از هر سه ديابتي، روزانه يك نفر به بيماري مزمن كليه مبتلا مي‌شود

شايع‌ترين علت نارسايي كليه در دنيا، ابتلا به ديابت است و روزانه از هر سه ديابتي، يك نفر به بيماري مزمن كليه مبتلا مي‌شود.

به گزارش ايسنا، افرادي كه در دو نوبت قند ناشتاي آنان بالاي 126 ميلي‌گرم در دسي ليتر باشد، مبتلا به بيماري ديابت هستند. لوزالمعده (پانكراس) ماده‌اي به نام انسولين توليد مي‌كند كه مقدار قند در خون را تنظيم مي‌كند. اگر مقدار انسولين كافي نباشد و يا بدن از آن به خوبي نتواند استفاده كند، فرد به بيماري ديابت يا مرض قند مبتلا مي‌شود و به‌تدريج عروق كوچك و بزرگ بيمار صدمه مي‌بيند و در نتيجه دچار عوارض چشمي، كليوي، اعصاب و عروقي مي‌شود.

بيماري مزمن كليه چيست؟

اگر كليه‌ها دچار آسيب‌هايي شوند كه به مرور زمان كارآيي خود را از دست بدهند، فرد به بيماري مزمن كليه دچار مي‌شود. اگر به مدت دست كم سه ماه كليه‌ها دچارعلايم غيرطبيعي مانند دفع پروتئين در ادرار شوند- كه نشان دهنده تخريب در بافت كليه است- يا عملكرد آن‌ها در زمينه دفع آب و مواد زائد كاهش يابد، فرد به بيماري مزمن كليه مبتلا شده است. اگر فرد به علت ابتلا به ديابت دچار بيماري مزمن كليه شده باشد، به اين بيماري نفروپاتي ديابتي اطلاق مي‌شود.

اثر ديابت بر كليه‌ها

رگ‌هاي درون كليه بر اثر ديابت آسيب مي‌بينند و بيماري مزمن كليه ايجاد مي شود. در واقع شايعترين علت نارسايي كليه در دنيا ، ابتلا به ديابت است. بيماري كليوي معمولا پنج سال پس از شروع ديابت ظاهر مي‌شود ولي چون مبتلايان به ديابت ممكن است با تاخير متوجه بيماري خود شوند، در زمان اولين مراجعه هم ممكن است دچار عارضه كليوي شده باشند.

بيماري كليوي ناشي از ديابت در مراحل ابتدايي به صورت افزايش دفع پروتئيني به نام آلبومين از كليه‌ها به وجود مي‌آيد. در اين مرحله آزمايش ساده ادرار قادر به نشان دادن دفع آلبومين نيست و براي تشخيص آن از روش‌هاي دقيق‌تري بايد استفاده شود. با گذشت زمان به تدريج دفع آلبومين ادرار افزايش مي‌يابد و آزمايش ادرار ساده نيز آلبومين را نشان مي‌دهد. همزمان با افزايش مقدار آلبومين در ادرار ،كارايي كليه كاهش مي‌يابد.

در اين مراحل ساير علائم بيماري مزمن كليه مانند پرفشاري خون ، كم‌خوني، خستگي، بي‌اشتهايي، پوست تيره و خشك، تهوع و استفراغ، افزايش دفع ادرار در شب، تورم پاها نيز ظاهر مي‌شوند و در نهايت فرد دچار نارسايي كليه مي‌شود و براي ادامه زندگي بايد از درمان‌هاي جايگزيني كليه استفاده كند.

ديابتي‌هاي مستعد ابتلا به عوارض كليوي

به علت كنترل نامناسب قند خون، فشار خون بالا كه تحت درمان قرار نگيرد، زمينه ارثي، طول مدت ابتلا به ديابت، نژاد (در نژاد سياهپوست شايع‌تر است)، چاقي و مصرف قرص‌هاي ضد حاملگي، احتمال بروز عارضه كليوي در جريان بيماري ديابت افزايش مي‌يابد.

آيا همه ديابتي‌ها دچار نارسايي كليه مي‌شوند؟

تقريبا يك سوم افراد ديابتي دچار بيماري مزمن كليه مي‌شوند كه برخي از آنها در نهايت به دياليز يا پيوند نياز خواهند داشت.

براي پيشگيري و درمان بيماران مبتلا به ديابت چه بايد كرد؟

كنترل صحيح قند خون در مراحل اوليه بيماري بسيار مهم است. لازم است اين بيماران، چربي (كلسترول) خون خود را به‌ طور دقيق كنترل كنند و رژيم غذايي مناسب داشته باشند و در بعضي موارد تحت درمان‌هاي كاهش دهنده كلسترول قرار گيرند.

براي تشخيص زودرس عارضه كليه بايد حداقل سالي يك بار نمونه ادرار از نظر آلبومين بررسي شود و اگر در دو نوبت آلبومين در ادرار وجود داشت، فرد به طور قطع دچارعارضه كليوي شده است. براي تشخيص دقيق عوارض كليوي ديابتي‌ها آزمايش ميكروآلبومين انجام مي‌شود كه مقادير كم آلبومين را شناسايي مي‌كند. از سوي ديگر محدوديت در مصرف نمك و پروتئين و كاهش وزن به ديابتي‌ها توصيه مي‌شود.

مراجعه به پزشك و شروع درمان‌هاي مناسب براي كاهش پروتئين ادرار بايد به موقع انجام شود. برخي داروهاي ويژه بيماري قلبي و فشار خون دفع پروتئين در ادرار را كاهش مي‌دهند. اين درمان‌ها در مراحل اوليه بيماري كليه مي‌تواند باعث بهبود بيماري شود و پس از استقرار كامل بيماري مزمن كليه نيز درمانهاي ذكر شده فقط زمان بروز نارسايي كليه را به تعويق مي‌اندازد. درمان نهايي نارسايي كليه در افراد ديابتي همانند ساير افراد دياليز و پيوند كليه است البته به‌تازگي پيوند همزمان كليه و لوزالمعده (پانكراس) نيز انجام مي‌شود.