گروهي از نمايندگان مجامع بينالمللي فعال در زمينه پاكسازي ميادين مين روز گذشته وارد خوزستان شدند و از مناطق آلوده به مين در اين استان بازديد كردند.
به گزارش ايسنا نماينده سازمان ملل، نماينده كميته بينالمللي صليب سرخ و نمايندگان انجمن بشردوستانه مينزدايي ژنو روز گذشته ساعت شش صبح وارد فرودگاه اهواز شدند و بلافاصله براي حضور در يادمان شهيد چمران، راهي دهلاويه شدند. رئيس مركز مينزدايي كشور و مديركل انتظامي و مرزي استانداري خوزستان از جمله مسئولاني بودند كه در اين سفر يكروزه، نمايندگان سازمانهاي بينالمللي را همراهي ميكردند.
اين گروه حدودا 10 نفره پس از حضور در يادمان شهيد چمران، مورد استقبال نيروهاي نظامي و فرماندار دشت آزادگان قرار گرفتند و با نواختن مارش نظامي از آنها استقبال شد. اين گروه در ابتداي ورود به دهلاويه، با حضور در يادمان شهيد چمران، با اهداي شاخه گل به مقام شامخ اين شهيد اداي احترام كردند.
عبياوي، مسئول يادمان شهيد چمران در ادامه اين بازديد به تشريح رشادتهاي اين شهيد در دوران دفاع مقدس پرداخت. نكته قابل توجه اين بود كه افراد حاضر در يادمان، بهويژه، "كن سيالو ويدال"، نماينده سازمان ملل و "پيير ريتر"، نماينده صليب سرخ با دقت مقبره ساخته شده در محل يادمان را بررسي ميكردند و ظاهرا معماري اين سازه و كاشيهاي بهكار رفته در آن براي آنها جذاب بود.
بازديد از موزه شهيد چمران برنامه بعدي بود. در اين موزه تعداد زيادي از عكسهاي شهيد دكتر مصطفي چمران بر روي ديوار نصب شدهاند و نمايندگان اعزامي به خوزستان هم با دوربينهايي كه در اختيار داشتند از تصاوير شهيد چمران عكس ميگرفتند. خودرويي هم در اين موزه قرار داشت كه راهنماي برنامه به حاضران گفت كه اين خودرو را خود شهيد چمران طراحي كرده و قابليت حركت در آب و خشكي را دارد كه اين موضوع موجب تعجب حاضران شد.
در ادامه اعلام شد كه گروه براي مشاهده فيلم مستند زندگي شهيد چمران در سالن بنشينند ولي عليرغم آنچه اعلام شده بود فرماندار دشت آزادگان و سپس مديركل مرزي استانداري خوزستان حدود 20 دقيقه سخنراني كردند و پس از آن هم اعلام شد كه به دليل كمبود وقت امكان مشاهده فيلم وجود ندارد و سي.دي آن در اختيار بازديدكنندگان قرار خواهد گرفت.
عبدالرحيم ناطقي، مديركل انتظامي و مرزي استانداري خوزستان در جمع اين گروه بينالمللي گفت:جنگ همواره از نقاط تاريك حيات بشر بوده و حوادث و مشكلات فراواني را براي انسانها ايجاد كرده است. جنگ را نميتوان يك حادثه مقطعي دانست زيرا آثار مخرب آن در ابعاد مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، سياسي و ... تا سالها پس از پايان جنگ همچنان ادامه خواهند داشت و چهبسا اين آثار از خود جنگ هم مخربتر و دردآورتر باشند.
وي ادامه داد: خسارتهايي كه از جنگ ناشي ميشوند و تا سالها بعد هم باقي ميمانند ممكن است جبرانناپذير باشند و قرباني بگيرند. با گذشت سالها از هجوم رژيم بعثي عراق به كشورمان و پايان جنگ، هنوز هم شاهديم كه گاه برخي افراد بيگناه بر اثر انفجار مين كشته و يا زخمي ميشوند و امكان بهرهبرداري از اراضي وسيعي از منطقه به دليل مينگذاري دشمن در زمان جنگ، هنوز فراهم نشده و روستائيان و عشاير منطقه همچنان نميتوانند از برخي زمينها خود استفاده كنند.
