلابی ـ اسلامی و یا دست کم متمایل به جریان های اسلامگرا به شدت ترس دارد. به همین سبب، آگاه سازی مردم لیبی از این حیث از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا آنها نمی خواهند با رفتن «قذافی»، این بار تحت سیطره گروهی باشند که به جای پاسخ به مطالبات آنها، به دنبال برآوردن خواسته های غرب باشند.