سرافراز ميخواهد آنتن فروشي را تمام کند/نقش تلويزيون در عصر شبکه هاي اجتماعي تغيير کرده است

 ایرانا:انتصاب مديران عامل شرکتهاي وابسته به سازمان صدا و سيما توسط دکتر محمد سرافراز در روزهاي اخير از نظر کارشناسان و اساتيد حوزه ي فرهنگ و رسانه بيانگر پايان تغييرات سازمان صدا و سيما در رده ي معاونين و مديران ستادي اين سازمان است.
 
به گزارش ایرانا:بررسی الویت های کاری سازمان صدا وسیما در دوره ی مدیریت جدید موضوع یک مناظره وایبری است که با حضور و مشارکت فعال دکتر عیسی کشاورز؛ مدیر گروه فرهنگ و هنر دانشگاه جامع علمی کاربردی و مدرس دانشکده ی خبر، دکتر حسن نجفی سولاری؛ مدرس دانشگاه و نماینده ی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در شورای عالی فضای مجازی، محمد صادق افراسیابی، مدیرگروه علمی تخصصی روابط عمومی دانشکده خبر، دکتر سپیده فهیمی ‌فر، دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، خسرو شاه محمدی اهوازی؛ کار‌شناس ارشد فضای مجازی، سید جهانگیر آقازاده؛ مدیر رسانه‌های آموزشی شبکه ملی فرهنگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مریم ملک پور؛ فعال فرهنگی، رسانه ای و مجری برنامه های تلویزیونی، راحله حقیقی؛ کارشناس مدیریت دانش، سجاد خسروانیان؛ خبرنگار و فعال رسانه ای، علی اصغر نوروززاده؛ فعال فرهنگی و رسانه ای، زهرا چخماقي ‪؛ کارشناس خبرنگاری و فعال فرهنگی و رسانه ای، هانیه ناظری؛ مدرس دانشکده خبر و سیما پاتیمار؛ کارشناس ارشد مدیریت دانش انجام شد.
آنچه در پی می‌آید مشروح این مناظره وایبری است.
 
سجاد خسروانیان: الان که تغییرات سازمان صدا و سیما در رده معاونین به پایان رسیده و بر اساس آخرین اخبار در روزهای گذشته مدیران عامل شرکتهای تکتا، سروش رسانه و ... تغییر کردند، به اعتقاد من سازمان صدا وسیما به عنوان بزرگترین رسانه جمهوری اسلامی ایران در گام اول باید درجهت اعتماد سازی گام بردارد که این اعتماد سازی نیز با توجه به کیفی سازی شکل میگیرد. صدا و سیما در طول چند سال گذشته به لحاظ کمی توسعه خوبی داشته اما به لحاظ کیفی حرکت های خوبی نداشته است. اکثر فیلم های و محتواهای ارایه شده پیوست فرهنگی ندارد و به همین دلیل نتیجه معکوس از هدف مورد نظر در جامعه بر جای می گذارد. از سوی دیگر وجود نیروهای غیر رسانه ای در بدنه مدیریتی و پرسنلی صدا و سیما مانع از دستیابی این رسانه به اهداف حرفه ای خود می شود، لذا به اعتقاد اینجانب صدا و سیما در اولین گام باید در جهت چینش ساختار و استفاده از نیروهای تخصصی در حوزه رسانه گام بردارد.
 
 دکتر عیسی کشاورز: بحث در مورد رسانه در طراز جمهوری اسلامی و یا رسانه فردا همواره یک نقض جدی داد و آن اینکه صدا و سیما تنها مرد قبیله است  و به عنوان ابر رسانه کشور که هیچ رقیبی و اضدادی ندارد همواره مشکل خیز و پر مناقشه است.
 
مریم ملک پور: اولین گام در جهت جلب مخاطب و برنامه سازی بهینه، مخاطب شناسی و نیاز سنجی مخاطب است که در این مرحله صدا و سیما ضمن آنکه گامهای موثر برنداشته، در مواردی هم توقف داشته است.
 
خسروانیان: من هم  با نظر سرکار خانم ملک پور موافقم اما مخاطب شناسی باید توسط عالم آن انجام شود که متاسفانه یکی از آفت های صدا و سیما نبود نیروهای تخصصی در حوزه رسانه هست و به همین دلیل امر مخاطب شناسی به درستی انجام نمی شود و خروجی کار نیز تاثیری ندارد و تنها هدر رفتن بودجه بیت المال را به دنبال دارد.
 
کشاورز: دکتر سرافراز هنوز وارد مباحث محتوایی نشده است که از طریق برنامه بتوان رویکرد ایشان را تحلیل کرد و در حال بررسی و چابک سازی ساختارهای داخلی سازمان است پس تا حدودی تحلیل ما با حدس و گمان همراه است. سازمان صدا و سیما یک سازمان بزرگ سنگین و زیان ده است، این هر مدیری را نگران می کند پس باید به چابک سازی و کوچک سازی بپردازد و گر نه باید برای اداره سنگین و زیان ده به هر دری بزند تا بودجه عمومی سازمان را تامین کند. ازجمله آنتن فروشی بکند. پس کوچک زیباست. تا اینجا دکتر سرافراز درست جهت گیری کرده است.
 