ناطقي يادآور شد: مينها، سربازان هميشه بيدار و در كمين هستند كه به هيچگونه پشتيباني هم نيازي ندارند و هميشه آماده طعمهگيري هستند. مينها سربازاني فاقد هرگونه احساسات عاطفياند و بدون هيچ رحمي، جان انسانها را ميگيرند.
وي خاطرنشان كرد: بر اساس آمار منتشر شده از سوي سازمان ملل، حدود 125 ميليون مين عملنكرده در 80 كشور جهان وجود دارد و سالانه 24 هزار غيرنظامي بر اثر انفجار مين در جهان كشته و يا زخمي ميشوند. به طور ميانگين هر 22 دقيقه يكنفر در جهان بر اثر انفجار مين كشته يا زخمي ميشود. نكته قابل توجه اين است كه هزينه توليد و كاشت هر مين سه تا پنج دلار است در حالي كه هزينه پاكسازي و خنثيسازي هر مين 100 تا هزار دلار تمام ميشود.
ناطقي گفت: استان خوزستان به دليل همجواري با دو استان "ميسان" و "بصره" در عراق، در زمان جنگ به عنوان يكي از محورهاي استراتژيك براي دشمن مطرح بود و علاوه بر ايجاد استحكامات دفاعي فراوان، مانند كانال و سنگر، دشمن ميادين مين گستردهاي در اين استان ايجاد كرد. همچنين بسياري از اين ميادين مين علائم هشدار دهنده ندارند و يا اينكه علائم به مرور زمان از بين رفتهاند بهگونهاي كه اكنون در برخي نقاط آلوده به مين هيچ علامت هشدار دهندهاي وجود ندارد و اين شرايط، مشكلات زيادي را براي پاكسازي اراضي آلوده ايجاد كرده است.
وي در بخش ديگري از سخنانش گفت: تراكم جمعيتي در خوزستان قابلتوجه است و مناطق جنوبي و غربي كشور با گذشت 30 سال از آغاز جنگ، هنوز آلوده به مين هستند و اين دشمنان (مينها) صبور و بيدار، هنوز هم تلفات ميگيرند. بر اساس شناسايي انجام شده، يكميليون و 380 هزار هكتار از بهترين اراضي استان خوزستان در زمان جنگ آلوده به مين شده است. عمليات پاكسازي مناطق آلوده به مين از سال 67 در خوزستان آغاز شد و تاكنون بيش از هفت ميليون مين و گلوله عملنكرده در اين استان كشف شده است.
مديركل انتظامي و مرزي استانداري خوزستان تصريح كرد: با اقدامات وسيعي كه در اين سالها در زمينه پاكسازي مناطق آلوده به مين انجام شده است بخش وسيعي از زمينهاي آلوده، پاكسازي شده و در اختيار مردم و صنايع قرار گرفته است. اما متأسفانه هزار و 333 نفر در سالهاي پس از جنگ بر اثر انفجار مين كشته و يا زخمي شدهاند كه 790 نفر از اين تعداد مرد و بقيه زن بودهاند. از تعداد هزار و 333 هم 36 زن و 406 مرد كشته شدهاند.
ناطقي خطاب به نمايندگان سازمانهاي بينالمللي فعال در زمينه مينزدايي خاطرنشان كرد: برگزاري دورههاي تخصصي مينزدايي در استان، حضور نمايندگان ايران در دورههاي آموزشي سازمان ملل و مساعدت و همكاري در زمينه پاكسازي مناطق آلوده به مين پيشنهادهاي استان خوزستان به سازمانهاي بينالمللي است كه كمك ميكند روند پاكسازي اراضي هرچه بهتر انجام شود.
وي در ادامه درباره شرايط فعلي استان خوزستان گفت: استان خوزستان با 64 هزار كيلومترمربع مساحت و جمعيتي بيش از چهار ميليون و 300 هزار نفر، در جنوب غرب ايران قرار دارد. اين استان داراي پنج رودخانه بزرگ با ظرفيت 20 ميليارد مترمكعب آب در سال است. گردش مالي استان خوزستان در بخشهاي مختلف اقتصادي بيش از 60 ميليارد دلار است و اين استان در حوزه ميراث فرهنگي هم داراي قدمتي شش هزار ساله است.
