برگزیده سرمقاله‌های روزنامه‌های امروز

«تقدیم به مادران چشم به راه»عنوان سرمقاله روزنامه خراسان به قلم کورش شجاعی است که در آن می خوانید،فقط باید مادر یا پدر باشی که از عمق وجود و سویدای دل معنی دوری و فراق فرزند را فهم کنی. فقط باید مادر باشی که بتوانی شب های متوالی خواب را از چشم هایت بستُری تا جگرگوشه ات گرسنه نماند و راحت بخوابد، فقط یک مادر می داند و می فهمد که دلبندش چگونه با صدای قلبش آرام می گیرد و سر بر سینه مادر می گذارد و به خواب می رود و ماه ها و سال ها از پی هم این چنین می گذرد تا کودک کم کم قد می کشد و بزرگ می شود. پدر و مادر با خنده های دلبندشان شاد می شوند و از کمترین ناخوش احوالی و یک تب ساده او دلگیر و بی تاب.

فقط یک مادر می داند پرستاری از فرزند تب دار و مریض حتی برای چند روز و چند ساعت چه ها که با دل مادر نمی کند، حتی یک زمین خوردن ساده جگرگوشه شوری در دل مادر می اندازد چه رسد به این که سال ها برای بزرگ کردنش زحمت ها کشیده باشد و برای شکفتن غنچه وجودش همچون باغبانی مهربان و دلسوز نه آب که جان و وجودش را به پای فرزند ریخته و قد کشیدنش را به تماشا نشسته و سال ها نگاه به قد و بالای فرزند، دل مادر را میهمان بهترین دلخوشی ها و بهجت ها کرده باشد ولی به ناگاه پاییزی زودرس، بهار زندگی نوجوانش را نشانه گیرد و در آن باد پاییزی، مادر عاشق به فراق فرزند دچار شود، فقط باید مادر باشی تا بدانی دوری حتی چند روزه از فرزند چه ها که با دل مادر نمی کند و اگر این فراق نه یک هفته و یک ماه و یک سال بلکه سال ها طول بکشد آن گاه با دل مادر چه می کند؟ اما این را فقط مادران شهیدان جاویدالاثر می دانند و بس.

گرچه همه مادران عزیز و گرانقدرند و همچون جان عزیز و کرامند اما مادران شهیدان به واسطه معامله با خدایشان اجری دیگر دارند و در این میان مادران شهیدانی که پس از سال ها انتظار و چشم به راهی برای واگویه های دل های پررنج از فراق دلبندشان به پلاکی یا حتی بخشی از لباس رزم فرزندشان دلخوش کرده اند و به آن نیز دست نیافتند خداوند از سر لطف و کرمش اجری مضاعف برایشان مقدر می فرماید آخر همان قطعه فلزی پلاک یا بخشی از لباس آن فرزند دلبند که سال ها به قد و بالای او نگاه کرده و دلخوش بوده برای مادر شهید جاویدالاثر حکم پیراهن یوسف برای یعقوب کنعانی دارد، این سرزمین مفتخر است به وجود عزیز مادرانی که هیچ اثری از فرزند شهیدشان به دست شان نرسیده اما هر از گاهی به هنگامه نماز صبح یا در نیمه شب های تنهایی سراغ لباس هایی که روزی بر تن دلبندشان بوده می روند و با آن لباس ها و پیراهن ها که از آن رایحه یوسف شان به مشام جان شان می رسد چه نجواهای مادرانه ای دارند.

فقط باید مادر باشی تا بدانی فراق دلبند چه جانفرسا و جانسوز است، فقط باید مادر باشی که بدانی هیچ مادری، هیچ وقت حتی نمی خواهد لحظه ای به لباس عزاپوشیدن برای فرزندش یا فراق از جگرگوشه اش بیندیشد اما رسم زمانه چیز دیگری است و در این میان در دل مادران شهیدان «گمنام در زمین» و «نامدار در آسمان» غوغای دیگری است، مادران شهیدانی که پیکرشان به آغوش پدر و مادرشان بازگشته حال و هوایی دیگر دارند چون از پس آن هجرت عارفانه و رسیدن به شهادت و لقاء ا... وصال با مرزوق عندربهم خود حال و هوایی دارد اما دلم خون است برای دل مادران آن چند هزار شهیدی که هنوز بعد از ۲۵سال از پایان جنگ تحمیلی ارتش بعث عراق علیه کشورمان قطعه ای از لباس یا استخوان یا پلاک شان تفحص می شود و به آغوش وطن وخانواده هایشان بازمی گردد و دلخون ترم برای خانواده ها و خصوصا مادران و پدرانی که پس از گذشت این همه سال هنوز هیچ نشانی از آن نام آوران به خدا رسیده به دست شان نرسیده الا رویاهای صادقه ای که هر از گاهی این مادران و پدران می بینند و آنجا به وصال جگرگوشه های به عرش سفر کرده شان نائل می شوند و یا یعقوب وار شمیم یوسف دلبندشان را از پیراهن هایشان به گوش جان می رسانند.

ای عزیز مادران، ای مادران هنوز چشم به راه گوارایتان باد رضای خداوند باری تعالی به خاطر صبر جمیل و روح بزرگتان که این چنین شما را به زینب کبری (س) شبیه کرده است. رضوان الهی گوارای همه شهیدان و شهیدان جاویدالاثر، بوسه همه غیرتمندان و جوانمردان و اهل وجدان و این حقیر بر چادر عفت و خاک پای تان ای مادران چشم به راه.

کیهان:کاریکاتورهایی که در سامرا جان گرفتند!

«کاریکاتورهایی که در سامرا جان گرفتند!»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم سعدالله زارعی است که در آن می خوانید؛هجوم روزهای چهارشنبه و پنجشنبه تروریست های «داعش» به شهر سامرا و تلاش برای ویران کردن مضاجع ائمه و بزرگان دینی در این شهر که به شکست انجامید، ظرفیت آن را دارد که بطور جدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. تلاش هایی از این دست به احتمال زیاد ادامه می یابد و در عین حال از نوعی حمایت منطقه ای و بین المللی هم حکایت می کند. چه اینکه هیچ کس تردید ندارد که اقداماتی از این دست ریشه در یک طراحی چند لایه اطلاعاتی و سیاسی دارد و براساس فرمول «توسعه درگیری های مذهبی و طایفه ای به مثابه راه حلی برای به فراموشی سپردن نقش غرب در عقب ماندگی مسلمانان و جنگ هایی که غرب علیه آنان تحمیل کرده است»، دنبال می شود. برای رسیدگی به ابعاد این پرونده ابتدا مروری به روند قدرت یابی عاملان مستقیم این حادثه خواهیم داشت و سپس دلایل حمایت غرب از آن را تا اندازه ای که در حوصله یک یادداشت است، مورد اشاره قرار می دهیم.

همزمان با بن بست اقدامات تروریستی در سوریه در اواخر سال 1390 سر و کله یک گروه جدید در سوریه تحت عنوان «الدولهًْ الاسلامیه فی العراق والشام» پیدا شد که البته پیش از این به عنوان «شاخه القاعده در عراق» شناخته می شد. توسعه دامنه فعالیت این گروه به سوریه در حالی اتفاق افتاد که این گروه درجریان درگیری های اواخر سال 1385 و اوائل سال 1386 با دادن تلفات زیاد از عراق گریخت و راهی لبنان شد که حاصل آن درگیری های موسوم به «نهرالبارد» در خرداد 1386 بود. در این درگیری ها نیز این گروه تلفات زیاد داد و از ارتش لبنان شکست خورد.

گروهک «دولت اسلامی عراق» 5 سال بعد به سوریه سرازیر شد و با عنوان اختصاری «داعش» فعالیت خود را در استانهای حلب، رقه و دیرالزور توسعه داد و امروز به جریان اول معارضه مسلحانه علیه دولت این کشور تبدیل شده است. این درست زمانی بود که پروژه «همایش های سیاسی با حضور 40 تا 80 کشور با محوریت آمریکا» و پروژه «ارتش آزاد سوریه» با شکست مواجه شده بودند و رویه آمریکایی ها مبتنی بر «شکست اسد به هر قیمت و توسط هر کس» شده بود. پروژه داعش در مقابل نیروهای مقاومت تاب نیاورد و شکست های پی درپی متحمل شد، ضمن آنکه در فاصله تیر 92 تا خرداد 93 نتوانست به هیچ پیروزی دست پیدا کند.

داعش پس از این شکست ها به سمت استان الانبار عراق آمد تا بخت خود را در این کشور بیازماید ولی علیرغم آنکه طی یک نبرد چند هفته ای، فلوجه و بخش هایی از شهر رمادی مرکز استان سنی نشین الانبار را به تصرف درآورد، نتوانست تأثیری روی پایتخت عراق که هدف نیروهای ابوبکر البغدادی از کوچ به فلوجه بود، برجای بگذارد و در عمل به محاصره ارتش عراق و نیروهای مردمی این کشور درآمد. اما در همان حال گزارش های مستندی وجود داشت که از حمایت جدی و تمام عیار دولت عربستان از این گروه حکایت می کرد. تصاویر ماهواره ای بارها ستون های نظامی را نمایش دادند که نشان می داد، حمل تسلیحات بصورت کاروانی از عربستان وارد استان الانبار و سپس به فلوجه و رمادی سرازیر می شود کما اینکه نیروی هوایی عراق چندین نوبت این ستونهای حمل تسلیحات را مورد حمله قرار داد.

با وقوع بن بست در فلوجه و عملیات پی درپی حکومت عراق علیه داعش و نیز با برگزاری انتخابات با شکوه ریاست جمهوری در سوریه که فقدان حمایت مردمی تروریست های داعش را برملا کرد و نگرانی و عصبانیت مشترک آمریکا و عربستان را نیز در پی داشت، داعش تصمیم گرفت با یک «اقدام بزرگ» بر خوشحالی جبهه مقاومت و دولت های حامی مردم سوریه در منطقه نقطه پایان بگذارد و از این رو تصرف و تخریب حرم امام هادی و امام عسکری -علیهما السلام- در شهر سامرا پایتخت استان صلاح الدین در دستور کار قرار گرفت. حمله روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته به حرم های مطهر بزرگان شیعه نتیجه این طراحی بود که البته این بار هم ارتش عراق و هزاران مانع حرم مطهر ائمه بزرگوار ضمن خنثی کردن توطئه تروریست ها ضربات مهلکی را بر این گروه وارد کردند. خبرها بیانگر آن است که داعش با دادن صدها تلفات ناگزیر به فرار گردیده است.

