سريال زنانه تلويزيون در راه است

«تصميم داريم يك سريال بسازيم كه همه عوامل اصلي سازنده آن، خانم باشند».اين گفته عباس اكبري، مدير گروه فيلم و سريال شبكه يك سيماست.

وقتي از او اين سوال را پرسيديم چرا تعداد كارگردانان خانم در تلويزيون كم است؟ اكبري به «جام‌جم» گفت: تعداد كارگردانان خانمي كه براي تلويزيون فيلم و سريال مي‌سازند كم نيست اما نكته اين‌جاست كه كارهاي آنها كمتر ديده مي‌شود. همان‌گونه كه كارگردانان مرد در تلويزيون زياد هستند و فيلم و سريال هم زياد مي‌سازند اما تعداد محدودي از آنها كارهايشان خوب مي‌شود و مورد توجه قرار مي‌گيرد و نامشان بر سر زبان‌ها مي‌افتد و معروف مي‌شوند.

مرضيه برومند را مي‌توان تنها كارگردان تلويزيون ايران دانست كه سال‌هاست در رسانه ملي كار مي‌كند و سريال مي‌سازد و حتي تهيه‌كنندگي آنها را هم خودش به عهده مي‌گيرد.

اكبري بر اين باور است كه تلويزيون براي برومند شرايط كار را مهيا كرده است و بعد از ايجاد اين شرايط، خود برومند بوده كه با استفاده از خلاقيت و توانايي‌هاي خود در تلويزيون ماندگار شده و در همه دوره‌ها توانسته اعتماد مديران را به كار خود جلب كند.

در يكي، دو سال اخير سريال‌هاي ملودرام خانوادگي كه محور آنها زنان هستند در تلويزيون رواج پيدا كرده كه از ميان نمونه‌هاي اخير مي‌توان به سريال‌هاي «ستايش» و «از ياد رفته» اشاره كرد كه هردوي اين آثار توانسته‌اند مخاطبان زيادي را هم با خود همراه كنند.

هم ستايش و هم از ياد رفته را كارگردانان مرد، مقابل دوربين برده‌اند. اما اين آثار مي‌توانست از فيلتر نگاه يك كارگردان خانم هم عبور كند و ساخته شود.

آن‌وقت فضاي سريال واقع‌بينانه‌تر بود و به دنياي زنان هم نزديك‌تر بود. چون زنان، دنياي خود را بهتر مي‌شناسند. اما چرا ساخت اين آثار به كارگردانان خانم واگذار نشد؟ آيا علت كمبود كارگردانان خانم بود كه بتوانند اين سريال‌ها را كارگرداني كنند يا تلويزيون به كارگردانان خانم اعتماد ندارد؟

اكبري در پاسخ به اين سوال گفت: واقعيت اين است كه تلويزيون به نتيجه كار فكر مي‌كند. مديران و تهيه‌كنندگان همه تلاش خود را به كار مي‌گيرند تا اثري قابل اعتنا و پرمخاطب بسازند بنابراين به جاي اين‌كه به جنسيت كارگردان فكر كنند، توانايي‌هاي او را در نظر مي‌گيرند.

هر سوژه‌اي، تهيه‌كننده و كارگردان مناسب خود را مي‌طلبد. برخي از سوژه‌ها شايد مناسب كارگردانان خانم باشند اما واقعيت اين است كه كارگردانان خانم هنوز جرات اين را پيدا نكرده‌اند كه ساخت يك سريال را به عهده بگيرند. تهيه ‌و توليد يك سريال كار ساده‌اي نيست.

توانايي، جرات و مديريت مي‌خواهد. كم‌كاري كارگردانان خانم در زمينه سريال‌سازي را نبايد، بها ندادن به آنها تلقي كرد. ما تاكنون از كارگردانان خانم كه در سينما فعاليت دارند و تعدادشان هم محدود است براي سريال‌سازي در تلويزيون دعوت كرده‌ايم اما جواب مساعدي از طرف آنها نگرفته‌ايم حتي براي اين‌كه ثابت كنيم درهاي تلويزيون روي خانم‌ها بسته نيست، طرح ساخت يك سريال با همه عوامل خانم را به تصويب رسانده‌ايم.