ناطقي افزود: وجود تالابهاي بينالمللي شادگان و هورالعظيم و وجود دو اثر ثبتشده جهاني "چغازنبيل" و "آبشارهاي شوشتر" از ديگر ويژگيهاي استان خوزستان است. در خوزستان بيش از 39 دانشگاه و مركز آموزش عالي وجود دارد و بيش از 39 هزار دانشجو در رشتههاي مختلف در اين مراكز در حال تحصيل هستند.
به گفته ناطقي، 931 كيلومتر جاده زمين و 800 كيلومتر خط ريلي هم در خوزستان وجود دارد كه اين استان را به مركز كشور و شش استان همجوار متصل ميكنند. همچنين پنج فرودگاه در خوزستان وجود دارد كه دو فرودگاه از اين تعداد بينالمللي هستند. وجود پنج بندر تجاري و فعاليت خطوط كشتيراني در 15 مسير دنيا با بيش از دو هزار سفر در سال كه داراي ظرفيت بارگيري به ميزان 43 ميليون تن است، از ديگر ويژگيهاي خوزستان است.
وي خاطرنشان كرد: دو هزار و 500 واحد صنعتي و 49 شهرك و ناحيه صنعتي در خوزستان وجود دارد و 4،5 ميليون تن سيمان، 17 ميليون تن مواد پتروشييمي، 3،4 ميليون تن فولاد خام، پنج ميليون تن محصولات فولادي و يكميليون تن شكر در سال در اين استان توليد ميشود. اين استان در بخش كشاورزي هم داراي ظرفيتهاي قابل توجهي است و 2،3 ميليون هكتار اراضي قابل كشت در خوزستان وجود دارد.
پس از بازديد از يادمان شهيد چمران، نمايندگان مجامع بينالمللي مينزدايي در قرارگاه پاكسازي چزابه حاضر شدند.
رئيسي، مدير نظارت بر عمليات پاكسازي در خوزستان درباره اقدامات انجام شده در چزابه و ديگر مناطق آلوده به مين در خوزستان توضيحاتي داد و گفت: "استانهاي خوزستان، ايلام و كرمانشاه بيشترين مناطق آلوده به مين را دارند. بر اساس برآورد انجام شده در پايان جنگ، يكميليون 700 هزار هكتار زمين آلوده به مين در خوزستان وجود دارد. اين زمينها به 20 نقطه تقسيم شدهاند و عمليات پاكسازي در اين مناطق در حال انجام است."
وي توضيح داد كه "در مسيري كه به اين قرارگاه آمدهايد در دو سمت جاده زمينها آلوده به مين هستند" و افزود: "براي اينكه كار پاكسازي دقيقتر انجام شود مكانهاي آلوده به پلاكهاي كوچكتر تقسيمبندي شده و هر كدام از آن 20 منطقه آلوده خود از چند پلاك تشكيل شده است و هركدام از پلاكها از سوي يك پيمانكار پاكسازي ميشود. پيش از آغاز پاكسازي، ابتدا عمليات شناسايي و شناسايي فني منطقه انجام و پس از آن عمليات پاكسازي اجرايي ميشود."
رئيسي با بيان اينكه اكنون 12 شركت پيمانكار در منطقه چزابه فعاليت دارند، ادامه داد: "باتلاقي بودن زمينهاي منطقه و همچنين آبگرفتگي در فصل بارندگي، ازجمله مشكلات موجود در روند پاكسازي است. همچنين جنس زمين در نقاط مختلف، متفاوت است و مينها هم در عمقهاي مختلفي از زمين قرار دارند. تراكم و تنوع مينها هم از ديگر ويژگيهاي چزابه است."