اما نکته های مهمی که از ارتباط موثر طرف های منطقه ای و بین المللی حکایت می کنند، وجود دارند که بدون توجه به آن تحلیل ابعاد حادثه ممکن نیست؛ از جمله:
1- توسعه فعالیت داعش در سوریه در خلال اردیبهشت 91 تا خرداد 92 در حالی صورت گرفت که این گروه دو بار و در مواجهه با نیروهایی به مراتب ضعیف تر از ارتش سوریه (یعنی صحوه های عراق در سال 85 و ارتش لبنان در سال 86) شکست خورده و تلفات زیادی داده بودند. از سوی دیگر بازگشت دوباره این گروه از مناطق شمالی سوریه به مناطق مرکزی عراق هم در حالی صورت گرفت که دولت عراق به مراتب از پاییز و زمستان 85 قوی تر می باشد. کاملا واضح است که قدرت یابی داعش در یکی دو سال اخیر نمی تواند یک «رخداد درونی» تلقی شود.

2- اقدامات پرهزینه داعش بدون برخورداری از یک «پشتوانه مطمئن مالی» ممکن نیست چطور ممکن است که یک گروه بدون پشتوانه جدی مالی، سه سال درگیر هزینه هایی که از هزینه های معمول سالانه یک کشور هم فراتر است، باشد. با این وصف نباید تردید کرد که برنامه حمله به حرم ائمه شیعه یک تصمیم داخلی گروه داعش نبوده است اما در عین حال چنین اقدامی آشکارتر از آن است که سر فرماندهی آمریکا در خلیج فارس که هدایت ناوگان پنجم این کشور را برعهده دارد، از آن بی خبر باشد. کما اینکه آمریکا گزارش تحرکات بسیار کوچک تر جبهه مقاومت را افشا کرده و یا در اختیار کشورهای وابسته به خود قرار می دهد.

3- تلاش برای تخریب حرم امامین عسکریین و اهانت به قبور مطهر بزرگان شیعه در سامرا از نظر اعتقادی به وهابیت نزدیکتر است تا به گروه داعش. چرا که براساس بررسی هایی که روی اعضای داعش صورت گرفته است، اعضای عراقی و غیرعراقی این گروه «حنفی مذهب» می باشند که تخریب قبور و مخالفت با زیارت اعتاب مقدسه را حرام دانسته و احترام به «اموات مومنین» را مستوجب پاداش اخروی می داند. پس کاملا واضح است که اقداماتی از این قبیل که متاسفانه در سوریه به منهدم کردن قبر صحابی بزرگوار پیامبر حجربن عدی منجر گردید با وهابیت و سرگذشت و اعتقادات آنان تناسب بیشتری دارد. گفتنی است که طراحی برنامه حمله به حرم ائمه در سامرا درست در زمانی انجام شده که عربستان بشدت از ایران ناراضی و عصبانی بوده است کما اینکه شبکه تلویزیونی «العربیه» نوشت عربستان در پرونده های منطقه به ایران باخته است.

4- اشتباه نشود اهانت به قبور مطهر ائمه (ع) خود یک برنامه نیست بلکه مقدمه یک برنامه است به این معنا که اساس بحث دامن زدن به درگیری میان مسلمانان بخصوص میان اهل سنت و شیعیان است و حمله به قبور ائمه و صحابه می تواند بعنوان «قوی ترین چاشنی» درگیری مورد استفاده قرار گیرد. در واقع برنامه حمله به حرم ائمه در سامرا ظرفیت آن را داشت که شیعیان را بشدت عصبانی کرده و به سامرا سرازیر کند و باعث کشته شدن هزاران نفر گردد کما اینکه در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه بلندگوهای 4 مسجد اهل سنت در سامرا که در سیطره تروریست ها قرار داشت، اهل سنت را با عنوان «سنی های غیرتمند» مورد خطاب قرار داده و آنان را به پیوستن به جهاد علیه روافض- که منظورشان شیعیان بود- دعوت می کردند که البته این دعوت ها چندان مورد اعتنای برادران سنی مذهب سامرا که اکثریت قاطع جمعیت این شهر را شامل می شوند، قرار نگرفت.

جا دارد در اینجا سوال کنیم آیا «درگیری شیعه و سنی» یک نسخه اصیل وطنی است یا یک نسخه وارداتی است. اگر کمی به فقه و تاریخ و منطق حنفی ها- چه امامان اولیه و چه شخصیت های دینی فعلی شان- مراجعه کنیم درمی یابیم که از این فقه، تاریخ و منطق جز تسامح و تساهل مذهبی در مواجهه با مذاهب دیگر اسلامی از جمله مذهب شیعه و نحله های مرتبط با آن مثل علوی ها، زیدیه و اسماعیلیه برنمی آید و امام ابوحنیفه که به شاگردی امام جعفر صادق-ع- علیرغم آنکه دستکم سه سال از امام ششم ما بزرگتر بوده، افتخار می کرده، بیش از ائمه مذاهب دیگر اهل سنت به رفق و مدارای مذهبی توصیه می کرده است. پس درگیری نیروهای داعش در سوریه، فلوجه، رمادی و سامرا نمی تواند برخاسته از منطق دینی و مذهبی باشد. اما در عین حال این لقمه حتی از دهان آل سعود هم بزرگتر است. اگر این اتفاق افتاده بود، عربستان نمی توانست خود را از تبعات سنگین و غیرقابل محاسبه آن برکنار بداند. اما غربی ها می توانستند به جهل توده هایی که از نظر آنان و به گمانشان فقط ظاهر و صورت ماجرا را می بینند، تکیه کرده و توسل به چنین اقدامی را توصیه نمایند. کما این که حمله به شخصیت های مقدس، مکان های مقدس و متون مقدس از جمله پیامبر و قرآن و مساجد در غرب سابقه زیادی دارد که اقدام پلید کشیش «تری جونز» در شهریور 89 در به آتش کشیدن قرآن و ماجرای انتشار کاریکاتورهای اهانت آمیز علیه پیامبر بزرگوار اسلام در روزنامه های رسمی فرانسه، انگلیس و دانمارک در شهریورماه 1391 نمونه هایی از این مسئله است آیا کشورهای غربی که در آن سال ها این اقدامات وقیحانه را تحت عنوان «آزادی رسانه» و «حقوق بشر» توجیه کرده اند، می توانند در اهانت به حرم بزرگان اسلام در این منطقه بی طرف و بدون نقش تلقی شوند؟ آیا می توان هزاران شاهد و بینه را نادیده گرفت؟

بر این اساس می توان گفت عملیات نظامی علیه بزرگترین مراکز فرهنگی بشر و مقدس ترین مکان هایی که بشر در آنها آرام می گیرد، یک موضوع ساده و یک رخداد منقطع از سایر رخدادهایی که از نظر مفهومی در یک مسیر و هدف قرار می گیرند، نیست.

جمهوری اسلامی:آزمون بزرگ احزاب عراقی

«آزمون بزرگ احزاب عراقی»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در آن می خوانید؛تروریست های وابسته به تشکیلات موسوم به "داعش" طی یک هفته گذشته چند عملیات گسترده در شهرهای عراق صورت دادند که مهمترین آنها در سامرا و موصل بود. در این عملیات علاوه بر هلاکت دهها تروریست، شماری از غیرنظامیان نیز کشته شدند.

هر چند این عملیات با شکست کامل تروریستها و فرار آنها خاتمه یافت ولی کاملاً روشن است که تحرکات اخیر تروریستها، به دلیل خشم و عصبانیت آنها و حامیانشان از پیروزی قاطع جناح دولتی و با هدف تحت فشار قرار دادن دولت نوری مالکی انجام می شود.

برخی منابع در دولت عراق از احتمال ادامه اقدامات تروریست های داعش خبر داده و نسبت به حمله این گروه به عتبات عالیات در نیمه شعبان هشدار داده اند. دیروز نیز تروریست های داعش، انبار نفت استان الانبار را به آتش کشیدند.

گستردگی عملیات اخیر تردیدی باقی نمی گذارد که عقبه قدرتمندی از این عملیات پشتیبانی می کند. در حمله به سامرا، حدود پنج هزار تروریست شرکت داشتند و برای ساعاتی توانستند 90 درصد محلات شهر را به طور کامل به اشغال در آورند. تروریست ها به قصد دستیابی به حرم عسکر?ین (علیهما السلام) نیز خیز برداشتند ولی با دفاع و از جان گذشتگی مدافعین حرم، در اجرای توطئه پلید خود ناکام ماندند. در پی این حوادث، ارتش وارد عمل شد و شهر پاکسازی گردید.

حوادث روزهای اخیر بیانگر این نکته است که مخالفان دولت نوری مالکی نقشه های خطرناکی را برای ناامن تر کردن عراق و ایجاد درگیری های فرقه ای طراحی کرده اند تا به زعم خود، جناح حاکم را که در اختیار شیعیان است وارد بحران جدید و گسترده ای سازند.

عصبانیت جریان مخالف دولت مالکی چندان هم بدون دلیل نیست چرا که آنها تمامی توطئه های خود را برای برهم زدن اوضاع و تغییر روند تحولات، به خصوص تأثیر گذاشتن بر انتخابات مجلسی که اخیراً برگزار گردید ناکام می بینند. مخالفان دولت عراق و حامیان منطقه ای و بین المللی آنها که هزینه های زیادی را صرف قبضه کردن قدرت و به حاشیه راندن جناح شیعه کرده بودند اکنون خود را با واقعیت تلخ و ناخواسته یعنی پیروزی مجدد نوری مالکی در انتخابات اخیر مواجه می بینند. پیروزی جناح اکثریت و گروه وابسته به نوری مالکی در انتخابات مجلس، همزمان با پیروزی دولت سوریه نیز بود که این تحول، خشم و عصبانیت مخالفان را دو چندان ساخت.

