کم‌آبی چرا جدی گرفته نمی‌شود

 
خبرهای رسمی حاکی از آن است که سدهای لار و لتیان خشک شده و تا آبان ماه تنها دو نوبت باران در پایتخت می‌بارد. وضعیت بارش ها در سایر مناطق کشور هم چندان تعریفی ندارد.
اما این وضع به نظر می‌رسد با همه وخامتش از سوی اهالی پایتخت چندان جدی گرفته نمی‌شود و ساکنان این شهر 14 میلیون نفری نگرانی چندانی بابت این موضوع ندارند.
 
به گزارش ایران، درست است که پیش از هر چیز باید مدیریت چرخه تولید تا توزیع و مصرف آب را شماتت کرد که در طول سال‌ها با سیاستگذاری‌های اشتباه، منابع آبی کشور را هدر داده و اکنون به دنبال مقصرانی از میان مردم است. اما از روحیه بی تفاوتی مصرف کنندگان آب هم نمی توان به سادگی گذشت.
 
برای درک این موضوع کافی است نگاهی به فعالیت‌های روزانه خود و اطرافیان‌مان داشته باشیم و صحنه‌هایی را به یاد بیاوریم که تکرار آن جزو اتفاقات عادی در این شهر محسوب می‌شود. کسانی که بدون کوچکترین نگرانی با آب شرب شهری اقدام به شست‌وشوی حیاط، خودرو یا فضای سبز منزل‌شان می‌کنند و در صورت مواجه شدن با اعتراض دیگر شهروندان، تنها به گفتن اینکه پول آن را پرداخت می‌کنیم بسنده می‌کنند.
 
براستی چه چیز مانع از این می‌شود که اهالی تهران معضل کم آبی را جدی نگیرند و اساساً چرا آن را باور ندارند؟ سؤالی که عضو هیأت علمی دانشگاه کرمان در پاسخ به آن می‌گوید: «متأسفانه قیمت آب در کشور ما به عنوان یک کالای اقتصادی تعیین نشده است و همین موضوع موجب شده مصرف‌کنندگان ایرانی معضل کم آبی را باور نداشته باشند.»
 
محسن صالحی می‌گوید: «وقتی آب به قیمت واقعی عرضه شود آن زمان طبیعتاً مردم خود به دنبال اجرای مباحث و مقررات ملی ساختمان و صرفه‌جویی در مصرف آب خواهند بود و تا زمانی که این اتفاق در کشور ما روی ندهد نمی‌توانیم انتظار چندانی از شهروندان دیرباور ایرانی داشته باشیم؛ چرا که شهروندان ایرانی معمولاً مرگ را برای همسایه می‌دانند و تا زمانی که خود ناچار به تحمل تبعات مشکلاتی همچون خشکسالی نباشند، موضوع را جدی نمی‌گیرند.»
 
وی در ادامه به عرضه برق به عنوان کالای اقتصادی می‌پردازد و عنوان می‌کند: «این موضوع موجب شد تا شهروندان با استفاده از راهکارهای علمی و استفاده از آخرین شیوه‌های نوین مصرف برق اقدام به صرفه‌جویی در مصرف این کالا کنند و مقررات ملی ساختمان را در ساخت و سازهای خود جدی بگیرند امری که اگر در مورد آب نیز اجرا شود، می‌تواند تا حد زیادی از ریخت و پاش‌های اضافی این محصول ارزشمند جلوگیری کند.»
 
از سوی دیگر  رئیس ستاد محیط زیست شهرداری و توسعه پایدار شهر تهران در مورد جدی گرفته نشدن تذکراتی که طی ماه‌های اخیر به شهروندان تهرانی درباره کم‌آبی داده می‌شود، می‌گوید: «بسنده کردن به تذکرات لسانی قطعاً کافی نیست و تا این لحظه اقدامی جدی از سوی مسئولان و مدیران بخش آب در برخورد با مصرف کنندگان پرمصرف تهرانی دیده نشده است.»
 
علی محمد شاعری یادآور می‌شود: «به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که مسئولان شیوه برخورد خود با مشترکان پرمصرف را تغییر دهند و شهروندان خصوصاً شهروندان کلانشهرهایی همچون تهران تبعات ناشی از خشکسالی را به صورت ملموس‌تر مشاهده کنند.» وی در ادامه تغییر در شیوه‌های مصرف آب را راهکاری مطمئن برای مقابله با کم‌آبی عنوان می‌کند و می‌گوید: «به نظر می‌رسد تا این لحظه شهروندان تهرانی درک درستی از تذکرات ارائه شده در مورد مصرف آب نداشته‌اند و موضوع کم‌آبی را جدی نگرفته‌اند؛ چرا که از نظر آنها، بیشتر تذکرات به صرفه‌جویی اختصاص داده شده و حرفی از بحران و مقابله با کم‌آبی زده نشده است.»
 
رئیس ستاد محیط زیست شهرداری و توسعه پایدار شهر تهران اطمینان می‌دهد: «در صورتی که صرفه‌جویی 20 درصدی آب توسط شهروندان تهرانی انجام شود به راحتی می‌توان معضل خشکسالی و پیامدهای ناشی از آن را پشت‌سر گذاشت.» وی اصلاح شبکه فرسوده آبرسانی شهرتهران و جداسازی آب شرب از آب مصرفی را هم از دیگر راهکارهایی بر می‌شمارد که می‌تواند مسئولان را در گذر از این مرحله یاری دهد. نکته ای را که این مدیر تهران نشین می گوید برخی دیگر از مدیران مناطق کشور هم تایید می کنند. مدیرکل مدیریت بحران استان خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایران می‌گوید: «متأسفانه وجود دیدگاه بحران مدار موجب شده تا بحث مقابله با کم آبی در کشور ما بویژه از سوی اهالی شهرهای بزرگ جدی گرفته نشود.»
 
حجت‌الله شایان‌فر ادامه می‌دهد: «در طول سال‌های اخیر بیشتر به مدیریت تأمین آب پرداخته‌ایم در حالی که باید بیشتر توجه‌مان را معطوف به مدیریت مصرف می‌کردیم.»
او با انتقاد از شیوه تأمین آب برای کلانشهرهایی همچون تهران یادآور می‌شود: «در طول این سال‌ها تنها به فکر افزایش سد و تأمین آب بوده‌ایم در حالی که باید مدیریت مصرف آب را در دستور کار قرار می‌دادیم.»
 
وی در ادامه مقابله با کم‌آبی را معطوف به اصلاح روش‌های فعلی مصرف آب از سوی شهروندان می‌داند و می‌گوید: «جمع‌آوری آب‌های خاکستری و استفاده از آنها در مصرف روزانه، گامی مؤثر در برخورد با کم‌آبی است.» شکی نیست که با استفاده از راهکارهای عنوان شده از سوی کارشناسان می‌توان با مشکل کم‌آبی مقابله کرد. اما آنچه در این بین اهمیت بیشتری دارد پذیرش اقلیم خشک کشور و ضرورت تطبیق زندگی روزانه شهروندان با این واقعیات است.