پانزدهمین فیلم فجر با یکه تازی سینمای ارزشمند

دوره پانزدهم فیلم فجر موجی تازه از آثارسینمایی درباره دفاع مقدس به وجود آورد و انتخاب اغلب برگزیدگان از بین عوامل این آثار نشان می دهد که فیلمسازان این موج جدید موفق نیزعمل کردند؛ اگرچه برخی منتقدان، هیات داوری متشکل از نیروهای ارزشی را عامل شاخص شدن این نوع فیلم ها دانستند و چشم بر قابلیت های شاخص این نوع آثار بستند.  

به گزارش عصرایران، در دوره ای از جشنواره فیلم فجر که در سال 75، و در آخرین سال فعالیت دولت ششم و با تصدی عزت الله ضرغامی رییس فعلی رسانه ملی، در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز راه یافتن طوفان شن، فیلم معاون سینمایی فعلی، جواد شمقدری برگزار شد، سه نوع فیلم سینمایی شاخص دیده می شود:

نوع اول: آثار شاخصی با موضوع دفاع مقدس و انقلاب اسلامی که بسیاری از برگزیدگان از این فیلم ها انتخاب شدند. شاخص ترین آثار این نوع فیلمها مردی شبیه باران ساخته سعید سهیلی، سرزمین خورشید اثر احمدرضا درویش و بالاخره فیلم جواد شمقدری، طوفان شن که درباره شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس، از جمله مهمترین آثار مرتبط با دفاع مقدس و انقلاب بود. البته باید اضافه شود که ساخته اخیر احمدرضا درویش نسبت به فیلم دفاع مقدسی قبلی، کیمیا، به نوعی نه تنها پیشرفتی نداشت بلکه تا حدودی پسرفت کرده بود. اگرچه درویش در سالهای بعد وبا ساخت دوئل ثابت کرد این تنزل موقتی بود و فرایند کسب تجربه و ارتقای کیفیت آثار ادامه داشته است.

نوع دوم : آثاری از مجید مجیدی (بچه های آسمان) و محمد علی طالبی (کیسه برنج) که بعدها به دلیل سادگی، صداقت و صمیمیت ویژه و نیز اتخاذ شیوه روایت برای انتقال خلوص مورد نظر سازندگان، مورد توجه جشنواره های جهانی قرار گرفت؛ به طوری که برخی منتقدان به دلیل راه یافتن این نوع فیلم ها به جشنواره های جهانی، عنوان فیلم های جشنواره ای را به این فیلم ها اطلاق کردند و بعضا صاحبان این آثار را متهم کردند که با نگاه به جشنواره های خارجی فیلم ساخته اند.  

نوع سوم: آثاری که بنا به نظر برخی منتقدان شاخص سینما به فیلمهای « بدنه» موسوم شدند. اغلب این نوع فیلم ها با رویکرد به تماشاگر عام و با هدف جذب عموم مردم و فتح گیشه ساخته شدند. آقای شانس، روزی که خواستگار آمد، سرعت، سلطان، شب روباه، شوک، عقرب ، فرار مرگبار، زن امروز و .... از  این جمله بودند.

اگر از برگزیدگان جشنواره در بخش های مختلف چشم پوشی بشود، گونه ی غالب در آثار به نمایش در آمده در جشنواره پانزدهم فجر از نوع سوم هستند و به عبارتی از این دوره بود که زنگ خطر برای سینمای ایران به صدا درآمد؛ اما زمان وقوع این اتفاق و تغییر جهت سیاسی جامعه در سال بعد ( سال 76 و انتخاب خاتمی به عنوان رییس جمهور جدید)، باعث شد این صدا زیر صداهای بلندتر دیگر بماند و شنیده نشود.

البته باید این نکته را نیز گوشزد کرد که برخی فیلم ها با احتساب هر دو نوع رویکرد، هنری وعامه پسندانه، ساخته شدند ما به دلیل همین معلق بودن مورد توجه واقع نشدند که لیلا اثر داریوش مهرجویی نیز ازا ین نوع بود که سیمرغ بلورین بهترین بازیگری زن را برای لیلا حاتمی به ارمغان آورد اما سینمای مخاطب خاص  و سینمای عامه پسند به دلیل معلق ماندن بین خیلی مورد توجه قرار نگرفت.  

در بخش بین المللدوره پانزدهم فیلم فجر، ضرغامی و همکارانش در معاونت سینمایی ارشاد توانستند با نمایش آثار روز سینمای دنیا، ازجمله فیلم های جیم جارموش و برداران کوئن و .... ، که به لحاظ تناسب با عرف سینمای ایران مشکل چندانی نداشتند، فرصت مناسبی در اختیار سینماگران و علاقه مندان به سینما قرار دهند. در همین بخش به بهانه بزرگداشت توشیرومیفونه برخی از آثار شاخص کوروساورا  نیز به نمایش در آمد و با استقبال قابل توجه اهالی سینما مواجه شد.