این شکست ها و ناکامی های بزرگ جریان های سیاسی عراق را که به کشورهای خاصی وابسته هستند را وادار کرده است تا تروریست های گروه های تکفیری و افراطی را بار دیگر وارد صحنه کرده و با تمام توان به پشتیبانی لجستیکی و مالی آنها بپردازند.

در این میان، شبکه های تبلیغاتی وابسته به مخالفان نیز با شبهه افکنی و دروغ پردازی، جنگ روانی علیه دولت عراق را تشدید کرده اند. این شبکه ها با طرح این ادعای دروغین که دولت عراق با اهل تسنن وارد جنگ شده است با پخش صحنه های جهت دار و برنامه ریزی شده سعی در تحریک احساسات و تشدید خصومت فرقه ای دارند. در این میان برخی سیاستمداران نیز با حمله به دولت، در این نقشه شوم ایفای نقش می کنند، از جمله "النجیفی" رئیس مجلس عراق، مسئولیت اتفاقات تروریستی اخیر را متوجه دولت و شخص نوری مالکی کرده درحالی که کاملاً مشخص است تروریست ها مسبب حوادث اخیر بوده اند و نیروهای دولتی برای مقابله و اعاده امنیت وارد عمل شده اند.

مجموعه این حوادث از توطئه ای بزرگ حکایت دارد که علیه وحدت عراق به جریان افتاده است. عراق یکبار دیگر در مقطع حساس تاریخ خود قرار گرفته و در این میان شرایط برای گروه های شیعه بسیار حساس تر است.

در انتخابات اخیر هر چند گروه های شیعی اکثریت را کسب کردند ولی چندگانگی و تشتت در این دوره مشهود بود. این گروهها اگر می خواهند مقطع حساس کنونی را سپری کنند و از معبر خطرناکی که دشمنان ملت عراق ایجاد کرده اند به سلامت عبور نمایند چاره ای ندارند غیر از اینکه اتحاد را سرلوحه برنامه های خود قرار دهند. شکست سنگین مثلث گروه های زیاده خواه عراقی، ارتجاع منطقه و استکبار، در دو جبهه عراق و سوریه، شرایط جدیدی را در منطقه به وجود آورده است. در شرایط حاضر، بدیهی است که این مثلث شوم نه تنها دست از توطئه بر نمی دارد بلکه قابل پیش بینی است که به هر اقدامی دست خواهد زد تا به زعم خود، کار را بر دولت و جناح حاکم در عراق سخت تر کند. به کارگیری گروه تروریستی "داعش" که مدعی تأسیس حکومت اسلامی در عراق و سوریه است و از افراطی ترین و بدنام ترین گروه های تروریستی است در عملیات اخیر، موید این نکته است که مخالفان دولت عراق برای رسیدن به اهداف خود، به هر اقدامی دست خواهند زد.

"داعش" که توسط سازمان های جاسوسی بین المللی ایجاد شده و از سوی دولت های متمول عرب منطقه تغذیه می شود کارنامه جنایت باری در پرونده خود دارد. این گروه، علاوه بر کشتن هزاران نفر در عراق و سوریه، هزاران خانه را به آتش کشیده و در حمله به اماکن مذهبی نیز در صف اول قرار دارد.

این گروه تروریستی با نفوذ در مناطق سنی نشین عراق، خود را مدافع اهل تسنن نشان می دهد و در واقع از ساکنان مناطق سنی نشین به عنوان سپر انسانی بهره می گیرد که این ترفند شیطانی، کار دولت عراق برای مقابله جدی با این گروه را دشوارتر می سازد. با توجه به حوادث روزهای اخیر، مهم ترین نیاز عراق، یکپارچگی و اتحاد گروه های سیاسی است که حائزان اکثریت در مجلس هستند و می تواند زمینه تشکیل یک دولت قدرتمند را فراهم سازند، زیرا یک دولت قدرتمند است که می تواند بر توطئه های خطرناک و نقشه های شوم دشمنان ملت عراق غلبه کند.

رسالت:بازخوانی سوگند ریاست جمهوری

«بازخوانی سوگند ریاست جمهوری»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم محمدکاظم انبارلویی است که در آن می خوانیدَ؛رئیس جمهور براساس اصل یکصدوبیست ویکم قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی در مقابل نمایندگان ملت با حضور رئیس قوه قضائیه و اعضای شورای نگهبان حضور می یابد و سوگند یاد می کند و سوگندنامه را امضا می نماید. رئیس جمهور سوگند یاد می کند: "پاسدار مذهب رسمی کشور باشد و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور و ترویج دین و اخلاق نماید." بدون شک پاسداری از مذهب رسمی کشور و ترویج دین و اخلاق از وظایف کلیدی رئیس جمهور و دولت تحت امر اوست. این سوگند نسبت رئیس جمهور را با مذهب رسمی، ترویج دین و اخلاق دقیقا مشخص کرده است. طبیعی است رئیس جمهور باید از هر فرصتی برای پاسداری از مذهب رسمی و ترویج دین و اخلاق بهره گیری کند.

رئیس جمهور پس از مقام رهبری عالی ترین مقام رسمی کشور است و این مرتبت به او موقعیتی در جمهوری اسلامی می دهد تا بتواند وظیفه پاسداری از مذهب رسمی و ترویج دین و اخلاق را در مقام ریاست قوه مجریه عملیاتی کند.

با این مقدمه می رویم به بازخوانی مواضع رئیس جمهور در دو سه هفته اخیر؛ رئیس جمهور محترم درجشنواره ارتباطات می گوید؛

- دوران رساندن پیام از بلندگوها و منبرهای یک طرفه و سنتی به سر آمده است. کم کم به نقطه ای می رسیم که جایی برای استبداد پیام نباشد.(1)

رئیس جمهور محترم در همایش بیمه سلامت همگانی می گوید: "بگذاریم مردم خودشان راه بهشت را انتخاب کنند. نمی توان با زور شلاق مردم را به بهشت برد!"(2)

جناب آقای روحانی رئیس جمهور محترم در مراسم هفته جهانی محیط زیست می گوید:
- عده ای بیکار و متوهم مدام غصه آخرت مردم را می خورند در حالی که نه می دانند دین چیست و نه آخرت.
- دین را نباید دست دولت داد، دولت دینی خوب است، اما در مورد دین دولتی بحث کنیم. دین باید دست علما، حوزه ها، مراجع و صاحب نظران و فرهیختگان و دلسوزان باشد. آنها بیایند دین را تبلیغ کنند.(3)

مخاطب رئیس جمهور در این بیانات کیست؟ در شرایطی که صدها کانال ماهواره ای دشمن دین و دنیای مردم ما را هدف قرار داده است، در شرایطی که در فضای مجازی دشمن با سایت های ضداخلاقی و مستهجن که سر در آخور هالیوود و امپراتوری رسانه ای صهیونیست ها دارد اخلاق و فضیلت های دینی را مورد هجوم قرار می دهد، نوک حمله رئیس جمهور در عمل به ترویج دین و اخلاق بنا به سوگند ریاست جمهوری به کدامین سو است؟

اساسا منبر یک رسانه یک طرفه نیست. فرستنده پیام و گیرنده پیام در یک ارتباط چهره به چهره در برابر هم هستند. راز و رمز توفیق در رسانه منبر همین است. در جشنواره ارتباطات سخن از استبداد پیام آوردن و ربط آن به رسانه منبر آن هم از سوی رئیس جمهور که خود روحانی است، چه معنی می دهد؟!

رئیس جمهور می گوید: تبلیغ دین بر عهده علما، صاحب نظران و فرهیختگان و دلسوزان است. سئوال این است که مگر جناب رئیس جمهور خود جزء علما نیست؟ او خود را صاحب نظر در دین و فرهیخته و دلسوز نمی داند؟ مگر با انتخاب مردم او با تبلیغ دین به عنوان یک عالم دینی در کسوت فرهیختگی خداحافظی کرده است؟!

اگر مردم خود راه بهشت را انتخاب می کردند، اساسا فلسفه ارسال رسل و نزول وحی و آوردن پیامبران به عنوان شریعت الهی چیست؟

کدام پیامبر را سراغ داریم که مردم را به زور شلاق به بهشت دعوت کرده است. کدام عالم دینی را در طول حیات دین سراغ دارید که با زور شلاق دین را تبلیغ کرده است. چرا متلک های جریان روشنفکری علیه عالمان دین باید از تریبون های دولتی بیرون آید؟!

آیا مراجع عالیقدر، علما و نخبگان دینی در دانشگاه و حوزه که غصه دین و آخرت مردم را می خورند و دغدغه ترویج و تبلیغ دین دارند واقعا بیکار هستند؟!

آنها نمی دانند دین چیست؟ آخرت کدام است؟ اگر اینها ندانند دین چیست و آخرت کدام است، پس چه کسانی می دانند؟
رئیس جمهور محترم خود اذعان دارند که تبلیغ دین را باید دست علما و مراجع و فرهیختگان داد. خب اگر اینها بیایند تبلیغ دین کنند، باید گفت یک عده بیکار هستند؟ اگر آنها از روی دغدغه دینداری و دغدغه آخرت مردم به ترویج دین بپردازند،گفته شود آنها نه می دانند دین چیست و نه آخرت؟! اینجا سخن از امپریالیسم خبری جهان و جریان مسلط رسانه ای صهیونیسم که در برابر دین ایستاده اند، نیست. اینجا سرانگشت اشاره رئیس جمهور به حوزه و دانشگاه است.

آیا این گونه سخن گفتن با فرهیختگان حوزه و دانشگاه اعتدال است؟ این اعتدال فاصله دولت و حوزه و دینداران را زیاد و در مهلکه افراط و تفریط هدایت می کند. باید دید وقتی رئیس جمهور سخن می گوید شب قبل از آن، مشاوران رسانه ای و طراحان پیام رئیس جمهور، سخنان وی را در مسیر سوگند و ادای وظایف ریاست جمهوری هدایت می کنند یا در مسیر جریان روشنفکری که از هر فرصت برای ضربه زدن به حوزه و دین و دینداران سود می جویند؟

جناب آقای روحانی می فرمایند: "به عنوان رئیس جمهوری از شرایط پهنای باند راضی نیستم."(4) در حالی که نخبگان کشور در شورای عالی فضای مجازی دغدغه حفظ دین و اخلاق جامعه اسلامی ما را دارند، در حالی که حتی در کشورهای دیگر که دغدغه های اخلاقی ندارند، از پیچیدگی فضای مجازی مطلع هستند و دغدغه های امنیتی و حفظ اسرار ملی دارند، رئیس جمهور بدون دغدغه موضوع افزایش پهنای باند را در جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اعلام می کند. آیا این موضع در راستای سوگند وی در پاسداری از مذهب رسمی و ترویج دین و اخلاق و پاسداری از استقلال و مرزهای سیاسی و فرهنگی کشور است؟!