حسين عليزاده، ناظر عالي مينزدايي در خوزستان هم در ادامه توضيح داد: "زمينهاي آلوده به مين چزابه به 20 قطعه تقسيم شدهاند و امروز از قطعه 19، پلاك B بازديد خواهيم كرد. پلاك B خود شامل 12 ميدان است كه تاكنون چهار ميدان آن كاملا پاكسازي شده است. ميادين 8 و 9 اكنون در حال بازسازي هستند و امروز از اين ميادين بازديد ميكنيم. اين دو ميدان خيلي به هم نزديك هستند و ميدان شماره 9 داراي 14 هزار و 207 مترمربع و ميدان شماره هشت هم داراي 29 هزار و 291 مترمربع مساحت است. در ميدان شماره 9، مين (TC 2،4) كه نوعي مين ضدخودرو است وجود دارد و در ميدان شماره هشت هم مين VST كه نوعي مين منور و ضدنفر است ديده شده است. البته در اين ميدان مين ضدتانك و ضدخودرو هم وجود دارد. پيشبيني ميشود در ميدان شماره هشت، سه هزار و 500 عدد مين وجود داشته باشد."
پس از پايان توضيحات مسئولان قرارگاه، گروه راهي منطقه شدند. در مسير حركت به سمت منطقه آلوده به مين، مسير باريكي مشخص شده بود و خودروها تنها بايد در آن مسير حركت ميكردند. در ابتداي ورود به منطقه هم فرمهايي در اختيار گروه قرار گرفت و اعلام شد كه همه افراد بايد علاوه بر نام و مشخصات، گروه خوني خود را هم در فرمها بنويسند تا در صورت بروز حادثه احتمالي، امكان خونرساني بهموقع فراهم باشد.
پس از طي كردن مسافتي، به منطقه مركزي ميدان شماره هشت رسيديم و تعداد زيادي از افراد مينياب با لباسها و كفشهاي مخصوص در اين منطقه به استقبال گروه آمدند. نكته جالب توجه اين بود كه با وجود كاهش نسبي دماي هوا در خوزستان، تعدادي از اعضاي گروه از جمله نماينده سازمان ملل گرمازده شدند و برخي از آنها سعي ميكردند با ريختن آب خنك بر روي كلاه خود، قدري از گرماي هوا بكاهند.
"وليزاده"، از كارشناسان شركت پيمانكاري كه در منطقه مشغول پاكسازي است توضيح داد كه امروز هوا خوب است و در برخي روزهاي مردادماه، دما به بيش از 50 درجه هم ميرسد كه اين موضوع موجب تعجب گروه شد.
وي توضيح داد: "اين منطقه بين فكه و چزابه قرار دارد و در قطعه 19 با 260 هكتار، تعداد زيادي مين وجود دارد. مينهاي ضدنفر و جهنده در اين زمين وجود دارد و به دليل مرور زمان و حركت خاك، تعدادي از آنها در عمق خاك فرو رفتهاند. عمليات پاكسازي از سه ماه پيش در اين منطقه آغاز شده و از 12 ميداني كه در اين قطعه تعريف شده، عمليات پاكسازي در ميادين شماره 2، 4، 7 و 10 كاملا به پايان رسيده و عمليات كوبش زمين هم انجام شده است. پاكسازي ميدان شماره هشت هم از 2 روز پيش آغاز شده است.
وي افزود: مينهايي كه در گذشته ضدتانك بودهاند، با گذشت زمان حساستر شدهاند و امروز به عنوان مين ضدنفر عمل ميكنند و با كوچكترين ضربه فعال ميشوند.
جواد مصطفايي، مدير اجرايي مركز مينزدايي كشور درباره مناطق آلوده به مين چزابه به ايسنا گفت: مينهاي موجود در اين منطقه بسيار متنوع هستند و در هيچجاي دنيا منطقهاي وجود ندارد كه چنين تنوعي در مينهاي كاشته شده داشته باشد. نوع اقليم منطقه و گرم بودن هوا و همچنين وجود ماسههاي روان هم پاكسازي را بسيار دشوار ميكند. در محدوده فكه تا چزابه ماسه روان وجود دارد و همين روان بودن ماسهها موجب شده برخي مينها به عمق 1،5 متري زمين بروند، در نتيجه كشف چنين مينهايي بسيار دشوار است.
