4 نکته درباره سفر نخست وزیر عراق به ایران

1- نخست وزیر، مهمترین و قدرتمندترین مقام حکومت عراق به شمار می آید. او همزمان عالی ترین مقام اجرایی و نظامی این کشور است. حیدر العبادی که به تازگی به سمت نخست وزیری عراق رسیده است؛ تهران را به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد. این گزینه، رونمایی از جهت گیری دولت جدید عراق است که بر ادامه نزدیکی روابط با ایران تاکید می کند. این در حالی است که در میان کشورهای خاورمیانه عربی، مقصد اولین سفر یک رهبر جدید، قطعا عربستان سعودی است.

در شرایط فعلی که رقابت دو قطب اصلی منطقه یعنی عربستان سعودی و ایران روز به روز داغ تر و حساس تر می شود؛ دولت جدید عراق بر حضور در صف هم پیمانان ساحل شمالی خلیج فارس تاکید دارد.

انتخاب تهران به عنوان مقصد اولین سفر خارجی حیدرالعبادی نخست وزیر جدید عراق تاکیدی بر ادامه اولویت ایران در سیاست خارجی بغداد و پیروی عراق از سیاست های منطقه ای تهران است.

2- این سفر العبادی به تهران در زمانی انجام شد که عراق با بحرانی ترین و بدترین شرایط امنیتی خود پس از خروج ارتش آمریکا از این کشور در سال 1390 تاکنون روبه رو است.
در حال حاضر قدرت دولت مرکزی عراق به شدت تضعیف شده است. دولت عراق در نزدیکی های بغداد در حال جنگ با گروه مسلح داعش است. گروهی که قصد دارد با تصرف بغداد، حکومت مرکزی عراق را سرنگون کند. همزمان بیش از 6 ماه است که دومین شهر بزرگ عراق یعنی موصل را از دست داده و شهرهای مهم دیگری همچون تکریت، بیجی و فلوجه همچنان در تصرف داعش هستند. علاوه بر این مردم در مناطق دیگری از عراق، به دور از کمک های ارتش عراق، در حال جنگ با داعش هستند. ارتش عراق در مناطق شمالی این کشور متلاشی شده و جنگ با داعش از طریق گروه های مسلح داوطلبان و شبه نظامی دنبال می شود. 

مجموعه تحولات عراق و تهدید مستقیم و نزدیک داعش علیه بغداد باعث شد ایران به عنوان کشوری که دارای بیشترین مرز مشترک زمینی با عراق است با سه هدف حفظ امنیت ملی خود، حفظ حکومت بغداد و سوم حفظ حکومت سوریه، بیشترین پشتیبانی ها و فعالیت های مستقیم و غیرمستقیم را برای مقابله با ناامنی های عراق به کار بگیرد. این روند باعث شده نفوذ ایران در عراق بیش از پیش افزایش یابد. در مجموعه این اتفاقات، نفوذ ایران در عراق به بالاترین میزان در تاریخ 82 ساله روابط تهران – بغداد رسیده است.

3- کنارزدن نوری مالکی از پست نخست وزیری عراق تنها پس از آن ممکن شد که ایران هم نسبت به این روند چراغ سبز نشان داد و در برابر این روند، سکوت تایید آمیزی را اتخاذ کرد تا برخلاف گذشته، نوری مالکی نتواند در برابر مخالفانش مقاومت کند. قبل از این هم بارها طیف های مختلف سیاسی در عراق از عرب های سنی گرفته تا کردها و سیاستمداران شیعه چون مجلس اعلا و مقتدی صدر باهم علیه نوری مالکی متحد شده بودند اما صرفا به دلیل مخالفت تهران، برکناری نوری مالکی ممکن نشد.

پس از اعلام برکناری نوری مالکی و معرفی العبادی به عنوان نخست وزیر جدید، ایران از این وضعیت اعلام رضایت و حمایت کرد. سفر العبادی به تهران به نوعی تشکر از ایران برای همراهی در روند کنار زدن نوری مالکی از قدرت و تاکید بر شراکت گذشته میان دو کشور است.

4- ایران در شرایط فعلی علاوه بر تلاش برای حل و فصل مسئله هسته ای اش در صحنه جهانی از طریق گفتگو با گروه 1+5، در فضای منطقه ای نیز رقابت سختی را با رقیب سرسخت اش یعنی عربستان سعودی پی گرفته است. ایران در این رقابت پس از شکست سعودی ها در زمین بازی عراق، سوریه و لبنان، این بار وارد مرحله جدیدی شده است تا بیش از پیش، سعودی ها "فشار" را احساس کنند و آن را در نزدیکی خود بدانند. تحولات چند ماه اخیر در یمن و سقوط پایتخت این کشور به دست اعضای یک گروه حامی ایران، پیام جدی از مرحله جدید در رقابت منطقه ای ایران و عربستان سعودی را خبر می دهد.

در چنین شرایطی که صف بندی های منطقه ای از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار هستند؛ حیدر العبادی نخست وزیر جدید عراق به تهران آمد تا به کشورهای عربی به ویژه دولت های جنوب خلیج فارس این پیام را منتقل کند که رفتن نوری مالکی و آمدن العبادی، تغییری در هم پیمانی عراق با ایران و حمایت های بغداد از مواضع منطقه ای تهران ندارد.

تماشاخانه

تیلور و یزدانی؛ دو کشتی‌گیری که تا زمان پایان نبردها، تشک کشتی را ترک نکردند / آیا یک جدال تاریخی تمام شد؟ (فیلم)

دست‌های پشت پرده‌ای که از وزارت نیرو قدرت‌مندترند/ چه کسی پشت ساخت سد فینسک است؟ (فیلم)

فیلم های دیگر