اگر پاسخ، مثبت است، رئیس جمهور از مسئولان ذی ربط سئوال کنند که در این گشایش پهنای باند در فضای مجازی چه چیزی بین ما و دنیا مبادله شده است؟

علما و مراجع به وظیفه خود در ترویج دین اهتمام دارند. اما آیا عمل رئیس جمهور به سوگند خود و تعهد دولت در ترویج دین، نامش دولتی کردن دین است؟!

دولت با عمل به این وظیفه به مشروعیت خود کمک و پایگاه های خود را در میان دینداران تقویت می کند.
دولت نباید به بهانه اینکه متهم به ترویج دین دولتی می شود، وظایف و سوگند خود را در قانون اساسی در قبال ترویج دین و اخلاق تعطیل کند.

نگارنده از آقای روحانی که خود از علما و بزرگان دین و فرهیختگان است، فروتنانه می خواهد با دینداران و اهالی حوزه مهربان تر سخن بگوید. این رویکرد به ترویج دین و اخلاق و پاسداری مذهب رسمی در کشور کمک می کند.

پی نوشت ها:
1- روزنامه آرمان 28 اردیبهشت 93
2- کیهان یک شنبه 4خرداد 93
3- پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری 10خرداد 93
4 - روزنامه ایران 28اردیبهشت 93

وطن امروز:اقتصاد رانتی چیست؟

«اقتصاد رانتی چیست؟»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم محمد منتظر المهدی است که در آن می خوانید؛از یک سال پیش تاکنون تعداد قابل توجهی از سیاسیون این طرفی و آن طرفی بر واقعیت انکارناپذیر بی هویتی جریان مدعی «اعتدال» که هیچ چیز نگفت و صاحب هیچ گفتمانی هم نشد، صحه گذاشته اند اما مساله اینجاست که بالاخره گروهی معلوم با شعار «ما می توانیم معیشت مردم را دیگرگون سازیم» با رای ملت انتخاب شده اند و امروز نیز ظهورشان آشکارا پیش روی چشمان همگان قرار دارد! این جمعیت اکنون پست های کشور را قانونا اشغال کرده اند و دیگر انکارشدنی نیستند! پس آشنایی با سیره و منش فکری آنها حالا چه اعتدالی باشد چه انحرافی و چه افراطی یا شایسته دریافت هر اتیکت دیگر، ضروری می نماید. رسانه ها موظف هستند برای شناساندن زیر و بم این جریان به ملت تلاش کنند چرا که کنکاش در موجی که جامعه را به سمت یک «انتخاب» رهنمون ساخته خود مسیری است که به مقصود پر پیچ و خم «بلوغ» می رسد ان شاءالله.

تا اینجای کار آنچه وضوح یافته همفکری و هم هدفی تیم رسمی دولت دکتر روحانی در کلیات مشی اقتصادی است. در این حلقه محدود رسمی نه خبری از گفتمان فکری – فلسفی واحدی هست و نه شعاری گفتمانی با پیش زمینه ای تبیین شده به گوش می رسد. هر چه هست فعالیت اقتصادی نفتی است و محصولات شبه نفتی چون پتروشیمی و سایر بخش های وابسته همچون بانکداری. اتفاقا خودی هایی چون کرباسچی و مرعشی که پیش از این دولت روحانی را برآمده از حزب و اندیشه «کارگزارانی» خوانده بودند نیز با ردگیری همین مدعای نفتی و مشی و منش اقتصادی دولت یازدهم ناف دولت جدید را به اکبر هاشمی رفسنجانی گره زده بودند. با این مقدمه شاید بد نباشد به جای گرفتار ماندن در نقل قول های بی مایه ای که با هدف مغشوش کردن اذهان جامعه از «اقتصاد»، بعضا در بازه زمانی ثابت به صورت تکرار شونده، بیان می شود با تفکرات اقتصادی تکذیب نشده این گروه رسمی آشنایی پیدا کنیم.

1- شاید مهم ترین نقل قول اقتصادی هفته اخیر را بتوان در کلام رئیس کل بانک مرکزی دولت یازدهم جست وجو کرد. جهان نیوز با انتخاب تیتر «دفاع سیف از جریمه و حقوق حرام!/ بانک ها سوار بر وام گیرندگان خرد و مَرکب گردن کلفت ها» در همین رابطه نوشت: «ولی الله سیف روز پنجشنبه گرچه گفت «مدعی نیستیم که آثاری از ربا در سیستم بانکی کشور وجود ندارد» اما اضافه کرد: «دستورالعمل ها و آیین نامه های اجرایی که صادر شده غیرربوی بوده و شبهه ای از ربا در آنها وجود ندارد(!)» وی همچنین به دیدارهای خود با علما و مراجع تقلید هم اشاره کرد و گفت: «نباید فقط به ایجاد بانکداری بدون ربا قانع باشیم بلکه باید هدفگذاری ما تحقق کامل بانکداری اسلامی باشد.» سیف به گونه ای سخن گفته که گویا اکنون بانکداری بدون ربا در حال اجراست. اظهارات جناب رئیس کل و اشاره اش به دیدار با مراجع تقلید در حالی است که مراجع عظام بارها و بارها درباره وجود ربا در سیستم بانکی و حرام بودن جریمه دیرکرد، هشدار داده اند».

نکته مهم اظهارات رئیس کل بانک مرکزی درباره بانکداری ربوی «زمان» مطرح شدن آن است. در سال «فرهنگ و اقتصاد» تیم های عملیاتی بسیاری در کشور در تلاشندزیرساخت های اقتصادی کشور را با کمک رسانی به دولت از طرق قانونی اصلاح کنند، تا دیگر شاهد رونمایی از فسادهای چندهزار میلیاردی نباشیم و گردن کلفت ترین مراکز اقتصادی کشور با جریمه های سنگین «حرام»، مردم را بابت دیرکرد در پرداخت یک وام چند میلیون تومانی، از هستی ساقط نکنند! پیش از این نیز رئیس کل بانک مرکزی در بحبوحه کاهش قیمت ارز با مداخله ای عجیب اقدام به «کددهی» آشکار به کلان سرمایه داران فعال در این حوزه کرده بود.

به نظر می رسد کارگزارانی ها همان اندازه که به قول «بانک جهانی» از سال 1368 و با پایان جنگ در به وجود آمدن شرایط و ضوابط مبتنی بر اقتصاد سرمایه داری به صورت عملی نقش داشته اند در حفظ وضعیت موجود نیز هم قسم هستند. البته این بدان معنا نیست که دولت های قبلی عزم جدی و فکر عملیاتی برای بهبود اوضاع و فاصله گرفتن از سیستم اقتصادی نظام سرمایه داری داشته اند.

2- بدترین شکل اقتصاد رانتی وابسته به نفت و سرمایه حاصل از فروش آن، در دوران پس از جنگ به اسم خصوصی سازی توسط کارگزارانی هایی متولد شد که آن زمان هنوز حزبی متشکل و منسجم را به وجود نیاورده بودند. در این شکل از اقتصاد بیمار، حلقه ای ثابت با استفاده از «رانت اطلاعاتی»، اول از همه بر سر سفره اقتصاد حاضر می شوند.

به طور مثال در بخش تاریخچه تعداد قابل توجهی از واحد های پتروشیمی فعال در کشور که توسط اقلیتی ثابت و واحد اداره می شوند، آشکارا به این موضوع اشاره شده است که چون در فاصله سال های 68 تا 72 نیاز به خصوصی سازی در این حوزه وجود داشت «ما» زودتر از بقیه دست به کار شدیم و کارخانجات دولتی را در «مناقصات و مزایده ها» برنده شدیم!! یعنی آن زمانی که اکثریت ملت در فکر نان شب بودند یک عده ای که حتی «سرمایه دار» هم نبودند با اطلاع از تصمیمات دولت «زود» رسیدند و امروز فرزندان شان با پول سرمایه نفتی کشور انواع کالاهای لوکس به کشور وارد می کنند و کماکان این شجره واحد به تولیدکنندگان و سایرینی که با انگیزه مثبت قصد ورود به عرصه اقتصاد رانتی کشور را دارند، صدمات جدی و جبران ناپذیر وارد می سازند.

مثال بارز حضور و دوام مجدد این اقلیت در دولت یازدهم را می توان در ماجرای رانت 650 میلیون یورویی جست وجو کرد. فردی با استفاده از اطلاعات رانتی خود با اخذ دو امضای طلایی از دو مدیر عالیرتبه حلقه اول دولت، در هنگامه خالی بودن خزانه(!) ثروتی هزاران میلیارد تومانی به جیب زد! جالب اینجاست که پس از افشای ماجرا توسط احمد توکلی، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی کماکان آن مدیران دولتی معلوم، به دفاع از عملکرد خود می پردازند و افشای این ماجرا را برآمده از «سوءتفاهمی کوچک» برمی شمارند! پس لزوما نیاز به بالا کشیدن آشکار حق مردم نیست. گاهی اطلاع از بالارفتن 50 ریالی قیمت دلار از یک شب قبل، می تواند فردی را به آلافی برساند. عرفا نام این رویه را «دزدی با چراغ» گذارده اند و اقتصاددانان «رانت» می خوانندش!

3- «واردات» شاه کلید اقتصاد رانتی است. چرا؟ چون منفعت کلان سرمایه داران نفتی در «واردات بیشتر» برای تحکیم روابط با بنگاه های اقتصادی نظام سرمایه داری بین الملل است. اتفاقا از اصول آلودگی به نظام سرمایه داری، بالا رفتن بی رویه میزان «مصرف» در جامعه است. در یک اقتصاد سالم غیررانتی درآمد کشوری چون ایران که «آورده دریاست نه سیل» خرج واردات کالاهای لوکس و اتومبیل های آنچنانی نمی شود بلکه در بخش تولید سرمایه گذاری می شود. دلگی اقتصادی اما حکم می کند آسان ترین مسیر برای ثروت افزایی شخصی و گروهی انتخاب شود!