وي ادامه داد:امروز عزمي ملي براي پاكسازي مناطق آلوده ايجاد شده و تجهيزات و امكاناتي كه براي پاكسازي استفاده ميشود هم كاملا داخلي هستند. برخي تجهيزاتي كه در ايران ساخته شده حتي از نمونههاي خارجي هم بهتر عمل ميكنند. ايران تجربه 30 ساله در پاكسازي ميادين مين دارد و با توجه به اينكه بيش از 85 درصد كشورهاي آلوده به مين، كشورهاي مسلمان هستند، ايران ميتواند در زمينه پاكسازي به اين كشورها كمك كند.
پس از پايان جنگ، پاكسازي از سال 67 و با اولويت مناطق مسكوني آغاز شد و با اقدامات انجام شده، همه مناطق مسكوني آلوده به مين در كشور پاكسازي شدند. مناطق اقتصادي و زمينهاي مورد استفاده كشاورزان و دامپروران هم در اولويت دوم قرار داشت و پس از آن هم دشتها و زمينهاي بدون استفاده در اولويت سوم بود.
به گفته وي، روشي كه براي پاكسازي مناطق آلوده به مين در كشور اعمال ميشود كاملا علمي است و بر اساس توافقنامهاي كه با دانشگاههاي كشور منعقد شده است از دانش علمي بومي كشور در اين زمينه استفاده ميشود. همچنين همه اطلاعات و آمار مربوط به پاكسازي در بانك اطلاعات مركز مينزدايي كشور ثبت ميشوند. با توجه به نوع آلودگي در هر منطقه، روشي ويژه براي پاكسازي اعمال و پيمانكاري متناسب با آن روش انتخاب ميشود و اين پيمانكاران هم تحت نظارت عالي مركز مينزدايي كشور فعاليت ميكنند."
گروه نمايندگان مجامع بينالمللي در زمينه پاكسازي ميادين مين در ادامه از محل دپوي مينهاي يافته شده هم بازديد كردند. در اين منطقه تعداد زيادي مين در انواع مختلف وجود داشت.
نماينده كميته بينالمللي صليب سرخ پس از بازديد از اين دپو، در گفتوگويي با خبرنگار ايسنا، از روند پاكسازي ميادين آلوده به مين در خوزستان اظهار رضايت كرد.
"پيير ريتر" گفت: ايران در زمينه پاكسازي مناطق آلوده به مين توان خوبي دارد و در بازديد از ميادين آلوده چزابه و روند پاكسازي اين مناطق مشخص شد كه اين عمليات به خوبي از سوي ايرانيها در حال انجام است. كميته بينالمللي صليب سرخ در جريان روند پاكسازي مناطق آلوده به مين ايران، بهويژه در خوزستان و كاهش آسيبهاي ناشي از مينهاي باقيمانده از زمان جنگ، با هلالاحمر، سازمان بهزيستي و مركز مينزدايي ايران همكاريهايي داشته و اين همكاريها در آينده بيشتر ميشود. ايران در اين زمينه توان خوبي دارد و با استفاده از ظرفيتهاي موجود، پاكسازي را انجام داده، ولي حمايتهاي بينالمللي هم در اين زمينه لازم است.
"استفان مارتين هيوسي"، عضو انجمن بشردوستانه مينزدايي ژنو سوئيس هم به ايسنا گفت: با توجه به تنوع مينهاي موجود در خوزستان، ايران در پاكسازي تجربه خوبي كسب كرده است. مينهاي موجود در زمينهاي خوزستان كه از زمان جنگ با عراق در اين منطقه باقي ماندهاند تنوع زيادي دارند و از انواع مينهاي ضدتانك و ضدنفر در اين منطقه ديده ميشود. ايران و مركز مينزدايي اين كشور در زمينه پاكسازي مناطق آلوده به صورت خودكفا عمل كرده و موفق هم بوده است، در نتيجه ميتوان از تجربه اين كشور بهره برد. در حال حاضر در دنيا و در زمينه پاكسازي مناطق آلوده به مين اينگونه عمل ميشود كه مناقصههايي برگزار ميشود و هر كشوري كه در زمينه پاكسازي داراي تجربه و توان بيشتري باشد و از امكانات لازم در اين زمينه برخوردار باشد ميتواند در اين مناقصهها شركت كند. با توجه به تواني كه ايران در زمينه مينزدايي به دست آورده است، به نظر ميرسد اين كشور هم ميتواند در مناقصهها شركت كند و در پروژههاي پاكسازي در كشورهاي ديگر كمك كند.
