در سالهاي اخير صنايع خودروسازي جنجالبرانگيزترين بخش صنعتي كشور بوده است كه بهرغم برخي انتقادهاي شديد از پشتيباني و حمايتهاي بيدريغ و همهسويه دولتمردان و سياستگذاران برخوردار بودهاند.همه خودروسازان جديد جهان راهحلهاي ذيل را جهت خودروساز شدن با حمايت دولتهاي خود طي نمودهاند.
1- مونتاژ خودرو و ورود قطعات از شركتهاي سازنده
2- ايجاد واحدهاي ساخت جهت كپيسازي قطعات
3- توليد انبوه
4- ايجاد واحدهاي طراحي و مهندسي
5- طراحي و ساخت خودروهاي جديد
6- ايجاد واحدهاي طراحي و ساخت ماشينآلات و تجهيزات صنايع خودروسازي براي افزايش توليد
برخي خودروسازان جهاني به مرحلهاي رسيدهاند كه بحث خودروي ملي را مطرح نمودهاند و سالها است كه از اين مرحله گذر كردهاند، اكنون خودروسازان ما در چه مرحلهاي هستند؟ خودروي ملي كه توسط خودروسازي خودي مطرح شده است كدام خودرو است؟ اساسا تعريف خودروي ملي چيست؟
شركت ايرانخودرو در سال 1375 طراحي و ساخت اولين خودروي ملي ايران را مطرح نموده است و به كميسيون صنايع و معادن وقت مجلس ارائه كرده است. گفته شده اين خودرو نوعي خودروي پيكان جديد است، اقدامات اجرايي جهت طراحي و ساخت اين خودرو به كجا رسيد؟ سرانجام سرمايهگذاريهاي انجامشده چه شد؟در مجلس ششم مديران اين شركت جهت افتتاح خطوط جديد خودروي سمند از رئيسجمهور وقت جناب آقاي خاتمي و تعدادي از نمايندگان دعوت به عمل آوردند و خودروي سمند را به عنوان خودروي ملي معرفي كردند. پس از اين اقدام اختلافنظرهاي زيادي ميان نمايندگان و كارشناسان خارج مجلس مطرح گرديد.
دستاندركاران اين صنعت اغلب سوال ميكردند وقتي قواي محركه و قطعات زياد ديگر اين خودرو از شركتهاي مختلف سازنده كشورهاي مختلف جمعآوري شده است و ساخت صنعتگران خودمان نميباشد آيا ميتوان گفت اين خودرو خودروي ملي است؟ در حالي كه كشورهاي ديگر اقتدار ملي و افتخار ملي را دسترنج توليد كارگران خود ميدانند آيا توليد سمند در كشور ما اقتدار ملي و افتخار ملي است؟ مگر نه اين است كه علاوه بر تعريف فوق، استقبال عموم مردم از خودروي ملي بايستي از نظر قيمت و كيفيت عمومي باشد؟
سوال اينجاست آيا در كشور ما صنعت فقط خودروسازي است؟ صنايع ديگر وجود ندارند؟ واقع اين است كه خودروي ملي تعريف دارد و ديگران در گذشته آنها را ساختهاند و از اين مرحله گذر كردهاند.
روزگاري ميتوانست پيكان خودروي ملي باشد، اكنون پرايد ميتواند خودروي ملي باشد. اگر تعريف ما از خودروي ملي اين است، در تمام صنايع ميتوانيم توليد ملي داشته باشيم. در صنعت هواپيماسازي نيز هواپيماي ايران- 140 ميتواند توليد ملي باشد، آيا حمايتي كه از صنعت خودروسازي ميشد، از اين صنعت هم به عمل ميآيد؟ساخت انواع بالگرد- هواپيماهاي 68-S و هواپيماي ابابيل و... چي؟
مردم خوبمان پس از 50 سال كه از عمر صنعت خودروسازي ميگذرد ميپرسند در چه مرحلهاي از مراحل ششگانه فوق هستيم؟ مردم ميپرسند آيا خودروسازان كشور توانستهاند خودرويي بسازند كه از نظر كيفيت و قيمت و ميزان آلودگي محيط زيست، مصرف، تكنولوژي همپاي خودروهاي امروزه جهاني باشد؟ سرنوشت سند ملي خودرو به كجا انجاميد؟ وعدههاي دادهشده در آن چه شد؟
آيا اخذ 110 درصد سود بازرگاني از خودروهاي وارداتي در شأن اين صنعت است؟
لطفا بفرماييد از چند قلم از كالاهاي وارداتي كشور 110 درصد سود بازرگاني اخذ ميگردد؟
به نظر ميرسد در پروژههاي مختلفي كه در اين صنعت مطرح گرديده كه بيشتر آنها به انجام نرسيده است پروژه90L حاصل زحمات كميسيون صنايع و معادن مجلس ششم و پلتفرم مشترك مطرح شده وزارت صنايع و معادن وقت كه حدود يك سال تاخير توسط مجلس هفتم در حال انجام است را ميتوان به عنوان يكي از بهترين پروژههاي تاريخي اين صنعت ناميد اما هيچوقت قرار نبود دوباره مردم در صف طولاني نوبت قراردادهاي يكطرفه، پيش فروش بيحساب و كتاب، قرعهكشي و... قرار گيرند.
*احمد رهبری؛ نماينده گرمسار در مجلس ششم - عضو كميسيون صنايع و معادن