پس مدیران چندملیتی با افتخار به معدود دلالان دولتی ایرانی «رشوه و شیرینی و حق معامله» پرداخت می کنند و در مقابل این دستخوش های چند میلیون دلاری، همان درآمد کشور از فروش نفت و گاز را نیز دلالان داخلی دوباره به جیب خارجی ها بابت «واردات کالاهای غیرضرور» واریز می کنند. آیا معامله ای پرسودتر از این سراغ دارید؟
مروری بر رشد عجیب و غریب میزان واردات کالاهای کشاورزی، مصرفی و لوکس به کشور در دولت یازدهم خود شاهدی بر این مدعی است. تنها راه مبارزه با این اقلیت مفت خور رانتی، قانونمند شدن فضای اقتصادی کشور است و بس! قطعا بهتر است مردم و رسانه ها به جای ورود به حوزه زرد کل کل های بی فایده سیاسی که توسط اتاق های عملیات روانی مشترک تیم های اقتصادی و فرهنگی دشمن مدیریت می شوند به حوزه گفتمانی قانونمندسازی اقتصاد کشور با هدف ایجاد اصلاحات بنیادین ورود کنند. با عزم ملی می توانیم یک بار برای همیشه پشت اقلیتی که یک به یک دولت ها و مدیران کشور را فارغ از هر انگیزه و گرایش سیاسی پیش خرید می کنند به خاک برسانیم.

جوان:حوادث 88 فتنه یا سوءتفاهم

«حوادث 88 فتنه یا سوءتفاهم»عنوان سرمقاله روزنامه جوان به قلم دکتر یدالله جوانی است که در آن می خوانید؛به دنبال برگزاری انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در 22 خرداد سال 1388، مجموعه ای از حوادث تلخ در کشور رخ داد که همچنان در تحلیل آن واقعه دیدگاه های متفاوت وجود دارد. هرچند پنج سال از آن زمان می گذرد، لکن به دلیل تأثیرات گسترده این حوادث بر روند تکاملی انقلاب اسلامی، وضعیت جمهوری اسلامی و مسائل کشور و جامعه در حوزه های گوناگون، شفاف سازی ماهیت واقعه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. درستی برخورد با نتایج و پیامدهای آن حوادث از جمله موضوع حصر آقایان موسوی و کروبی، وضعیت زندانیان سال 88، چگونگی تداوم فعالیت های سیاسی احزاب، گروه ها و افراد مرتبط با مسائل 88 و... همگی در گرو داشتن تحلیل صحیح از آن حوادث است. برای رسیدن به این مهم، می توان به این سؤال پاسخ داد که حوادث 88 چه بود و به چه دلایلی پدید آمد؟

برای پاسخ به این سؤال اساسی، ابتدا مروری بر آنچه رخ داد ضروری است. اتفاقات سال 88، از آنجا آغاز شد که جریان اصلاحات با کاندیداتوری آقای میرحسین موسوی وارد عرصه انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری گردید، لکن این ورود با مختصات زیر همراه بود: 1- اصلاح طلبان و رسانه های آنان از چندین ماه به انتخابات مانده، سلامت انتخابات را نزد افکار عمومی با علامت سؤال مواجه کرده و در بخش هایی از جامعه نسبت به این مهم تولید نگرانی کردند. 2- اصلاح طلبان با ایجاد نگرانی در هواداران خود نسبت به خوانده شدن رأی ریخته شده آنان به صندوق ها، برای صیانت از رأی هواداران کمیته صیانت از آرا تشکیل دادند.

3- جریان اصلاحات با محوریت حزب مشارکت، سازمان مجاهدین، مجمع روحانیون مبارز، دفتر تحکیم وحدت و... با انتخاب رنگ سبز از سوی موسوی به عنوان نماد انتخاباتی، تلاش کردند با این نماد هواداران را منسجم، پرتحرک و هیجانی نمایند. 4- جریان اصلاحات و نشریات آنان به طرق مختلف پیش از برگزاری انتخابات آقای میرحسین موسوی را پیروز قطعی انتخابات معرفی کردند. 5- روز پنج شنبه 21 خرداد 88 آقای میرحسین موسوی خود را پیروز انتخابات روز جمعه معرفی کرد و در ساعات پایانی انتخابات طی مصاحبه ای با رسانه های داخلی و خارجی اعلام داشت بر اساس گزارشات از سراسر کشور مردم به او رأی داده اند و ضمن هشدار به دست اندرکاران انتخابات برای امانتداری در شمارش رأی مردم، از هواداران برای برگزاری جشن پیروزی دعوت به عمل آورد. 6- رو شنبه با اعلام خبر پیروزی احمدی نژاد در انتخابات، آقای میرحسین موسوی با ادعای تقلب در انتخابات، برای ابطال انتخابات فراخوان خیابانی داد.

7- آقای کروبی و کسانی که با عناوین مختلف طی چندین ماه میرحسین را پیروز انتخابات 22 خرداد 88 معرفی می کردند، با ادعای تقلب در انتخابات وی همراه شده و برای کشاندن مردم به خیابان ها فعال شدند. 8- معترضین به نتایج انتخابات به جز آقای محسن رضایی، برای پیگیری اعتراض خود، مسیر های قانونی را نادیده انگاشته، با حرکت های خیابانی، فقط برای ابطال انتخابات به عنوان تنها راه پافشاری کردند. 9- اعتراضات خیابانی به دلیل حمله به حوزه بسیج در روز 25 خرداد 88، حمله به اماکن عمومی، تخریب و آتش زدن اتوبوس ها، سطل های زباله، خوروی پلیس و... به خشونت کشیده شد و با تیراندازی های مشکوک، تعدادی کشته و زخمی شدند. 10- در طول هشت ماه، در برخی از تجمعات و حرکت های خیابانی سبز های معترض به نتایج انتخابات مانند روز قدس، 13 آبان، 16 آذر و روز عاشورا، شعارها هیچ ربطی به انتخابات نداشت و اساس انقلاب، اسلام و نظام را نشانه رفته بود. 11- شرایط پدید آمده در ایران، نظام سلطه و مشخصاً امریکایی ها، صهیونیست ها و برخی از کشور های اروپایی و جریان ضد انقلاب را، به این جمع بندی رسانده بود که نظام جمهوری اسلامی به پایان عمر خود رسیده و قبل از اتمام سال 1388 از درون فرو خواهد ریخت. 12- نظام اسلامی برای حفظ ثبات، آرامش و امنیت کشور، با کسانی که بر خلاف قانون به بحران آفرینی روی آورده بودند، برخورد قاطع کرد و در نهایت با حماسه ماندگار و مردمی 9 دی سال 1388، حرکت های خیابانی پایان یافت و کشور در شرایط عادی قرار گرفت.

با توجه به آنچه آمد و گوشه ای از حوادث سال 1388 بود، باید به چرایی پیدایی این حوادث پاسخ داد. در بحث چرایی پیدایی این حوادث تلخ برای کشور که مهم ترین خسارتش مخدوش شدن روح اعتماد بخشی از جامعه نسبت به نظام ولایی بود، دو دیدگاه کاملاً متفاوت وجود دارد:

الف) این حوادث نتیجه یک سوء تفاهم و اشتباهات طرفین (نظام و اصلاح طلبان) بوده.

ب) این حوادث فتنه بود و با ماهیتی بر اندازانه از قبل بر نامه ریزی شده بود.
کدام یک از این دو دیدگاه صحیح است. بدیهی است که با گذشت پنج سال از آن حوادث، کسانی که دلسوز انقلاب و کشور هستند، باید برای اثبات و یا رد هر یک از این دو دیدگاه با استناد به دلایل محکم، به صورت منصفانه قضاوت کنند. پذیرش هر یک از این دو دیدگاه، دارای نتایج و پیامد های کاملاً متفاوت خواهد بود. آنچه در کشور دارای اولویت است، وحدت، همدلی و انسجام میان همه نیرو هایی است که علاقه مند به آینده در خشان ایران اسلامی هستند. بدیهی است که در پرتو همدلی و هم افزایی همه جریان های معتقد به انقلاب اسلامی، مکتب حضرت امام (ره)، ولایت فقیه و رهبری و قانون اساسی، می توان به سرعت بسیاری از مسائل و مشکلات را حل نمود.

بنابر این برای رسیدن به این مهم، باید آنچه رخ داده را به خوبی تحلیل کرد.
اگر آن حوادث نتیجه سو ء تفاهم ها و اشتباهات طرفین بوده، باید با گذشت طرفین و تلاش برای اصلاح اشتباهات از آن عبور کرد، لکن درس ها و عبرت های آن را برای تکرار نشدن حادثه به ذهن سپرد. اما اگر این حوادث نتیجه یک توطئه خارجی و فتنه داخلی بوده و دارای ماهیتی بر اندازانه است، باید با فتنه گران و کسانی که هشت ماه نظام و کشور را تا مرز فرو ریختن جلو بردند، بر خوردی متناسب با جرم شان صورت گیرد، چرا که فتنه گران بر انداز مفسد فی الارض هستند و حکم مفسدین فی الارض مشخص است.

