هشدارهاي "مورخ" را اين بار جدي بگيريم

عصر ايران ؛ اميرحسين تيموري - چند ماهي است كه مقامات سياسي و مذهبي كشورمان از مرتضي تمدن، استاندار تهران تا آيت الله العظمي وحيد خراساني از مراجع عظام تقليد نسبت به رشد جريان هاي تبشيري و مسيحي در كشورمان هشدار مي دهند.

هر از چندگاهي خبر مي رسد كه كليسايي خانگي كشف شده يا تعدادي از هموطنان به آئين مسيحيت درآمده اند و يا تعدادي در اين خصوص بازداشت شده اند. در اين زمينه حتي شايعه مسيحي شدن نزديكان يكي از علما نيز در سايت آينده منتشر شد. در تازه ترين اين هشدارها حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات كشورمان، گفته است که فرقه های دگراندیش و انحرافی به تبلیغ در جامعه دانش آموزی مبادرت کرده اند و علیه گرایش دانش آموزان به این فرقه ها هشدار داده است.

اهميت اين مسائل اما از آن جهت است كه بيم آن مي رود در بحبوحه جدل ها و منازعات سياسي و اقتصادي دو سال اخير اينگونه مسائل ريشه اي و حياتي به دست فراموشي سپرده شود و از اين روست كه مراجع تقليد عظام خود مستقيم وارد اين مقوله شده اند.

حدود يك ماه پيش اما در همين زمينه یکی از مورخان و شيعه پژوهان بنام کشورمان در این رابطه هشدارهای جدید و بسیار مهمی را مطرح ساخت. رسول جعفريان كه چهار سال پيش يعني تابستان 1386 طي مطلبي با عنوان «اداره كشور با استخاره و غيب گويي» نسبت به ظهور جريان انحرافي نخستين هشدارهاي فكري و تاريخي را داده  و گفته بود:  «خدا رحمت کند شاه سلطان حسین را که تلاش می کرد دولت صفوی را که بیش از دویست سال پاییده بود، در مقابل حمله افغانهای قندهاری، با آش نگهدارد» و نيز افزوده بود: « کسان زیادی در سالهای اخیر یافت شده اند که مدعی ارتباط مستقیم با ائمه هستند و حتی ادعا می کنند فلان جا که روی مین نرفتند، دلیلش این بود که حضرت زهرا (س) آنها را در بیداری هدایت کرد که از آنجا رد نشوند... ارزش اين ادعاها حتي از آش سلطان حسين نيز كمتر است» اين بار نيز نسبت به ظهور جريان هاي تبشيري و حتي بهايي هشدارهايي جدي را مطرح كرده است.

وي پيشتر و در یادداشت «آینده مرجعیت»‌ در بهار1387 كه هنوز خبري از قيام اصولگرايان عليه جريان انحرافي نبود و كسي سخن از ظهور «بابيت جديد» نمي زد نيز نوشت «...سومین جریان، نه صوفیانه است و نه نوگرایانه، بلكه نوعی تلفیق قطب‌گرایانه و غیب‌گویانه است. كسانی هم كه این طرز فكر را می‌پذیرند، راهی میان رمالی قدیم و قطب‌گرایی صوفیانه و شیخ‌پروری را برگزیده‌اند. گاهی هم این مطالب را با گفتمانی ویژه از مباحث مهدویت گره زده و مرجعیت را دور می‌زنند. بابیتی كه سیدعلی محمد باب در حوالی سال 1260 ق درست كرد، با انكار مرجعیت آغاز شد. وقتی سید محمدعلی باب، خود مستقیم با منبع شریعت ارتباط دارد، دیگر چه نیازی به مرجعیت است؟»

 جريان انحرافي و ميدان داري مسيحيان و بهائيان

اما دغدغه هاي جديد جعفريان كه خالق اثر بنامي همچون «جريان هاي سياسي و مذهبي در ايران» است و سايت معروفشhistorylib.com به تنهايي جور بسياري از دانشگاه ها و موسسات مطالعات تاريخي در سرزمين مان را مي كشد نه تنها همچون دو نوشته سال هاي 86 و 87 مورد بي توجهي واقع شد كه حتي از سوي برخي از سايت هاي اصولگرا وي به سياسي كاري متهم شد.

