زنان نيمه وقت كار كنندتمام وقت حقوق بگيرند

 اواخر هفته گذشته معاون پژوهشى مركز امور زنان و خانواده در نشست مديران و معاونان اين مركز به لايحه كاهش ساعت كارى زنان شاغل با در نظر گرفتن حقوق كامل آنها اشاره كرد. قرار است اين لايحه پس از انجام اصلاحات نهايى به هيأت دولت تقديم شود.

در همین زمینه ایران  با دكتر زهره طبيب زاده نورى، رئيس مركز امور زنان و خانواده، درباره ويژگى هاى اين لايحه و ظهور و نمود آن در جامعه گفت وگو كرده است. 
  
* خانم دكتر طبيب زاده! طراح و پيشنهاددهنده اصلى لايحه كاهش ساعت كارى زنان شاغل چه كسى يا سازمانى است؟

در حقيقت، طراح و پيشنهاددهنده اصلى اين موضوع شخص خود رئيس جمهور، دكتر محمود احمدى نژاد بود. وى اين طرح را براى بررسى و مطالعه به مركز امور زنان و خانواده فرستاد و در حال حاضر هم مرتب پيگير مراحل مختلف كار است. رئيس جمهور به اين قبيل طرح ها كه مى تواند به تحكيم و تعالى بنيان خانواده كمك كند، نگاه ويژه اى دارد.

* دولت چه زمانى اين لايحه را به دفتر امور زنان و خانواده فرستاد؟

پيشنهاد طرح كاهش ساعت كارى زنان شاغل در سال ۸۴ و همزمان با روى كار آمدن دولت نهم براى بررسى و كار كارشناسى به مركز امور زنان و خانواده فرستاده شد.

در ابتدا، اين طرح از سوى سازمان مديريت و كميسيون اجتماعى دولت مورد بررسى و مطالعه قرار گرفت كه ايراداتى به آن وارد و براى اصلاح به مركز بازگشت داده شد. مركز هم بعد از رفع ايرادها در سال ،۸۵ اين لايحه را به كميسيون اجتماعى دولت بازگشت داد.

اما كميسيون اجتماعى دوباره ايرادهايى به آن وارد و براى تصحيح مجدد به مركز فرستاد. در حال حاضر، هم كارشناسان ما در حال بررسى و مطالعه تطبيقى اين لايحه و اصلاح نهايى ايرادهاى وارد شده به آن هستند.

* عمده ايرادهاى وارد شده به اين طرح چيست؟

بيشتر اين ايرادها به كاهش ساعت كارى موظف كارمندان زن از ۴۴ به ۳۶ ساعت مربوط مى شود.

حضور نداشتن زنان در اين ساعت هاى مشخص موجب بروز خلل در بخشى از كارها مى شود، در حالى كه حقوق كامل هم از سوى سازمان يا نهاد ادارى پرداخت مى شود. در حال حاضر طرح اين موضوع مهمترين دغدغه و مشكل سازمان مديريت است.

* براى رفع اين مشكلات چه طرح و برنامه اى پيشنهاد كرده ايد؟

ما شناور كردن ساعت كارى زنان شاغل را به شكل هاى متعدد پيشنهاد داده ايم، يعنى اين كه فرد بتواند از طريق سيستم هاى جديد مانند رايانه دسترسى به اينترنت در داخل منزل، وظايف كارى خود را انجام داده و به سازمان ادارى ارسال كند.

طرح ديگرى با عنوان ۲ نفر در يك شغل هم ارائه شده است، يعنى بخشى از كار را يك نفر و بخش ديگر را نفر بعد انجام دهد. البته اين طرح ها در همه مشاغل قابل اجرا نيست. به عنوان مثال تعداد زنان شاغل در وزارتخانه هاى علوم، تحقيقات و فناورى، آموزش و پرورش، بهداشت، درمان و آموزش پزشكى، بيشتر از ديگر سازمان ها و نهادهاست و عمده اين مشاغل هم كليدى است و حضور دائم زنان را در فضاهاى كارى مى طلبد. از سويى، زنان شاغل در اين دستگاه ها از تعطيلات تابستانى و نوروزى هم استفاده و تقريباً در اين ايام بيشتر وقت خود را با خانواده سپرى مى كنند.

* آيا شناور بودن ساعت كارى زنان شاغل در سازمان هاى دولتى كه ارباب رجوع مشخص دارند، هم قابل اجراست؟

خير، ساعت كارى زنان شاغل كه ارباب رجوع مشخص دارند، شناور نمى شود و بايد درباره اين افراد به شكل ديگرى عمل كرد تا هم اختلالى در كار پاسخگويى به ارباب رجوع ايجاد نشود و هم قصد اصلى قانونگذار تأمين شود.