جلب اعتماد ركن اساسي است

يكي از تهيه‌كنندگان خانم كه نخواست نامش ذكر شود و مدتي است در تلويزيون فعال شده و چند تله‌فيلم را تهيه‌كرده و به گفته خودش تصميم دارد دو سريال را هم بزودي تهيه‌كند در پاسخ به اين پرسش كه چرا شما كه خانم هستيد براي فيلم‌هايي كه براي تلويزيون مي‌سازيد از كارگردان خانم استفاده نمي‌كنيد، گفت: تلويزيون به سختي به خانم‌ها اعتماد مي‌كند و به آنها كار مي‌دهد.

واقعيت اين است كه تمايلي براي كار كردن خانم‌ها در تلويزيون وجود ندارد. خود من به سختي كار مي‌كنم، واي به روزي كه قرار باشد از كارگردان خانم هم استفاده كنم.

اما اكبري نظر ديگري دارد. او معتقد است كارگردانان خانم تعدادشان كم نيست. بنا به گفته مدير گروه فيلم و سريال شبكه يك سيما،افسانه منادي از كارگردانان فعال تلويزيون است كه همسرش نادر مقدس هم در تلويزيون فيلم و سريال مي‌سازد.

فلورا سام ديگر نويسنده تلويزيون است كه همسر مجيد اوجي تهيه‌كننده تلويزيون هم هست و امسال سريال «ناز و نياز» را در چهار قسمت كارگرداني كرد.مرجان اشرفي‌زاده، آيدا پناهنده و...كارگردانان خانمي هستند كه در تلويزيون فعال هستند.

اكبري با اشاره به اين نكته كه خانم‌هاي نويسنده در زمينه نوشتن فيلمنامه در تلويزيون فعاليت زيادي دارند، گفت: براي اين‌كه ساخت يك سريال به يك كارگردان چه خانم چه آقا سپرده شود، او ابتدا بايد با آثاري كه ساخته اعتماد مديران تلويزيون و تهيه‌كننده‌ها را به خود جلب كند.تهيه‌و توليد كار ساده‌اي نيست و نمي‌توان بودجه واعتبار يك شبكه تلويزيوني را بدون هيچ پشتوانه‌اي در اختيار كسي گذاشت كه نمونه كارهاي موفقي از او موجود نيست.

پريسا عشقي، تهيه‌كننده تلويزيون و همسر رضا بهشتي كه بيشتر كارهاي بهشتي از جمله قهوه اسپرسو، در انتهاي كوچه زمستان، كابوس و... را تهيه ‌كرده در پاسخ به اين پرسش كه شما چرا كارگرداني فيلم‌هاي خود را به خانم‌ها نمي‌سپاريد و آيا بهتر نيست ساخت فيلمنامه‌هايي كه موضوع زنانه و خانوادگي دارند به خانم‌ها سپرده شود، گفت: راستش براي من كه تهيه‌كننده هستم، زياد فرقي نمي‌كند كه فيلم را يك خانم كارگرداني كند يا يك آقا. مهم اين است كه نتيجه كار خوب و قابل قبول باشد.

البته اين را هم بگويم آنتن تلويزيون آنقدر گرسنه است و آنقدر مناسبت‌هاي زيادي هميشه پيش‌روست كه نه مديران و نه تهيه‌كننده‌ها به اين فكر نمي‌كنند كه مثلا خوب است كه كارگرداني فلان سريال به يك خانم سپرده شود تا نتيجه بهتر شود. اصلا صورت مساله جنسيت كارگردان نيست. فقط ساخت يك اثر مهم است كه بتواند به موقع روانه آنتن شود.

عباس اكبري معتقد است در تلويزيون براي همه كار هست و اصلا قرار نيست كه مثلا خانم‌ها ناديده گرفته شوند يا مقابل كار آنها سنگ‌اندازي شود.

شرايط براي همه مهياست فقط مساله اين است در رقابتي كه در تلويزيون وجود دارد آنهايي دوام مي‌آورند كه توانايي و جرات داشته باشند و آنهايي مي‌توانند عرض‌اندام كنند و معروف شوند كه نتيجه كارهايشان خوب باشد و مخاطب آنها را بپسندد و با آنها ارتباط برقرار كند.