جعفريان در تاريخ 28 ارديبهشت سال جاري نيز طي يادداشتي -كه پيش از آخرين يادداشتش منتشر شد و ظاهرا زمينه اين حملات را فراهم كرد -با عنوان؛«جريان انحرافي بر سر دين مردم چه آورد؟» مي نويسد:

طی دو سال اخیر رفتارهای افراط گریانه در دفاع از آنچه امروزه به عنوان «جریان انحرافی» از آن یاد می شود، به صورت عاملی برای سست شدن بسیاری از ارزشها به ویژه در حوزه ارزشهای دینی گردید و شماری از جوانان ما را ناامید كرد. در این ماجرا، جدای از آن كه خط عقل گرایی دینی به شدت تعضیف شد و باب رمالی و جن گیری بازتر گردید، تندروی در دفاع از این ماجرا و استفاده از ادبیات غیر معمول، بیشترین آسیب را به میراث بسیار غنی دینداری كه سرمایه سه دهه انقلاب بود، در میان نسل جدید زد.

در آن يادداشت آمده بود:«صاحب این قلم كاری به جنبه های اقتصادی و عدالت اجتماعی و مدیریت جهانی ندارد كه هیچ كدام محقق نشد. آنچه از اول مد نظر داشت و در باره آن می نوشت این بود كه از روی نصیحت برادرانه به جریان موسوم به جریان انحرافی توصیه می كرد كاری به جنبه های دین و دینداری مردم نداشته باشد و صرفا تلاش كند با مدیریت كشور توانایی انقلاب را در عرصه اجتماع و اقتصاد نشان دهد.»

جعفريان در ادامه افزوده بود: امروز باید از هواداران افراطی این جریان ـ به ویژه چند نماینده ای كه همیشه خود را در دفاع از این ماجرا حریص نشان می دانند ـ پرسید: اكنون بعد از این مدت از آن ارزشها چه مانده است؟اكنون در این باره چه باید كرد كه نسل جدید در دو سال اخیر از لحاظ دینی بشدت آسیب دیده است. اخلاق در جامعه به دلیل عدم تعهد به اصول اخلاقی دین در میان شماری از سیاست مداران تا مرز نابودی رفت. دروغگویی و دادن آمارهای بی ربط و غلط نشان داد كه تا چه اندازه این جماعت به ساده ترین اصول اخلاق انسانی وفادار هستند چه رسد به اسلامی.


رسول جعفریان اما در آخرين نوشته اش با عنوان؛«  میدان داری مسیحیان و بهائیان و اقدامات كم نتیجه مراكز تبلیغی ما» می نویسد: یكی از آثار بالا گرفتن منازعات سیاسی در چند سال اخیر، دور شدن مراكز علمی و مذهبی ما از كارهای علمی و تبلیغی ارزشمند در حوزه دفاع از دین و مواجهه با تبلیغات مسیحیت و بهائیت و در نتیجه میدان داری آنهاست.این در حالی است كه فشار تبلیغات مسیحی ـ بهایی طی سالهای اخیر به دلیل ضعف كارهای فرهنگی ـ تبلیغی، نپرداختن به بررسی و نقد این قبیل ادیان و آیین های خود ساخته، درآمیختن بیش از حد دین و سیاست، و بیش از همه دلخوری ها و عصبانیت ها از برخی اقدامات غلط كه هرچند نابجا به پای دین نوشته می شود، بیشتر و بیشتر شده و می رود تا لطمات جبران ناپذیری را در میان نسل جدید فراهم آورد.

