زلزله برازجان و ناسازگاري زمين با انسانهاي شريف

در اولين سالگرد نامهرباني آسمان و سيل مخرب دشتستان، اين بار زمين سر ناسازگاري با مردمان شريف اين خطه گذاشت و آوار را بر سرشان خراب نمود. وقوع زمين لرزه دشتستان و كشته و زخمي شدن جمعي از هم استاني هاي عزيز، مصيبت بزرگي است كه دل هموطنان را به درد آورد.

بلاياي طبيعي همانند زلزله اصولاً ماهيتي پيچيده  دارند و در شرايط كنوني بسياري از آنها خارج از كنترل انسان به نظر مي رسند. اما ميزان آسيب پذيري نتيجه عملكرد عوامل انساني است و روشن است كه پيشگيري از حادثه بهتر از واكنش در مقابله حادثه است، لذا اهميت دادن به عواملي كه منجر به كاهش اثرات بلاياي طبيعي گردد، بايد در الويت برنامه ريزي ها قرار داده شود.

براساس آمارهاي بين المللي در ۲۷ سال گذشته ۶/۳ ميليون نفر بر اثر بلاياي طبيعي جان باخته اند و بيش از سه ميليارد نفر آسيب ديده اند و بيش از ۲۴۰ ميليارد دلار خسارت مالي وارد شده است.

اگر مدیریت بحران را مجموعه‌ای از اقدامهای برنامه‌ ریزی شده در قبل، حین و بعد از بحران بدانیم که با هدف پیشگیری و یا مهار و کنترل بحران و از بین بردن آثار آن و برگشت به شرایط قبل از بحران صورت می‌گیرد، در آن صورت ضرورت دارد كه اهميت ويژه اي به اقدامات قبل از بحران بلاياي طبيعي خصوصا در زمينه صنعت ساختمان دهيم.

كشور ايران گرچه دچار بلاياي طبيعي خصوصا زلزله مي باشد، اما هنوز زير ساختهاي لازم براي شناخت و مقابله با زلزله در آن كامل نيست. به عنوان نمونه در كشور ژاپن، مردم زلزله را مانند باد و باران یک حادثه طبیعی می‌دانند و به دلیل اعتماد به مقاومت و ساخت اصولی بناهای کشورشان از وقوع زلزله نمی‌ترسند، در حاليكه به دلايل گوناگوني اكثر بناهايي كه در مناطق زلزله خيز كشورمان از جمله استان بوشهر وجود دارد، غير قابل اطمينان است و ساكنان آن اعتمادي به آنها براي مقابله با حوادث زلزله ندارند و در اولين اقدام پس از رخ دادن زلزله، سعي در فرار از آن دارند.
نوسازي و مقاوم سازي ساختمانهاي مناطق زلزله خيز يكي از اوليه ترين كارهايي است كه بايد صورت گيرد. اكثر خانه ها و ديوارهايي كه در زلزله شهرستانهاي دشتي و دشتستان در چند ماهه گذشته در بوشهر ويران شده اند، از مصالح نامرغوب و بي كيفيت و بدون اصول مهندسي ساخته شده بودند.

براي اين منظور بايد از متخصصان و مهندسان مجرب استفاده نمود تا ساخت و سازهايي اصولي و مقاوم در برابر زلزله، صورت گيرد، گرچه استفاده از مصالح مرغوب و با كيفيت ضروري است، اما چنانچه اين ساخت و سازها حتي با مصالح مرغوب بدون حضور و نظارت مهندسان ساختمان صورت گيرد، نمي تواند نتايج قابل انتظار را فراهم سازد و به عبارتي داشتن مواد و مصالح خوب و مقاوم و جدید در کاهش خطرات بلایای طبیعی از جمله زلزله کافی نخواهد بود مگر اینکه از متخصصان دلسوز و افراد خلاق در این زمینه یاری گرفته شود.

از طرفي همانگونه كه مردم به زيبايي و نماي ساختمانها اهميت مي دهند، بايد به مصالح به كار رفته در آن و ميزان استحكام بنا نيز توجه كنند. هزينه هايي كه در هنگام ساخت و ساز براي مقاوم سازي ساختمانها صورت مي گيرد، نه تنها اضافي نبوده كه نياز اوليه هر ساختمان مي باشد.

درك درست وقايع و پديده هاي طبيعي منجربه پيش بيني، پيشگيري و تقابل منطقي و درست با آنها خواهد شد. به عبارت ديگر، به حداقل رسانيدن خطرات ناشي از رخدادهاي طبيعي و غيرطبيعي كه گاه خود ساخته انسان و تحميل او بر طبيعت و محيط پيرامون خويش است با انتخاب راهكارهاي مؤثر ممكن مي باشد. بهترين راهكارهاي مقابله با بلاياي طبيعي اهميت به ساخت و ساز و ايمني و مقاوم سازي ساختمانهايي است كه قرار است ما را در مقابل اين حوادث، محفوظ نگه دارند.

منبع : هفته نامه نسیم جنوب