قصد اصلى قانونگذار حضور پررنگ زنان در خانه است. زنان با انجام كارهاى تمام وقت امكان رسيدگى به وظايف مادرى و همسرى خود را ندارند، در حالى كه اگر ساعت كارى كمتر شود، مى توانند زمان بيشترى در خانه باشند و به وظايف و مسئوليت هاى خود بپردازند.

* فكر مى كنيد اين موضوع تا چه حد مى تواند تأثيرات روانى مثبت روى زنان شاغل و اعضاى خانواده شان داشته باشد؟

قطعاً، تأثير خواهد داشت. زنى كه به صورت تمام وقت كار مى كند و بيشتر وقت خود را در سازمان يا اداره مربوط مى گذراند، كمتر حوصله رسيدگى به كارهاى خانه و فرزندان را دارد و هميشه خسته، آشفته و نگران است. از طرفى، فرزندان هم بويژه در دوره دبستان و راهنمايى در ساعاتى كه مادر حضور ندارد، بى حوصله و افسرده مى شوند.

اگر دولت بخواهد به هدف اصلى خود يعنى حضور مادر در كنار فرزندان و تحكيم بنيان خانواده دست يابد، بايد تاوان مالى اين طرح را هم بپردازد. درحقيقت، براى رسيدن به اثرات معنوى اين طرح بايد خسارت هايى را هم از نظر مادى قبول كند.

البته هدف ما فراتر از اجراى اين طرح است و لازم است كار زنان شاغل از تمام وقت به نيمه وقت با درآمد كامل كاهش يابد.

چرا كه زنان با كار در منزل، به توليد ناخالص ملى كمك مى كنند و در حقيقت با كار خود در منزل در پشت جبهه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در ارزش افزوده كلى سهيم هستند.

بنابراين، يك زن مى تواند بخشى از كار را در اداره و بخشى ديگر را در خانه انجام دهد و از اين طريق زمينه مساعدى را براى نيروهاى توليدى فراهم كند. اين بحث موضوع مهمى است كه مى تواند براى اين طرح ارزش معنوى ايجاد كند چرا كه همه ارزش ها در جامعه معادل پولى ندارد.

* دولت براى اجراى دقيق اين لايحه در آينده از چه اهرمى استفاده خواهد كرد؟

اين لايحه در مرحله اجرا نيازمند آئين نامه دقيق و محكمى است. دولت بايد در بخش دولتى ، دستگاه ها و سازمان ها را موظف به اجراى دقيق اين لايحه كند و مشكل و وسليه اياب و ذهاب زنان و ساعت كار آنها در مهدهاى كودك را به هر شكل ممكن حل كند.

البته دولت بايد ابتدا اين طرح را به صورت مرحله اى در سازمان هاى دولتى و سپس آن را از طريق اهرم هاى نظارتى و به شكل قوى و منسجم در بخش خصوصى به اجرا درآورد. براى مثال در سازمان هاى خصوصى اى كه حضور زنان ضرورى و اجتناب ناپذير است، با در اختيار قرار دادن تسهيلاتى مانند معافيت هاى مالياتى و پرداخت مبلغى به ازاى مابه التفاوت نبود زنان در آن ساعت هاى كارى، از اين لايحه حمايت كند. در حقيقت، اجراى اين قبيل طرح ها نيازمند تغيير در ديدگاه ها و ساختارشكنى است. ما بايد اين سيستم پوسيده را به سمت قوانين اسلامى تغيير دهيم و در برخى موارد دولت بايد همانند ديگر كشورها براى تحقق يك امر حياتى كه اثرات و بازتاب هاى فرهنگى دارد، ضررهايى هم بپردازد.
 
 
* و حرف آخر؟

البته تا رسيدن به ايده آل (نيمه وقت شدن كار زنان) فاصله زيادى داريم، اما اجراى ساعت هاى شناور دست يافتنى است.

زمانى كه اين لايحه به صورت مصوبه درآمد، آئين نامه اجرايى مى تواند تمام مشكلاتى را كه ممكن است در زمان اجرا به وجود بيايد، بپوشاند، مشروط بر آن كه آئين نامه درست تنظيم شود و با ديدن جوانب كار و شرايط مشاغل مختلف، به مسئولان اجرايى دستگاه ها متناسب با شرايط كار در سيستم حضور و غياب و جايگزينى نيروها، قدرت اعمال نظر داده شود.

عزاداری مروارید سیاه فوتبال ایران در آبادان

تماشاخانه

دو دقیقه جلوه‌های ویژه که زبان بصری سینمای اکشن و گیم‌ها را برای همیشه تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه «خشونت واقعی و بی‌رحم» در سینمای گانگستری (تماشا کنید)

فیلم های دیگر