از موسسه در راه حق تا موسسه امام خميني(ره)

جعفريان در ادامه می افزاید: روزگاری در قم، موسسه در راه حق، یك تنه برابر تبلیغات مسیحیت می ایستاد و تأثیر شگرفی هم در آن دوره داشت، اما امروزه در قم مركز خاص و موثری كه در این باره با رویكرد تبلیغی ـ علمی كار كند وجود ندارد.

وي معتقد است: انجمن حجتیه كه روزگاری كار جلوگیری از تبلیغات بهائیان را بر عهده داشت، به دلایلی از جمله مخالفت برخی سران آنها با روند انقلاب و نوع تفكراتشان، كاملا از صحنه كنار گذاشته شد و گاه هم كه شنیده می شود در حال حاضر هم برخی فعالیتها را دارند، دیگر كاركرد ضدبهاییت ندارد.... اما در عوض آنها تشكیلات یا موسسه ای كه بتواند جای آن را برای مبارزه فكری منظم با بهائیت بگیرد ایجاد نشد. در همین شرایط میلیاردها تومان بودجه صرف موسسات مربوط به مهدویت شد كه عوض مواجهه با خطر بهائیت، غالبا به ترویج اندیشه هایی پرداختند كه امروز سر از جریان انحرافی درآورده و نه تنها خطر بهائیت را دفع نكرده كه به قول برخی از صاحب نظران خود زمینه ظهور بابیت جدیدی را هم فراهم آورده است.

وي در ادامه مطلب كه انتقاد منتقدان را برانگيخته مي افزايد: در چنین شرایطی، شنیدن این كه مثلا بچه فلان روحانی ممكن است مسیحی شده باشد، یا این كه فلان جوان ایرانی كه برای تحصیل به فرنگ رفته بهایی شود، نباید ما را شگفت زده كند. یكی از مراكزی كه بعد از انقلاب از همان موسسه در راه حق برآمد، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی بود كه سالهاست با بودجه های كلان و ساختمان های فراوان مشغول كار است، اما طی یك دهه اخیر چنان درگیر سیاست شده كه نه تنها از انجام وظایف اصلی خود غافل مانده، و به عكس به رشد جریان انحرافی كمك كرده، كه تأثیر مثبت درخوری در تقویت بنیاد های مذهبی جوانان نداشته و به ویژه در مواجهه با بهائیت و مسیحیت كاری انجام نداده است.

حملات رجا و بي باك

اما چند روز پس از انتشار آخرين مطلب اين مورخ سختكوش كشورمان كه تعداد آثار تحريري و تصحيحي اش در حوزه تاريخ شيعه با كمتر انديشمندي قابل قياس است سايت هاي رجانيوز و بي باك وي را به سياسي كاري متهم كردند. رجا در اين زمينه با انتساب گرايش هاي فكري جعفريان به علي لاريجاني مي نويسد:  مشاور رئیس مجلس و رئیس سازمان اسناد، کتابخانه و موزه‌های مجلس در نوشته‌ای با طرح ادعای افزایش گرایش به مسیحیت، به مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی که یکی از فعال‌ترین مؤسسات دینی کشور است و رهبر انقلاب آن را الگوی حوزه خواندند، حمله کرد. در این نوشته  جعفریان بدون بیان آمار و مستندات ادعای خود، از گرایش روز افزون به مسیحیت خبر داده و با یادآوری فعالیت‌های مراکزی مانند مؤسسه در راه حق و انجمن حجتیه در دوره طاغوت برای مقابله با جریان‌های فکری منحرف از جمله بهائیت، ناگهان به مؤسسه امام خمینی حمله کرده است.

در ادامه گزارش رجا آمده است: در عین حال، به نظر می‌رسد انتساب این موارد به مؤسسه امام خمینی به‌جای آنکه به دلایل و آمارهای علمی مستند باشد، ناشی از غرض‌ورزی با آیت‌الله مصباح یزدی رئیس این مؤسسه و بینش انقلابی طلاب و فارغ‌التحصیلان آن باشد. اتهام غافل ماندن از وظایف اصلی و کمک به رشد جریان انحرافی در حالی علیه مؤسسه امام خمینی مطرح شده که رهبر معظم انقلاب اسلامی در جریان سفر سال گذشته‌شان به شهر مقدس قم از میان مؤسسات متعدد علمی و پژوهشی تنها اعضای مؤسسه امام خمینی را به حضور پذیرفتند.

