از عراق هم باید به اندازه عربستان ترسید

به نظر می رسد که توسعه صنعت نفت عراق، که اکنون بعد از حدود بیست سال از زیر گرد و خاک تحریم و جنگ بیرون می آید، تلاش اوپک را برای تحت تاثیر قرار دادن قیمت ها در بازار پیچیده کرده و با مشکل مواجه سازد.

به گزارش تابناک، درحال حاضر هرچند مسئولین عراقی در کلام، از تلاش ایران برای کاهش تولید و بالا بردن قیمت ها در بازار حمایت میکنند، اما بلند نظری عراق برای توسعه صنعت نفت کشورش، میتواند منجر به اضافه تولیدی شود که در نهایت منجر به کاهش مجدد قیمت ها در بازار گردد.

تحلیل ها حاکی از آن است که حرکت رو به رشد عراق طی ماههای اخیر درحال تغییر توازن در میان 12 عضو اوپک است و میتواند منجر به برهم خوردن نظام سهمیه بندی اوپک، در راستای تطبیق با خروجی نفت عراق شود. 

تولید نفت عراق اخیرا به مرز 3 میلیون بشکه در روز رسیده است که طی یک دهه گذشته بی سابقه بوده. این امر میرود تا عراق را تبدیل به دومین تولید کننده بزرگ نفت در اوپک، و جا گذاشتن ایران کند که در نهایت تنها عربستان را پیش رو دارد.

توان عراق برای تولید دوبرابر

یکی از تحلیلگران موسسه اوپنهایمر در نیویورک اظهار نظر کرده که عراق توان آن را دارد که طی پنج سال آینده تولید نفت خود را دوبرابر کرده و به رقم 6 میلیون بشکه در روز برسد. فادل گیت در این خصوص گفته است: این توانی است که در حال حاضر هیچ یک از اعضای دیگر اوپک آن را در اختیار ندارند.

هرچند فاکتورهای بسیاری بر قیمت نفت در بازار تاثیر گذار است، اما بدون شک مهمترین آنها وضعیت عرضه و تقاضا در بازار است. طی سالها اوپک تلاش کرده تا قیمت را در بازار به وسیله محدودیت تولید کنترل کند. در نتیجه افزایش تولید نفت عراق، در صورتی که با کاهش تولید سایر اعضا همراه نباشد میتواند منجر به کاهش قیمت ها به شکلی محسوس در بازار شود.

اما سیاستهای اوپک یک چنین تصمیمی را نشان نمیدهد. روز پنج شنبه در وین، عراق از تاثیرگذاری نوظهورش برای همراهی با متحد سیاسی و اقتصادیش، یعنی ایران و در مقابل عربستان سعودی استفاده کرد. ایران در این نشست به کاهش تولید برای بالا بردن قیمت تاکید داشت و اوپک در نهایت تصمیم به تعیین سهمیه سابق برای ماههای آتی، و کاهش اضافه تولید کشورهای عضو گرفت.

در همین حال دبیر کل اوپک، البدری روز جمعه اعلام کرد که قیمتها میتواند به مرز 110 دلار بازگردد بدون اینکه به اقتصاد بین الملل آسیبی برساند.

از سویی عراق بازگشت خود به اوپک را با معرفی نامزدش برای دبیرکلی اوپک، اعلام کرده. اظهار نظر جالب ساموئل شیزوک در این خصوص شایان توجه است آنجا که میگویدعراق با این اقدام میخواهد بگوید: "ببینید دوستان، اوضاع تغییر کرده. ما دیگر کودک دردسرساز اوپک نیستیم."

آخرین باری که عراق یک چنین لحنی، مبنی بر تاثیر گذاری در اوپک داشت باز میگردد به زمان حکومت صدام حسین و در جریان جنگ تحمیلی که بعد از آن ایران و عراق همواره بر سر اینکه کدام کشور بایستی سهم بیشتری در تولید اوپک داشته باشد، با یکدیگر در رقابت بودند.اکنون اما وضعیت کاملا متفاوت است و عراق که بیش از همیشه به کسب عواید از قیمت نفت میاندیشد، در کنار ایران جبهه گرفته است.

اما قرار نبود بازگشت عراق، اینهمه به طول بینجامد و پیش از این جرج بوش عنوان کرده بود که صنعت نفت عراق به سرعت بازپروری خواهد شد. اما و به هر حال تولید نفت عراق با یک جهش از 1.9 میلیون بشکه در سال 2009 اکنون به 2.5 میلیون بشکه رسیده است. یعنی به همان اندازه تولید ایران در روز.

توسعه صنعت نفت عراق طی سالهای اخیر، میرود تا انتقام چندین سال قبل را از نظام سهمیه بندی اوپک بگیرد. این درحالی است که سیاست این سازمان هنوز بین انتخاب سهمیه بندی کلی، یا تعیین سهمیه به شکل جداگانه برای هر کشور در نوسان است. طی سالهای اخیر عراق جزئی از سهمیه بندی کلی در نظام اوپک نبود، زیرا صنعت نفت این کشور به شدت از کار افتاده بوده. اما با بالا رفتن میزان تولید، اکنون اعضا خواهان تعیین سهمیه برای عراق هستند.

اگر در طی ماهها و سالهای آینده عراق به تزریق 3 تا 4 میلیون بشکه نفت در روز به بازار کند، این به این معنی است که سایر اعضا یا بایتستی اقدام به کاهش تولید کنند، یا میزان سهمیه بندی کلی را بیشتر از 30 میلیون در نظر بگیرند و یا اینکه تن به کاهش قیمت دهند.

از سویی، جاه طلبی نفتی عراق برای عقد قراردادهای بزرگ با شرکتهایی چون، اکسون موبایل، بریتیش پترولیوم و رویال داچ شل، در یک دورنما، برخلاف آن چیزی است که عراق در روز پنج شنبه در نشست اوپک به سایر اعضا نشان داده است. این نشان از آن دارد که عراق در سالهای آتی میتواند تاثیر بسیاری بر روند سیاستها اوپک بگذارد و ایران به همان اندازه که از بابت عربستان سعودی نگرانی دارد، بایتستی از آینده نفتی عراق نیز نگران باشد.