پزشک دیابت مرکز دیابت استان همدان دیابت را بیماری تأثیرگذار در سلامت عمومی و کلی فرد دانست و گفت: دیابت زمینهساز بروز بیماریهای قلبی - عروقی، کلیوی (نفروپاتی)، فشار خون و بیماریهای چشم از جمله رتینوپاتی است.
به گزارش ایسنا، دکتر «عاطفه توانا» با بیان اینکه دیابت، بیماری مزمن و ناتوانکنندهایست که با هزینههای هنگفت، خانواده، جامعه و کل جهان را با خطر جدی مواجه میکند، اظهار کرد: هماکنون بیش از 336 میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند که تا سال 2030 این تعداد به حدود نیم میلیارد نفر میرسد و در ایران نیز بیش از 9 درصد جمعیت به دیابت مبتلا هستند.
وی گفت: دیابت براساس ویژگیها و علل زمینهساز به انواع دیابت نوع یک، نوع دو، دیابت حاملگی و دیابتی که یک یا دو درصد عوامل دیگری مانند داروها، جراحی، عفونتها و بیماری لوزالمعده در بروز آن نقش دارند، تقسیم میشود.
این پزشک مرکز دیابت استان همدان ادامه داد: دیابت نوع یک در دوران کودکی و نوجوانی تظاهر میکند و با تخریب سلولهای بتای پانکراس و فقدان ترشح انسولین همراه است که پنج تا 10 درصد موارد دیابت را شامل میشود.
توانا موارد شناخته شده در دیابت نوع یک را نیز تا پیش از سه سالگی و حداکثر شیوع آن را نیز در نوجوانان دختر 10 تا 12 ساله و در پسران 12 تا 14 سال دانست که این افراد برای جلوگیری از کتواسیدوز و مرگ، نیازمند تزریق انسولین هستند.
وی با اشاره به اینکه دیابت نوع دو، 90 تا 95 درصد موارد شناخته شدهی دیابت را شامل میشود، اظهار کرد: این نوع از بیماری بیشتر در دوران بزرگسالی بروز میکند و عوامل خطر آن شامل سن بالای 30 سال، چاقی به ویژه چاقی شکمی، اضافه وزن، سابقه خانوادگی، اختلال قند خون ناشتا (IFG) و اختلال تحمل گلوکز(IGT)، فعالیت کم بدنی، نژاد، سابقهی تولد نوزاد با وزن بیش از چهار کیلوگرم و دیابت حاملگی است.
این پزشک مرکز دیابت استان همدان گفت: دیابت حاملگی در عدم تحمل به گلوکز (GDM) است که برای نخستین بار در حاملگی تشخیص داده و پنج درصد از موارد حاملگی را شامل میشود و پس از حاملگی بهبود مییابد.
توانا تصریح کرد: این نوع از دیابت بیشتر در سه ماههی دوم بارداری و از طریق آزمون غربالگری هفتهی 24 تا 28 بارداری تشخیص داده میشود و زنان با سابقه دیابت حاملگی تا 10 درصد بیشتر در معرض خطر بروز دیابت نوع دو در سالهای بعد هستند.
وی روشهای درمان دارویی و تزریق انسولین به بیماران را تشریح و اظهار کرد: افراد مبتلا به دیابت نوع یک برای ادامه حیات نیازمند تزریق انسولین هستند اما برای مبتلایان به دیابت نوع دو ابتدا درمان دارویی(قرص) و در مراحل بعدی چنانچه سطح گلوکز تنظیم نشود انسولین تزریق میشود.
این پزشک مرکز دیابت استان همدان افزود: هدف از کنترل دیابت در مبتلایان به آن، حفظ یا رسیدن به نتایج متابولیک از جمله حفظ سطح گلوکز خون در حد طبیعی یا نزدیک به آن در جهت پیشگیری از عوارض حاد یا مزمن دیابت دو، حفظ لیپید و لیپوپروتئینها در حد طبیعی همچنین کنترل فشارخون برای کاهش بیماریهای قلبی - عروقی، پیشگیری و درمان عوارض مزمن دیابت، اصلاح دریافت غذایی و تصحیح شیوه زندگی برای پیشگیری و درمان چاقی، دیس لیپیدیمی و بیماری قلبی - عروقی، نوروپاتی و نفروپاتی و فشار خون، بهبود سلامت با انتخاب غذاهای سالم و فعالیت بدنی، شرح نیازهای تغذیهای فرد با در نظر گرفتن علائق فرهنگی و شخصی و ایجاد انگیزه و تغییر شیوه زندگی است.