کسانی که بر دیدگاه اول اصرار دارند و اکنون به دنبال زمینه سازی برای رفع حصر هستند و می خواهند بازیگران حوادث سال 88 را به عرصه سیاست باز گردانند، مناظره های تلویزیونی را نقطه شروع شکل گیری نزاع و در نهایت حوادث سال 88 را دعوای بین احمدی نژاد و موسوی می دانند. آنان می گویند، نظام و مسئولان عالی آن، منصفانه با دو طرف دعوا برخورد نکردند و در نهایت این دعوا و سو ء تفاهم ها، کشور را دچار مشکل ساخت. معتقدین به این دیدگاه، با تأکید بر سوابق افراد کلیدی در جبهه اصلاحات و مشخصاً سوابق موسوی، کروبی، خاتمی و... می گویند، اینها نمی توانند با این سوابق بر انداز باشند. نگارنده بر این اعتقاد است که دلایل طرفداران دیدگاه اول، در نهایت سستی است. تجارب تاریخی نشان می دهد که افراد با سابقه خوب و در خشان، چگونه استحاله شده و در پر تو روحیه دنیا گرایی و قدرت طلبی، دست به فتنه می زنند. آیا سوابق آقایان موسوی، کروبی و خاتمی در خشان تر از سوابق برخی از اصحاب پیامبر (ص)، مانند طلحه و زبیر است؟

برای اثبات دیدگاه دوم دلایل فراوان وجود دارد. کالبد شکافی حوادث سال 88 و بررسی نقش بیگانگان و رسانه های آنان در این حوادث، به خوبی نشان می دهد که آنچه اتفاق افتاد از قبل و بر اساس مدل انقلاب های رنگی طرح ریزی شده بود. رفتار اصلاح طلبان و نامزد آنان در انتخابات، نوع تعامل آنان با خارج، ارتباط برخی از ستاد های انتخاباتی با سفارتخانه های خارجی، نوع رفتار رسانه های استکباری در قبال انتخابات، فعال شدن جریان ضد انقلاب در همراهی با اصلاح طلبان در این انتخابات، ایستادن اصلاح طلبان در برابر ولایت، قانون و نظام، لشکر کشی خیابانی و مقابله با متولیان نظم و امنیت، نسبت دادن های بی اساس و ناروا به نظام و کلید زدن پروژه هایی چون پروژه شهید سازی برای این جریان، شعار های ساختار شکن و... هر کدام سر فصل هایی برای اثبات دیدگاه دوم است. اعترافات متهمین در دادگاه از یک طرف و انتشار اسناد فراوان در خارج از کشور از سوی بیگانگان از طرف دیگر، جای هیچ تردیدی در مورد ماهیت بر اندازنه حوادث سال 88 باقی نمی گذارند. پناه بردن برخی از عوامل میدانی فتنه به دامن استکبار نیز، خود دلیل منطقی برای اثبات دیدگاه دوم است.

حمایت:متهم اصلی کیست؟

«متهم اصلی کیست؟» عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت به قلم علی تتماج است که در آن می خوانید؛ پاکستان دیروز روزی خونین را سپری کرد .منابع خبری اعلام کردند در چندین انفجار و حملات شبه نظامیان ده ها نفر کشته و زخمی شدند و دربرخی مناطق از جمله فرودگاه کراچی حالت فوق العاده اعلام شد. آنچه محور این ناآرامی ها عنوان شده حملات گروه های تروریستی وابسته به طالبان بوده است. هر چند که نقش این گروه ها را در این حملات نمی توان نادیده گرفت اما بررسی روند تحولات هفته های اخیر پاکستان و افغانستان نشان می دهد که در ورای این عامل، عاملی مهم تر نهفته است که با نقاب طالبان به دنبال اهداف خویش است. نام آمریکا نامی است که در رأس این حملات به چشم می خورد زیرا در باره جنایات اخیر طالبان دو گزینه مطرح است. نخست آنکه در روزهای گذشته آمریکا 5 نفر از سران طالبان را در ازای آزادی سرباز دربند طالبان، از گوانتانامو آزاد کرد در حالی که ادعای میانجی گری قطر را مطرح کرد.

این اقدام آمریکا با واکنش تند پاکستان و افغانستان مواجه شد زیرااین اقدام آمریکا زمینه ساز تحریک طالبان به گروگان گیری و کشتار بیشتر برای امتیازگیری از افغانستان و پاکستان و حتی نیروهای خارجی حاضر در افغانستان می شود. اگر نگوییم آمریکا با بحران سازی های روزهای اخیر در پاکستان و افغانستان به دنبال استفاده مستقیم از طالبان است، اقدام این کشور در آزاد سازی سران طالبان زمینه ساز تحریک آنها به کشتار بیشتر شده که مفهوم آن مشارکت آمریکا در بحران های کنونی است.دوم آنکه آمریکا اکنون با چند چالش در داخل و منطقه مواجه است.

در حوزه داخلی آمریکا به دنبال پنهان سازی رسوایی اوضاع نابسامان کهنه سربازان است حال آنکه افزایش بودجه نظامی را نیز زمینه ساز دریافت حمایت های بیشتر از کارخانه های اسلحه سازی می داند که هر دو مورد تأثیر بسیاری بر انتخابات میان دوره ای کنگره خواهند داشت.

در عرصه داخلی افغانستان نیز آمریکا تلاش دارد از بحران های امنیتی به عنوان مؤلفه ای برای برهم زدن دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بهره گیرد تا ضمن توجیه ادامه حضور نظامی در این کشور، زمینه ساز تشکیل دولتی ضعیف شود تا در ورای آن اهداف خود را به این کشور تحمیل کند. در قبال پاکستان نیز آمریکا چندان رضایتی از سیاست های منطقه ای این کشور به ویژه گرایش آن به ایران، روسیه و چین ندارد و خواستار رویکرد یک جانبه پاکستان به سیاست های آمریکاست.

با این حال این کشور مهم ترین مؤلفه را استفاده از گروه های تروریستی می داند زیرا از یک سو توجیه کننده اهداف نظامی آمریکاست و از سوی دیگر ابزار فشاری بر کشورهای منطقه از جمله پاکستان و افغانستان است تا در چارچوب اهداف آمریکا پیش روند. بر این اساس می توان گفت که محور اصلی ناآرامی های پاکستان و حتی افغانستان ، آمریکاست که برای رسیدن به اهداف خود همچنان کشتار مردم را در اولویت قرار داده است. البته نباید نقش انگلیس در این تحولات را فراموش کرد زیرا انگلیس نیز منافع مشابهی را در منطقه پیگیری می کند که با نقاب آمریکا و طالبان در حال تحقق آنهاست.

آفرینش:دیپلماسی ایران از مدیترانه تا خلیج فارس

«دیپلماسی ایران از مدیترانه تا خلیج فارس»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضاعسگری است که در آن می خوانید؛سفر رسمی رییس جمهوری ایران به ترکیه در قالب دیپلماسی دوجانبه و منطقه ای بسیار حائز اهمیت و دارای نکات بسیاری در عرصه روابط بین الملل و تحولات خاورمیانه می باشد. ابتدای امر باید به این نکته اشاره کرد که هیأت همراه دکتر روحانی در جریان سفر به ترکیه یکی از تخصصی ترین هیأت ها می باشد که در تاریخ دیدار دو کشور صورت گرفته است و اهمیت این هیأت و سفر، در راستای تحولات خاورمیانه به خوبی قابل درک می باشد.

باتوجه به زمان این سفر پس انتخابات سوریه، شاید بتوان گفت اصلی ترین و مهمترین موارد مورد بحث میان طرفین، موضوع سوریه خواهد بود. در ابتدای بحران سوریه یکی از اولین و اصلی ترین حامیان سقوط حکومت دمشق برپایه عملیات های نظامی، دولت ترکیه بود. ترک ها با حمایت از مخالفان مسلح و دادن کمک های مالی، نظامی و اطلاعاتی، با جبهه اعراب و غرب همراه شده بود و به سبب همسایگی با سوریه نقش بسزایی در حمایت گروه های مسلح داشت. اما درچند وقت گذشته شاهدیم که ترک ها بی سرو صدا خود را از حاشیه آتش سوریه کنار کشیده و سیاستی خنثی در پیش گرفته اند. در ادامه نقشه نظامی اعراب و غرب نیز بی فایده بود و باتوجه به دست بالای نظامیان ارتش در سوریه، مشخص شد که این نسخه نیز برای شامات شفا بخش نخواهد بود.

اما حال که انتخابات سوریه برگزار گردیده، تنها گزینه و طرحی که همچنان برثبات خود باقی است، راهکار ایران است. تاکید ایران بر آتش بس و تشکیل دولت وحدت ملی با حضور تمامی گرایش ها و قومیت ها در سوریه، این نقشه راهی است که پس از شکست طرح های ترک ها، اعراب و غرب، مورد توجه قرار گرفته است. اما وجه تاکید بحث، حضور هیات بلند پایه ایرانی در ترکیه می باشد. علت این امر را می توان درچند گزاره خلاصه کرد. ابتدا اینکه ثبات منطقه خاورمیانه بدون ایران به عنوان قدرتی شیعه در منطقه قابل چشم پوشی نیست. اما این ایفای نقش ایران همواره موجب ایجاد تنش و اختلاف با اعراب و غرب بوده است. اختلافات ایران با جبهه عربی منطقه غیر قابل انکار است، اما فن دیپلماسی و مساعی منافع طرفین این پتانسیل را به ایران داده است تا همواره راهکاری برای خروج از بحران داشته باشد.

اکنون در موقعیتی قرار داریم که غلظت تیرگی روابط ما با اعراب به ویژه عربستان در حال کاسته شدن است. اما این دست های سرد باید از سوی یک دست سومی بهم متصل شود. دقیقا نقشی که ترکیه به خوبی می تواند آن را بازی کند و ایران این موضوع را درک کرده است. لذا نقطه تعادل دیپلماسی ما از مدیترانه تا خلیج فارس ترک ها خواهند بود و می توان از پتانسیل آنها برای همراهی اعراب در طرح های ایران برای ثبات منطقه بهره برد. ضمن اینکه ترک ها می توانند نقطه تعادل روابط ما باغرب نیز باشند و گسترش همکاری های ایران و ترکیه، موجب افزایش سطح همکاری ها با غرب نیز خواهد شد.

لذا می توان انتظار داشت طرح های ایران برای ثبات خاورمیانه از سوریه و لبنان گرفته تا عراق و افغانستان، از طریق ترکیه برای جبهه غربی- عربی مطرح گردد و سطح جبهه گیری های بی مورد برعلیه ایران کاسته شود.

همپیمانی میان ایران و ترکیه همواره موجب ثبات منطقه و به عبارتی بالانس دیپلماتیک منطقه را تضمین کرده است. لذا از سطح هیات اعزامی به ترکیه می توان فهمید که ایران اهمیت این موضوع را درک است و برای تحقق این مهم تیمی قوی با گرایشات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را به ترکیه فرستاده است.

