پژوهشگران سازمان نقشهبرداري كشور طي تحقيقي چند ماهه با تكميل نقاط ارتفاعي دماوند، ارتفاع ثقل قله دماوند را كه پيش از اين در كتابها و منابع جغرافيايي پنج هزار و 671 متر عنوان شده است، پنج هزار و 609 متر و 20 سانتيمتر اندازهگيري كردند.
مهندس يعقوب حاتم چوري، كارشناس نقشهبرداري زميني در گفتوگو با ايسنا اظهار كرد: پس از چند ماه بررسي و صعود 10 روزه به قله دماوند ارتفاع ثقل اين قله با دقت چند دسي متر به دست آمد كه به دليل اثرات جوي و شيب تند منطقه ابزارهاي مورد استفاده شامل GPS و فاصله ياب با دقت چند دسي متر، دادهها را بررسي كردند.
وي افزود: هدف اصلي اين پروژه اندازهگيري ثقل به عنوان كميتي فيزيكي بود كه مطالعات آن در پروفيلي با پنج ايستگاه در نقاط دو هزار متري تا پنج هزار و 600 متري انجام شد و در نهايت با اختلاف 61 متر و 80 سانتيمتر، ارتفاع ثقل قله دماوند 5 هزار و 609 متر و 20 سانتيمتر اندازهگيري شد.
حاتم چوري، با اشاره به اهميت اندازهگيري ثقل در قله دماوند به دليل اينكه داراي كمترين ثقل در ايران بوده و در تعيين مقادير حدي و مقدار كمينه ثقل در ايران مورد توجه است، اظهار داشت: اندازهگيري ثقل در مناطق متعددي از البرز مركزي به دليل سهولت دسترسي و مسيرهاي مختلف انجام شده بود ولي به دليل سردسير بودن برخي مسيرها، مناطقي تهي از دادههاي ثقلي بودند كه با اين پروفيل مقدار ثقل و موقعيت سه بعدي هندسي ايستگاهها به ويژه بعد ارتفاع را اندازهگيري كرديم كه در اين بررسي دقت ثقل چند ميكروگال (معادلي در حدود چند سانتيمتر در بعد ارتفاع) بود.
وي خاطر نشان كرد: در تمامي ايستگاههاي پروفيل ثقل سنجي قله دماوند را حداقل 12 ساعت اندازهگيري پيوسته GPS انجام داديم كه با استفاده از ايستگاه دائمي GPS همان منطقه دقت يك سانتيمتر را ميتوان به دست آورد و اين امر در مورد چهار ايستگاه ديگر به جز قله دماوند عملي شد زيرا در اين منطقه شرايط جوي مانع از فعاليت مداوم GPS ميشد اما اندازهگيري ثقل را در صعود اول انجام داديم و در صعود دوم در پنج ايستگاه ترازيابي مثلثاتي انجام شد و با محاسبه اختلاف ارتفاع مثلثاتي ميتوان تخميني از تغيير ارتفاع ژئوييد (سطح متوسط آبهاي آزاد) به صورت محلي در آن منطقه به دست آورد.
اين كارشناس نقشهبرداري زميني خاطرنشان كرد: اختلاف ارتفاع بين دو سطح بيضوي و ژئوئيد در سراسر دنيا، كمينه ميشود كه به عنوان مثال ارتفاع ژئوئيد در خليج فارس 35 متر زير سطح آبهاي آزاد و در شمال غربي ايران 25+ متر است كه اين اختلاف ارتفاع بيشتر (حدود 60 متر) به نوعي با پديدههاي ژئوديناميكي نظير زلزله قابل توجيه است.
سرپرست تيم تحقيقاتي گفت: در اين پروژه مقدار ثقل32 /978392165 ميكروگال برآورد شد و مقاله اين اندازهگيري مراحل نهايي را براي انتشار ميگذارند.
مهندس حاتم چوري در پايان خاطر نشان كرد: در نظر داريم كوههاي تفتان، سهند و سبلان و ساير قلل مرتفع ايران را نيز كه دادههاي موجود آنها به دليل كوهستاني و صعبالعبور بودن مسير دسترسي، ناقص است، ثقلسنجي كنيم.