تغذیه مناسب از بروز بیماریهای مرتبط با دیابت جلوگیری میکند
به گزارش ایسنا، «طیبه دوستوندی» کارشناس تغذیه مرکز دیابت استان همدان گفت: تغذیه در جلوگیری از ایجاد و کنترل بیماری دیابت نقش اساسی و ویژهای دارد.
وی با بیان اینکه رژیم غذایی محور اصلی درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو است، ادامه داد: با رژیم غذایی مناسب علاوه بر دیابت از بروز بسیاری بیماریهای مرتبط با دیابت شامل فشار خون، بیماریهای قلبی - عروقی و کلیوی پیشگیری میکند.
کارشناس تغذیه مرکز دیابت استان همدان با اشاره به اضافه وزن بیش از دو سوم بیماران دیابت نوع دو ادامه داد: این اضافه وزن رو به افزایش است و به تازگی در بیماران نوع یک نیز دیده میشود پنج درصد کاهش وزن در بیماران دیابتی میتواند به کنترل قند و تنظیم دارو کمک چشمگیری کند.
دوستوندی با بیان اینکه دیابت تنها بیماری قند نیست و ما باید در تنظیم رژیم غذایی علاوه بر قند، چربی و پروتئین بیماران را در نظر بگیریم، گفت: کاهش مصرف چربی و اسیدهای اشباع در این بیماران ضروریست از همینرو روغن جامد باید از رژیمهای غذایی افراد حذف و روغن مایع(کلزا) و روغن زیتون جانشین آن شود.
وی رژیم غذایی افراد دیابتی را بر پایهی سبزیجات، غلات سبوسدار، میوهها، گوشت سفید(مرغ و ماهی) دانست و تصریح کرد: قندهای ساده به علت اندیس گلایسمی بالا(اندیس گلایسمی نشاندهنده قدرت بالابرندگی قندخون به وسیله مواد غذایی مختلف است) سبب افزایش سریع قند خون میشود، از اینرو باید از رژیم بیماران حذف شوند.
کارشناس تغذیه مرکز دیابت استان با بیان اینکه هر چه کربوهیدرات پیچیدهتر باشد نمای گلایسمی آن کمتر و قند خون را دیرتر افزایش میدهد، ادامه داد: در صورتی که مواد غذایی، تدریجی و تکهتکه مصرف شود بدن راحتتر میتواند پاسخگوی هضم آن باشد اما اگر مادهای که هم قند و هم نمای گلایسمی بالایی دارد به صورت یکجا مصرف شود، فرد را دچار مشکل میکند.
دوستوندی ارتباط مؤثر دوطرفه کارشناس تغذیه و فرد مبتلا به دیابت را نکته حائز اهمیت در رژیم دیابتی افراد دانست و افزود: کارشناس تغذیه با محاسبهی نمای توده بدنی (BMI) کالری مورد نیاز فرد را محاسبه و با توجه به شمارش کربوهیدرات و علائق بیمار، رژیم غذایی وی را تنظیم میکند.
وی با بیان اینکه اگر افراد مبتلا به دیابت مصرف مواد غذایی مقادیر توصیه شده توسط کارشناس را رعایت کنند دیگر به حذف هیچ ماده غذایی نیاز نیست، افزود: نکتهی حائز اهمیت دیگر در زمینهی تغذیه افراد دیابتی، تنظیم ساعات غذایی است بهطوریکه وعدههای غذایی بیمار باید با حجم معینی که توسط کارشناس و پزشک تجویز شده است، تنظیم شود.
کارشناس تغذیه مرکز دیابت استان با اشاره به مواد غذایی از جمله نان باگت و نانهای سفید(لواش) و سیبزمینی که دارای نمای گلایسمی بالایی هستند، گفت: مصرف این مواد در افراد دیابتی توصیه نمیشود و بیماران به جای آن میتوانند از نانهای بربری، تافتون و نان سنگک سبوسدار استفاده کنند.
دوستوندی سبزیجات را به علت مقادیر فراوان فیبر و نمای گلایسمی کم، اهمیت فراوانی در رژیم غذایی افراد دیابتی دارد، اظهار کرد: مصرف هیچ میوهای برای دیابتیها ممنوعیت کامل ندارد بلکه تنها محدودیت دارد و باید مقدار مصرف آن مشخص شود به عنوان مثال یک فرد دیابتی میتواند دو قاچ هندوانه در هفته مصرف کند.