از آنجا که رشته زنجیری اقتصاد و سیاست در منطقه خاورمیانه بهم گره خورده است، نمی توان انتظار داشت که روابط سیاسی گرمی جدای از روابط خوب اقتصادی شکل گیرد. لذا حضور مقامات بلند پایه اقتصادی کشورمان از افزایش سطح همکاری های تجاری با ترکیه خبر می دهد.

به لحاظ سیاسی نیز حضور شخص وزیر خارجه و وزیر کشور و حضور دستیاران و معاونان ویژه سیاسی رییس جمهوری در این سفر، اهمیت رایزنی های سیاسی را گوشزد می کند. همچنین حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مبین افزایش سطح مراودات و فعالیت های فرهنگی میان دوکشور خواهد بود.

امیدواریم نتایج این سفر در تعیین سرنوشت ثبات در خاورمیانه و افزایش روابط میان کشورهای منطقه موفقیت آمیز و چشم گیر باشد.

مردم سالاری:فرصت یابی ایران و آمریکا

«فرصت یابی ایران و آمریکا»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم جواد گیاه شناس است که در آن می خوانید؛مذاکره دو تیم دیپلماتیک ایران و آمریکا بر سر مناقشه هسته ای و توافق جامع از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. ویلیام جی برنز معاون وزیر خارجه آمریکا و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی هیات اعزامی آمریکا و سید عباس عراقچی معاون حقوقی و امور بین الملل وزیر امور خارجه ایران گفت وگوهای کم سابقه دو جانبه ایران و آمریکا را هدایت می نمایند. ناظران بین المللی معتقدند که در سفر اخیر دکتر محمد جواد ظریف در استانبول ترکیه و دیدار وی با خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، طرفین بر ابعاد مشکلات عدم دستیابی یک توافق جامع در وین 4 صحبت نموده و ایران را با ابعاد نگرانی های عمیق و کارشکنی های طرف آمریکایی مواجه نموده اند و برهمین توصیه طرف اروپایی، ایرانی ها را تشویق به مذاکره با آمریکایی ها نموده است.

اینک درک متقابل هر دو طرف از موقعیت زمانی و همچنین الزامات یکدیگر می تواند راهگشای مشکل هسته ای ایران و گفت وگوهای وی با آمریکایی ها باشد. راهی که فعالیت های داخلی و بین المللی دولت تدبیر و امید را نیز قطعا تحت الشعاع قرار خواهد داد. خوب است بدانیم اینک فرصت استثنایی ایران در بزنگاه انتخابات آینده ایالات متحده آمریکاست که می تواند از همه مهمتر موقعیت ایران را در مقابل طیف افراطیون داخلی و بین المللی این کشور ارتقاء دهد، جناح داخلی در ایالات متحده که از دیر زمان تنها و تنها یک ایران نابود شده را در رویاهای خود می پروراند، باز هم تلاش می کند تا اینچنین القا نماید که سیاست های تحریم و تهدید اوباما و محاصره ایران نارسا بوده و باید گزینه مقابله نظامی در اولویت قرار گیرد. از سوی دیگر اوباما نیازمند آن است تا سیاست های منطقه ای خویش را موفقیت بار جلوه دهد او در پی آنست که عنوان نماید تحریم ها کارساز بوده و ایران را به کاهش سطح مناسبات اتمی و مذاکره با آمریکا کشانده است.

در برابر چنین تحلیلی دو جناح میانه رو و افراطی در داخل نیز محور مذاکرات را مورد آنالیز جدی قرار می دهند. افراطیون داخلی بدون در نظر گرفتن موقعیت نظام اسلامی در داخل و خارج خواستار مقابله با مذاکره می باشند هرچند عده ای این گروه را دلواپس و وابسته به نگرش قبلی تیم مذاکرات می دانند اما شناخت ماده ذهنی آنان و به طور کلی طیف افراطیون خالی از فایده نیست. به طوری که با تحلیل ادوار مختلف سیاست خارجی ایران از آغاز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در می یابیم سیاست خارجی جمهوری اسلامی حاصل منازعه و کشمکش دو طیف فکری و انشقاق نظری آرمانگرایی ایدئولوژیک و واقع گرایی اصولی بر مبنای منافع و امنیت ملی می باشد.

آرمانگرایان با انگاره تئوریک هماره ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی را بر منافع و چارچوب های بین المللی ترجیح داده و واقع گرایان را به خیانت و مصالحه و دست شستن از ارزش های اصیل انقلاب متهم می سازند. این نگرش تا قبل از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد به صورت متقن و روشمند با اتکا بر مولفه های تئوریک خویش انتقادات بسیاری را بر دولت های قبلی وارد می نمود اما پس از روی کار آمدن دولت نهم و قرار گرفتن قطار سیاست خارجی بر ذهنیات آرمانگرایی و امتحان این مولفه ها در بوته عمل و تنگنا ها و فشارهای ناشی از نگرش های ساختار شکنانه این مدل از اداره سیاست خارجی همچون کاغذ پاره خواندن قطعنامه ها و... اینک در حال بازسازی نگرش های تئوریک خویش می باشد.

هرچند سطحی از واکنش های بیرونی این جناح تحت عنوان دلواپسان را در جامعه شاهد هستیم اما باید گفت این نگرش با ضعف گفتمانی جدی مواجه شده است. ضعفی که بدنبال بازسازی ابعاد درونی نگرش خویش است. بنابراین دولت روحانی با شناخت وضعیت داخلی اوباما و همچنین مشکلات گفتمان آرمانگرایی می تواند فرصت کنونی دیپلماسی ایران را در یک نگرش نوظهور تحت عنوان واقع گرایی ایدئولوژیک ایجاد نماید. این نگرش مستلزم شناخت جایگاه منطقه ای و بین المللی ایران بوده و در همین راستا نیز برخی تحولات منطقه ای می تواند مددکار نگرش حاکم بر عرصه سیاست خارجی ایران و فرصت گشایی فعالیت های آن باشد. پیروزی بشار اسد در انتخابات سوریه و موازنه آمریکا و روسیه در سوریه و اوکراین منطبق برشرایط نوخواسته دولت روحانی است بنابراین می بایست فرصت های طرفینی را در مذاکرات در نظر گرفته و این بار و در پایان دولت اوباما از هدر رفتن فرصت جلوگیری کرد.

ابتکار:مذاکرات وین و تریبون داران مشترک المنافع داخلی

«مذاکرات وین و تریبون داران مشترک المنافع داخلی»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم سیدعلی محقق است که در آن می خوانید؛فقط چهل روز دیگر از دوره شش ماهه تعیین شده برای نهایی کردن توافق ژنو زمان باقی است. دیپلمات های ارشد کشورمان این بار خود را برای برگزاری دور پنجم از سلسله مذاکرات وین آماده می کنند. دور چهارم گفتگوها با 1+5 تقریبا بی نتیجه به پایان رسید و نمایندگان دو طرف بدون آنکه حتی یک کلمه در کاغذ پیش نویس توافقنامه نهایی بنویسند، راهی خانه هایشان شدند. اکنون هم تهران و هم طرف غربی برای پیشگیری از تکرار این بی نتیجه گی و از دست رفتن فرصت، چاره را در برگزاری چانه زنی های دو جانبه دیده اند. یکی دو هفته پیش ظریف و اشتون، روسای دو تیم مذاکره کننده در استانبول با هم گفتگو کردند و روز گذشته در اتفاق کم سابقه ای عباس عراقچی معاون ظریف و نفر دوم تیم مذاکره کننده ایران به اتفاق دیگر اعضای تیم در ژنو با ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه آمریکا، وندی شرمن معاون جان کری و نماینده واشنگتن در مذاکرات و سایر دیپلمات های این کشور گفتگوی مهمی را برگزار کرده اند.

انجام این دیدارهای از پیش تعیین نشده و خارج از دوره زمانی مذاکرات به همراه ارتقای سطح گفتگوهای دو جانبه از سوی طرف امریکایی همه از حساسیت و پیچیدگی های مذاکرات پیش رو و نیز جدی بودن اراده ها برای به نتیجه رساندن این ماراتن شش ماهه حکایت دارد.در این اوضاع و احوال، اما آنچه که طی 4ماه گذشته در ارتباط با مذاکرات هسته ای در تهران گذشته، حکایتی غریب است. آذرماه سال گذشته، روزی که محمدجواد ظریف و یاران دیپلماتش پس از نهایی شدن توافق اولیه در ژنو راهی تهران شدند، به جز اقلیتی معروف، تقریبا همه تریبون های رسمی کشور از حصول این توافق استقبال کردند و تریبون داران همیشه میاندار از اصولگراهای سنتی و محافظه کار گرفته تا رهروان نیمه اعتدالی و دیگران، همگی دست دیپلمات های دولت اعتدال را از دور و نزدیک به گرمی می فشردند. افکار عمومی جامعه هم که سال گذشته در چنین روزهایی با آرای حداکثری خود در انتخابات نشان داد که خواهان ختم این پرونده و مذاکرات فرسایشی و پایان دادن به دعوای 10 ساله است. از این رو طبیعی بود که با آغوش باز به استقبال عاملان توافق اولیه ژنو بروند و ترک برداشتن دیواره سد تحریم ها را به جشن بنشینند.

امیدواری ها اما دیری نپایید. ماجرا آسان نمود اول، ولی به سرعت افتاد مشکل ها. اقلیت کفش انداز فرودگاه مهرآباد به تدریج تریبون ها را یکی پس از دیگری به کار انداختند.

هر چه دور بعدی مذاکره ها حساس تر می شد، بازار یارگیری و دلواپسی در تهران هم داغ ترشد.اقلیت کوچک اما پر سر و صدای سپهر سیاست کشور، روز به روز فشارها را به حوزه سیاست خارجی دولت یازدهم افزایش داد. تیم مذاکره کننده به ازای هر دوره مذاکره فشرده و پیچیده و حیاتی در خانه حریف مجبور بود یک یا چند دور دیگر از مذاکره و چانه زنی و بازخواست و با چاشنی انواع اتهام در خاک خود را نیز از سر بگذراند.

