شاه: عراق، مخلوق وینستون چرچیل است

عصر ایران- این روزها مهم ترین خبر منطقه و دنیا وضعیت عراق است و تحرکات گروه داعش و سودای برخی کنش گران سیاسی برای تجزیه این کشور به سه بخش. اگر عراق، امروز برای دنیا به یک معضل بدل شده از بدو تولد برای ایران چنین موضوعی بوده است.

از سوی دیگر پس از مدت ها که ضرب المثل «کار، کار انگلیسی هاست» در ایران از رونق افتاده بود بار دیگر با نوع خبر رسانی رسانه های غربی و خصوصا بریتانیایی ها درباره اتفاقات عراق معتقدان به این دیدگاه از نظریه خود دفاع می کنند و می گویند از ابتدای حمله به عراق پروژه اصلی همین تجزیه عراق بوده است: نقشه انگلیسی با اجرای آمریکایی و گروه داعش نیز تنها بهانه ای برای تحقق این پروژه است و چون هویتی ندارند حذف خواهند شد.

به این بهانه بازخوانی مصاحبه محمد رضا پهلوی - شاه مخلوع ایران- در 40 سال پیش و نکاتی که در مصاحبه با بی بی سی مطرح کرده است می تواند جالب باشدو نشان دهد این قصه کهنه است و در هر زمان به شکلی برای تامین منافع قدرت های بزرگ مطرح می شود. این گفت و گو به نقل از مجله «خواندنی ها» شماره 26- آذر ماه 1353 خوشیدی- عینا نقل می شود:

«عراق، پس از جنگ جهانی اول، توسط سِر وینستون چرچیل خلق شد. قبل از آن تاریخ عراق به امپراتوری عثمانی تعلق داشت و به این ترتیب عراق یک کشور جدید و یک دولت جدید بود و انگلستان مسوولیت سیاست خارجی و امور دیگر عراق را به عهده داشت. به طوری که وقتی در سال 1937 پیمان مرزی بین ما و عراقی ها امضا شد انگلستان که در آن تاریخ تنها قدرت صاحب نیروی دریایی در اقیانوس هند و خلیج فارس به شمار می رفت و شط العرب را به خاطر مقاصد خاص تحت کنترل داشت چند ماده را در این موافقت نامه گنجاند که بسیار استعمارگرانه بود.

چگونه می توان در یک معاهده تصریح کرد که رود مرزی قابل کشتی رانی که 65 درصد آب آن از کشور من سرچشمه می گیرد به کشوری دیگر تعلق داشته باشد؟ مثل این است که رود دانوپ در اروپا به طور کلی متعلق به یک کشور شود یا اگر آلمان و فرانسه هریک ادعا کنند رود راین به تنهایی به آنان تعلق دارد چه پیش می آید؟ حتی در این پیمان قدیمی هم آمده است که هر یک از دو طرف می تواند بی اعلام قبلی و بی اجازه طرف دیگر کشتی های جنگی کشور ثالث را برای بازدید به بنادر خود دعوت کند.

مواد این قرار داد آن قدر متناقض است و به قدری با مقررات موجود بین المللی مباینت دارد که طبعا ما نمی توانیم این گونه نقض حقوق بین الملل را تحمل کنیم. ریشه اختلاف ما با عراق این است.»

[یاد آور می شود مراد شاه از قرارداد مرزی 1936 همان معاهده ای است که در 13 تیرماه 1316 خورشیدی  نهایی شد و این روزها سالروز انعقاد این قرارداد هم هست. شاه در این مصاحبه به این معاهده اشاره کرده اما نگفته که زمان سلطنت پدرش امضا شده بود و باز نگفته که 5 سال قبل از همین مصاحبه و در 30 فروردین 1348 در پی کودتای بعثی ها در عراق از جانب دولت ایران و به طور یک طرفه مردود اعلام شد. این نکته هم قابل ذکر است که سه ماه پس از این مصاحبه و در 15 اسفند 1353 خورشیدی دو کشور با وساطت الجزایر به یک توافق تازه درباره اروندرود دست یافتند که به اعلامیه الجزایر مشهور شد.]