عباس عبدی:ممیزی قصه پر غصه است

ایسکانیوز: عباس عبدی درباره رویکرد خود به نهاد خانواده و کتاب جدیدی با عنوان"مقدمه ای بر پژوهش در جامعه شناسی خانواده در ایران" از طرف نشر چشمه منتشر شد.با این نویسنده درباره کتابش گپی زده ایم:

*در کتاب "مقدمه ای بر پژوهش در جامعه شناسی خانواده در ایران" با چه رویکردی به خانواده نگاه شده است؟ با احتساب این موضوع که ایدئولوژی های مختلف، به خانواده با رویکردهایی متفاوت نگاه می کنند.

- خانواده همانند سایر امور جامعه پدیده هایی اجتماعی هستند؛ به همین دلیل هم در معرفی کتاب نوشته ام که: " نهاد خانواده رکن اساسی در شکل‌گیری جوامع بشری است ولی این نهاد نیز واقعیتی تاریخی دارد و در طول زمان و عرض مکان به شکل‌های گوناگونی دیده شده، و تغییرات و تحولات آن نیز مورد توجه جامعه‌شناسان بوده است. در ایران نیز خانواده اهمیت ویژه‌ای داشته و دارد، ولی تغییراتی که در چند دهه‌ی اخیر رخ داده، الزام نموده که وضعیت و کارکرد این نهاد مورد بازبینی قرار گیرد. کتاب حاضر نه‌تنها به عناصر مهم تغییرات در نهاد خانواده اشاره می‌کند، بلکه کوشیده تا وجوه متحول خانواده را که نیازمند مطالعه‌ و پژوهش است معرفی نماید."

*آیا این کتاب در همین نقطه به پایان می رسد، یا پژوهشی هست که در آینده جلدهای دیگر آن یا موضوعات مرتبط با آن به چاپ خواهند رسید؟

- این کتاب در واقع مقدمه ای است برموضوع پژوهش در خانواده. به همین دلیل در بخش چهارم آن دهها مورد عناوین پژوهشی از نهاد خانواده را طرح و برای انجام پیشنهاد کرده است. متاسفانه می توان گفت که علی رغم اهمیت خانواده هنوز در این مورد به اندازه ای پژوهش انجام نمی شود که بتوانیم بیشتر پاسخ های لازم خود را در باره تحولات این نهاد در ایران به دست آوریم.

اکنون در حال نگارش و یا تحقیق برای چاپ اثر دیگری هستید؟ در صورت امکان به طور کامل(ذکر موضوع کتاب و زمان احتمالی برای چاپ آن) توضیح دهید.

بجز این کتاب، کتاب جنبش دانشجویی پلی تکنیک(1338تا 1357) نیز از سوی نشر نی  روانه بازار شده است. این کتاب حدود 3 سال بی هیچ دلیلی در ارشاد مانده بود ظاهرا نسبت به نویسنده حساس بودند و در دولت جدید مشکل حل شد. کتاب مجموعه یادداشتهایی در باره جامعه شناسی حقوق نیز از سوی نشر تیسا در حال انتشار است. ولی این که در چه زمانی در دسترس قرار گیرد نمی دانم.


نظرتان راجع به ممیزی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی در دولت قبل و دولت فعلی چیست؟ آیا تغییر و تحولی را در ممیزی دیده اید؟

- قصه پر غصه ممیزی هم برای خودش مسئله ای شده است. زمانی قصه آن در وزارت ارشاد دولت آقای هاشمی در کتابی روایت و از سوی انتشارات کویر روانه بازار شد و کلی خواندنی بود؛ البته همراه با غصه. ولی ممیزی در دولت پیش عجیب تر بود. شاید در چند دهه پیش ممیزی می توانست به اهداف کوتاه مدت خود برسد هر چند در از تحقق اهداف بلند مدت خود عاجز می شد ولی الان و با وجود اینترنت و ماهواره در کوتاه مدت هم در رسیدن به هدفش عاجز و نالان خواهد بود، مگر این که هدفش عجز و ناله باشد! خوشبختانه در دولت فعلی تا حدی که ملموس است تغییر رویه داده اند و انسان با فرهنگی معاون فرهنگی شده تا مجدداً نوعی تناسب میان اسم و مسمًی برقرار شود. امیدوارم یک بار برای همیشه این مسئله حل شود و رسیدگی را پس از انتشار بگذارند به عهده دادگاهها؛ مگر مواردی را که نویسنده یا ناشر ترجیح می دهند که نظر ارشاد را بگیرند. جالب این که در دولت گذشته کتابی تحت عنوان "يادداشت‌هاي مطبوعاتي و سرمقاله‌نويسي در گفتگو با عباس عبدي" از سوی آقای دکتر رستگار برای انتشار ارائه شده بود که آن نیز دچار ممنوعیت انتشار شد!! طبعا به دلیل اسم بنده والّا یادداشت نویسی که جایی برای رد کردن کتاب باقی نمی گذارد. اگر مواردی که در رد کتابها یا برای تصحیح آنها اعلام شده دوباره کتاب تهیه شود این بار همراه با خواندن باید گریه کرد ؛چرا که اگر دور اول ممیزی در دوره آقای میرسلیم(پیش از 76) کمیک بود این بار و در عصر اینترنت و ماهواره حتما تراژیک خواهد بود.

 تحلیل شما از بازار نشر و کتاب چیست؟ با احتساب اینکه تیراژ کتاب های جدید و آمار کتاب خواندن در ایران رو به نزول دیده می شود(در صورت پذیرش این امر) پیشنهاد شما برای گذر از این دوران و پیش روی به سمت کتاب خواندن چیست؟

واقعیت این است که رسانه های دیجیتال تا حدی جای مطالعه متون مکتوب را گرفته اند و این ایرادی ندارد زیرا خواندن مهم است و نه کاغذی یا دیجیتالی بودن آن. ولی این امر بدان معنا نیست که وضع کتاب در ایران متناسب با نیازهای جامعه است اگر ممیزی حل شود و به دوره سالهای 77 تا 83 برگردیم حتما شاهد دوباره رشد کتابخوانی خواهیم بود. به نظرم نیروهای طرفدار ممیزی باید با دیگران از در گفتگو درآیند تا به نقطه ای که نفع همه مردم و جامعه در آن برسند.