کار به جایی رسید که دیروز و در آغاز حساسترین دور از مذاکرات، به ناگهان جمعی چهل نفره از اهالی دلواپس بهارستان به بهانه توافق ژنو و بهانه های دیگر، دولت حسن روحانی را به «تهدید» و «تضعیف» امنیت ملی ایران متهم کرده و وزیر اطلاعات را برای بازخواست به مجلس احضار کردند.در این میانه و درحالی که دولت و سکانداران دستگاه دیپلماسی در مساله هسته ای همزمان مجبور به جنگیدن در دو جبهه داخلی و خارجی هستند و فشارها و اتهام های تندروها هم روز به روز بیشتر و متنوع تر می شود، سهم خواهان محافظه کار دولت و تریبون داران خوشحال دیروز هم به تناسب ساکت تر و کم پیداتر از قبل می شوند.

اگرچه بر فشار اهالی جبهه پایداری و تندروهای منتقد دولت حرجی نیست و در عالم سیاست و دعوی قدرت، چنین نیش هایی اقتضای چنان کین هایی است، اما گلایه از سکوت اصولگرایان سنتی و محافظه کاری است که از روزهای پس از انتخابات 92 و در موسم سهم خواهی تا کنون مدعی تر از همگان خود را شریک دولت و گاهی همه دولت و حاکمیت دانسته اند. آنها این روزها که باید از مذاکراتِ مشروع و مورد تایید نظام دفاع کنند، پیچ میکروفون ها و تریبون های خود را بسته اند و دیپلمات های کشور را در مواجهه با 1+5 خارجی و دلواپس های داخلی و در حساس ترین پیچ از مسیر شش ماهه توافق، تنها گذاشته اند.

البته نگاهی به مواضع و عملکرد تاریخی دو سه دهه گذشته این جماعت نشان می دهد که اگرچه همواره درموعد وزن کشی های سیاسی وبرگزاری انتخابات های مهم و فراگیری مانند ریاست جمهوری چندان راه به جایی نبرده اند اما به واسطه قدرت انعطاف خود همواره توانسته اند میانداری خود در لایه های مختلف قدرت را حفظ کنند و به راحتی با هر جناح و تفکری که در دولت به قدرت می رسد نیز مشترک المنافع شوند اما به وقت لزوم و نیاز معمولا کمتر قواعد بازی های با منفعت مشترک را رعایت کرده اند.

آرمان:دلیل استقبال بین المللی از ایران

«دلیل استقبال بین المللی از ایران»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم مهدی مطهرنیا است که در آن می خوانید؛اگر هارتلند نو یعنی خاورمیانه قلب کنونی جهان است نوهارتلند یعنی خلیج فارس و فلات ایران دهلیز اصلی غرب محسوب می شود بنابراین روابط ایران با دیگر کشورهای منطقه در چارچوب فضای گفتمانی حاکم بر منطقه قرار می گیرد که خود تحت تاثیر بازیگران اصلی نظام بین الملل و نوع ارتباط کشورهای مختلف منطقه با آنهاست. نظام جمهوری اسلامی ایران یک عنصر مقاوم در برابر نظم وارداتی حاصل از اراده قدرت های بزرگ در نظام منطقه ای محسوب می شود که در برابر این نظم بین المللی حاکم از اراده قدرت های بزرگ در این منطقه ایستاده است. روی کار آمدن دولت یازدهم با دکترین تعامل سازنده متکی بر ادبیات مدبرانه و رفتارهای معقولانه و کنش های موثر اما موجب شده است که ایران نه به عنوان یک عنصر چالش برانگیز و مقاوم در برابر نظام بین الملل بلکه به عنوان یک بازیگر منتقد و تعامل گرا در نظام بین الملل مطرح شود.

از این رو با این رویکرد زمینه های انزوای ایران در نظم بین المللی و منطقه ای که برساخته قدرت های جهانی مخالف با نظام این کشور است منتفی شده و بالطبع تلاش ها در منعقد ساختن توانایی های ایران جهت بسط ارتباطات بین المللی و منطقه ای این کشور را مسدود کرده است. این فضای گفتمانی هم اکنون در منطقه دیده می شود. موضع گیری های مسالمت آمیز میان عربستان، ترکیه و حتی پاکستان و تلاش در جهت رایزنی برای جهت کاهش سطح تنش های منطقه ای از طریق پادشاه عمان و امیر کویت را هم باید در این راستا مورد ملاحظه قرار داد.

در زمانه ای که در مراسم سوگند رئیس جمهوری مصر از سران ترکیه و قطر دعوت به عمل نمی آید دعوت از روحانی جهت شرکت در این مراسم پیام روشنی در جهت تعدیل نگرش به ایران در نظم منطقه ای و بین المللی است و این یعنی ایران به خوبی دریافته است که می توان با هزینه های کمتر و گزینش سیاست های معقولانه تر و مهم تر از همه با انتخاب ادبیات مدبرانه تر به اهداف تعریف شده و عملیاتی کردن مواضع اصولی درحوزه سیاست خارجه مبادرت ورزید که مطمئنا امری مبارک و قابل توجه است.

دنیای اقتصاد:تاملی بر مناسبات ایران و آمریکا

«تاملی بر مناسبات ایران و آمریکا»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم دکترسیدمحمدصادق خرازی است که در آن می خوانید؛نزدیک به سی و پنج سال است که چالش میان ایران و ایالات متحده آمریکا، ادوار مختلفی را سپری کرده است. روزگاری از تخاصم و براندازی تا گفت و گو و تعامل با ایران، از مهار دوگانه تا عضویت ایران در محور شرارت، از مهار منطقه ای ایران گرفته تا پذیرش قدرت منطقه ای ایران، کارنامه بلندی را در برابر خواننده محترم قرار می دهد. آنچه مهم است این است که ایالات متحده هنوز نتوانسته هم در برون خود و هم در درون خود به راه حل جامعی برای یک دیالوگ جامع و کامل با ایران دست پیدا کند.

گفتار و رفتار به دلیل دوگانگی های متعارف به گونه ای است که تاکنون نتیجه ای در بر نداشته است. بازنگری در رفتار آمریکای جمهوری خواه و آمریکای دموکرات، آموزه بزرگی را پیش روی ما ایرانیان قرار می دهد؛ اینکه ایالات متحده شناخت دقیقی از مناسبات قدرت، دولت، حاکمیت و ملت ایران ندارد. بحران شناخت، اظهر من الشمس است. روزی ارزیابی ایران با منافع اسرائیل، روزی دیگر ارزیابی ایران با برداشت عربی و روزگاری ارزیابی ایران با اقدامات ایذایی و نادرست مخالفان ایرانی. هیچ کدام از این ارزیابی ها نتوانسته است سیاست خارجی کاخ سفید را در برابر ایران به صورت جدی برخوردار از هویت واقع بینانه کند.

اکنون در پس چند دهه فقدان بینش و دانش چندین بار دو طرف در عمان، ژنو، وین یا دیگر مناطق دنیا در صحنه های مختلف طی سال های گذشته به گفت و گو نشسته اند. اگر با این دید و عقبه بخواهیم به مذاکرات دیروز و امروز ژنو در سطوح معاونان وزارت خارجه بنگریم، نمی توانیم خوش بینانه به تحلیل موقعیت کنونی بیندیشیم. تبادل دیدگاه ها خوب است ولی نمی تواند کارساز باشد. سیاست درست، نیازمند تصمیم و اراده بالایی است که در آن افق دور دیده شود. سیاست برد–برد هیچ گاه در مخیله فکری طرف غربی نبوده است. به کار بردن واژه های تهدید و تعدیل هیچ گاه سازنده نیست.

اگر آنها به دنبال راه برون رفت از بحران موجود هسته ای هستند، اراده و تصمیم، بهترین سیاست منطقی در قبال ملتی است که همه هزینه های استقلال را پذیرفته است.

مذاکرات ژنو آزمون دیگری است برای راستی آزمایی طرف آمریکایی. روزگاری آمریکایی ها بیشترین موانع را در دسترسی به راه حل جامع مرضی الطرفین ایجاد می کردند. اکنون زمان آن رسیده است به دلیل انبانی وسیع از موضوعات، دو طرف نخستین گام خود را به صورت ایجابی و مثبت به گونه ای بردارند که در ذهن ایرانیان تاثیر مطلوب بگذارد نه تاثیر معکوس.

ما تاکنون با استراتژی منطقی از جانب 1+5 روبه رو نبوده ایم. آنچه می توان مشاهده کرد و شفاف بوده است، استراتژی بازدارنده با تهدید و همکاری و تحریم همراه بوده است.

مذاکرات هسته ای گام مهمی برای آزمون طرف مقابل است. حال پرسشی در برابر خواننده محترم باقی می ماند، اینکه چرا باید دولت های غربی و ایالات متحده آمریکا قانع به بازی برد-برد باشند؟

اگر کمی به تحولات منطقه با دیدی وسیع بنگریم نمی توان از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئو استراتژیک کشوری چون ایران به راحتی گذشت. امکان ندارد کمربند امنیتی منطقه بدون همکاری ایران به نتیجه برسد.

دو رژیم در منطقه طی یک دهه گذشته سقوط کرده اند. همه می دانند در افغانستان و عراق اگر گوشه چشم ایران نبود، امروز، هر دو کشور به باتلاق خونی برای نیروهای خارجی تبدیل شده بودند.

بحران تروریسم در منطقه بیداد می کند و به پدیده های شومی برای امنیت آحاد مردم جهان تبدیل شده است. همکاری ایران، آمریکا و اروپا می تواند به معنای واقعی ریشه تروریسم را بخشکاند. نیم نگاهی به موقعیت قدرت منطقه ای ایران مهم ترین پاسخ است برای آنکه همه اردوگاه های غربی نیازمند تعامل و همکاری با ایران هستند. این همکاری زمانی می تواند به نتیجه برسد که در مذاکرات نحوه نگاه و برخورد غربی ها آمیخته و آموخته با در نظرگرفتن حق قانونی ایران در برخورداری از تکنولوژی هسته ای صلح آمیز باشد.

نمایندگان ایران در مذاکره، نمایندگان حاکمیت، دولت و ملت و مورد وثوق رهبری هستند و همه نحله ها و نهضت های فکری سیاسی، همه گروه ها و احزاب به آنان اعتماد دارند. آنها خوب می دانند چگونه از حقوق مردم پاسداری کنند. حقی که به هیچ وجه قابل اغماض نیست، حقی که ریشه در خاستگاه ملی مردم ایران دارد.