 سايت بي باك(نزدیک به موسسه امام خمینی"ره") نيز طي گفت و گويي با حجت الاسلام و المسلمین روانبخش، دبیر سیاسی هفته نامه پرتو و عضو هئیت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) از زبان وي مي نويسد: این بسیار واضح است که با توجه به نزدیک شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی، باند هاشمی که متشکل از همه احزاب و جریانات انحرافی سابق و فعلی می باشند، تحرکات خود را شروع کنند. آنها خوب می دانند بزرگانی چون علامه مصباح بخاطر همان صفای باطنی که مقام معظم رهبری از آن تعبیر کردند دارای محبوبیت فراوانی در بین مردم هستند، لذا امثال حضرت علامه مصباح یزدی در انتخابات آتی از هر شخص و جریانی حمایت کنند آن پیروز خواهد شد زیرا برای همگان پر واضح شده است که علامه مصباح اهل معامله و دنیا نیست....آقای جعفریان و اقای حجتي کرمانی حال و روزشان برای همگان آشکار است تنها دارند گوشه ای از دستورات اقای هاشمی و سایر سران باندهای قدرت و ثروت را اجرا می کنند که البته جز افتضاح چیزی عائدشان نخواهد شد.

روانبخش اما در يكي از تازه ترين دفاعيه هايش از آيت الله مصباح و انتقاد از جعفريان مي نويسد: مهمترین سوژه ای که این روزها دستمایه تخریب چی ها شده، این است که چرا ایشان از نامزدی احمدی نژاد و دولت ایشان حمایت کرده است پس ایشان در جرم جریان انحرافی نیز شریک است! این گونه حرف های غیر منطقی به حدی است که برخی نویسندگان و مورخان به نام کشور که مدتی است در دام سایت پسر هاشمی افتاده اند را به موضع گیری خنده آوری وادار کرده که بگویند موسسه امام خمینی در این چند سال اخیر جز به رشد جریان انحرافی کاری نکرده است!

هشدار جعفريان را اين بار جدي بگيريم

جعفريان متخصص تاريخ صفويه نیز هست. در عصر صفويان كه يكي از برهه هاي تبليغات گسترده مسيحيان در ايران بود صفويان و علماي شيعه در فضايي باز به اين هجمه ها پاسخ دادند و مسيحيان كاري از پيش نبردند كه هيچ، قوام دولت ملي شيعي در ايران پاي گرفت. بسياري از منازعات فكري آن دوران توسط اين مورخ دوران صفويان تصحيح و منتشر شده است لذا وقتي جعفريان نسبت به اين جريانات هشدار مي دهد با توجه به اين بستر تاريخي است كه سخن مي گويد.

اگر يادداشت هاي سال هاي 86 و 87 جعفريان درباره آسيب هاي جريان انحرافي را به هيچ انگاشتيم اين بار با توجه به ظهور و بروز سيرت اين جريان طي ماه هاي اخير و نيز هشدارهاي مقامات مذهبي و سياسي درباره ظهور جريان هاي تبشيري و بهايي . فرقه هاي دگرانديش جا دارد كه به جاي انتساب منبع اين هشدارها به اغراض سياسي، اين سخنان را جدي گرفته و در بحبوحه جدال ها و منازعات سخت سياسي براي يافتن راه برون رفت از اين مسائل و مشكلات حياتي كه نه همچون جريان انحرافي كه فقط ممكن است نظام سياسي را اندكي بيازارد كه مي تواند منظومه و سامان فكري و عقيدتي ايران شيعي را مورد هجمه قرار دهد فكري بكنيم.