"كن سيالو ويدال"، نماينده سازمان ملل در زمينه مينزدايي هم به ايسنا گفت: با توجه به اينكه مينهاي جنگي هنوز هم جان برخي افراد را ميگيرند، ايران خود در زمينه پاكسازي اقدام كرده و فعاليتهايي كه تاكنون در اين كشور انجام شده، قابلقبول است. در زمان جنگ دو كشور ايران و عراق، تعداد زيادي مين در مناطق مرزي اين كشورها، مانند "چزابه" كاشته شد كه با گذشت چندينسال از پايان جنگ هنوز هم برخي از اين مينها قرباني ميگيرند.
وي افزود: با هدف كاهش آسيبهاي ناشي از مينها، كشور ايران و مركز مينزدايي در اين كشور چند سالي است كه اقدامات لازم براي پاكسازي مناطق آلوده را آغاز كرده و تاكنون هم تعداد زيادي مين در مناطق مرزي ايران، مخصوصا در خوزستان خنثي شده است. در اين منطقه از زمان جنگ تعداد زيادي مين باقي مانده كه بخشي از آنها بسيار قوي و ضدتانك هستند. با پاكسازيهاي انجام شده، تعداد زيادي از اين مينها خارج شدهاند، ولي هنوز هم تعدادي از آنها در زمين هستند و با گذشت زمان هم بسيار حساس شدهاند. ارزيابي من اين است كه روند پاكسازي مناطق آلوده از سوي ايران به خوبي در حال انجام است و اين كشور در اين زمينه تجربه خوبي كسب كرده است، در نتيجه بايد همين روند را ادامه دهد تا همه زمينها پاك شوند."
سردار محمدحسين اميراحمدي، رئيس مركز مينزدايي كشور هم با اشاره به اينكه دعوت از اين گروه بينالمللي از سوي مركز مينزدايي كشور انجام شده است، به ايسنا گفت: اين گروه بينالمللي به دعوت مركز مينزدايي كشور به ايران سفر كردهاند و هدف از دعوت هم اين بوده كه مجامع بينالمللي فعال در زمينه مينزدايي، تراكم مينهاي موجود در كشور و همچنين اقدامات انجام شده در زمينه پاكسازي را از نزديك ببينند.
وي افزود: در اين بازديد، نوع كار و همچنين تجارب علمي ايران در زمينه پاكسازي مناطق آلوده تشريح شد و نمايندگان سازمان ملل، صليب سرخ و ديگر مجامع بينالمللي مينزدايي از نزديك تلاش ايران در زمينه پاكسازي را مشاهده كردند. در زمان جنگ تحميلي بسياري از اراضي كشور در مناطق مرزي از سوي دشمن به مين آلوده شد و با آغاز فعاليت مينزدايي از سال 67، تاكنون 4 ميليون و 130 هزار هكتار از اراضي آلوده به مين پاكسازي شدهاند.
سردار اميراحمدي گفت: با اقداماتي كه در سالهاي پس از جنگ انجام شده است، بيش از 90 درصد مناطق آلوده به مين در كشور پاكسازي شده و تا سال آينده، اين ميزان افزايش خواهد يافت. پيمانكاراني كه عمليات پاكسازي را برعهده دارند از تخصص و تجربه خوبي برخوردارند و به همين دليل به سازمانهاي بينالمللي اعلام شده كه ايران ميتواند در زمينه مينزدايي به ديگر كشورها كمك كند.
اين گروه بينالمللي در ادامه سفر خود به خوزستان، از كاخموزه آپادانا در شهر شوش ديدن كردند و در حرم دانيال نبي هم حضور يافتند. شب گذشته، سفر يكروزه نمايندگان سازمان ملل، صليب سرخ و انجمن بشردوستانه مينزدايي ژنو به خوزستان پايان يافت.