ملک پور: انگیزه زدایی نیروهای حرفه ایی و عقب نشینی آنان و حضور نیروهای مبتنی بر رابطه بجای ضابطه و غیر متخصص که فاقد 3 سواد رسانه ای، سواد تخصصی و سواد عمومی هستند بزرگترین ضربه را در طی سنوات اخیر به بدنه سازمان وارد کرده که باید در الویت کاری مدیریت جدید قرار گیرد.
 
 دکتر عیسی کشاورز:  دوستان مفاهیم اعتماد سازی، مخاطب شناسی، نیاز سنجی و ... نقد علمی نیست.  فکر می کنید این بدیهیات را سازمان صدا و سیما و مدیران قبلی آن نمی دانستند؟ ممکن است در این فرآیندها اشتباهات و نواقصی وجود داشته باشد اما بحث از چگونگی و تکنیکهای عملیاتی کردن این مفاهیم است. پس لطفا عملیاتی تر بحث بفرمايید. لطفا به من بگویید اگر جای دکتر سرافراز بودید چگونه مزیت رقابتی پایدار ایجاد می کردید؟
 
ملک پور: در مدیریت مدرن شعار " کوچک زیباست " موضوع چابک سازی سازمانها به سمت رسیدن به اهداف عالی و پرشتاب مدیریت اقضایی است. لذا بنظر می رسد این استراتژی در مدیریت جدید در حال انجام است.
 
راحله حقیقی: حرکتهای نخست مدیریت سازمان صدا و سیما، از انتخاب آقای پورمحمدی و به تبع آن مدیران شبکه های ملی و  ... قابل توجه و تقدیر بود. اما امیدوارم استفاده از نیروهای خبره و توانمند در ادامه سیاستگداری ها مشهود باشد.
 
دکتر کشاورز: در محیط پرشتاب، پیچیده و ناشناخته و پررقابت رسانه ای  تنها رمز ماندگاری پایدار، تولید مزیت رقابتی است.
 
سپیده فهیمی فر: مزیت رقابتی با ایجاد شبکه های خصوصی ایجاد می شود، این طور نیست؟
 
ملک پور: حذف نیروهای ناکارآمد، ایجاد انگیزه در بین نیروهای حرفه ای، کوچک کردن سازمان، جوان سازی نیروی انسانی، بکارگیری خبرگان، پرهیز از وابستگی به جناح های سیاسی و ...، استقلال رسانه ای و جامع نگری، ایجاد همبستگی ملی، وفاق ملی، صدور مجوز شبکه های خصوصی جهت ایجاد رقابت سالم در چارچوب رسالتهای سازمان،  بازنگری در چشم انداز و رسالتهای سازمان و  ... بخشی از راهکارهای پیشنهادی بنده برای بهینه سازی وضعیت موجود صدا و سیماست.
 
خسروانیان: یکی از آفت های صدا و سیما شاغل بودن بخش عمده ای از نیروها در بخش های اداری و غیر رسانه ای است که بخش اداری بر بخش رسانه ای غلبه کرده و مانع حرکت پرشتاب می شود. البته با روی کار آمدن جناب آقای سرافراز حرکتی برای اصلاح برخی مشکلات آغازشده و انتصابات نیز گویای این موضوع است. اما باید بپذیریم که  بخشی ازمشکلات صدا و سیما به مافیای تولید برمیگردد که باید این مافیا نیز شکسته شود. به اعتقاد من در حال حاضر درکشور ما ظرفیت مجوز دادن برای تلویزیون خصوصی وجود ندارد چرا که لازمه بخش خصوصی در حوزه رسانه فعال بودن احزاب قدرتمند در کشور است اما در حال حاضر هیچ حزب شناسنامه دار قدرتمندی که بخش عمده ای از جامعه را در عضویت خود داشته باشد نداریم.
 
ملک پور: در چارچوب رسالت و منافع نظام، اگر تلویزیون های خصوصی در حال حاضر مجوز بگیرند بیشتر بلندگوی اشخاص می شوند چون در کشور ما احزاب قوی و قدرتمند نداریم. موافقم با شما. ولی باید جزو برنامه ها باشد.
 
کشاورز: من اگر جای دکتر سرافراز بودم برای رسیدن به صدا و سیمای طراز جمهوری اسلامی مدیریت بر مبنای ارزشهای را به عنوان مزیت رقابتی سازمان انتخاب می کردم. در گام اول شفاف سازی ماموریت ها، اهداف و ارزشها در گام بعدی نشاندن گام اول در دل و جان کارکنان و مخاطبین و گام سوم همسو سازی هم افزایی و انرژی ملی برای رسیدن به انها را مدل سازی می کردم.
 
خسروانیان: کاملا با نظر شما موافقم .
 
علی اصغر نوروززاده: یک موضوع دیگری که من شاهد هستم این است که صدا وسیما در استان ها به شدت ضعیف است ... شما از خبرهای استانی که در شبکه سراسری پخش میشود باید شاهد این موضوع بوده باشید‌... برای مثال در شبکه استانی آذربایجان شرقی تنها تبریز پوشش داده میشود و در تبریز هم فقط شهرداری ... چون پول هزینه می کند ... ضعف به شدت دیده میشود. بدهی های شدید مالی در مراکز، باعث شده به صورت بسیار خنده داری تبلیغات افراد خاص صورت بگیرد.
 
ملک پور: بنده 2 سال پیش یک مقاله درخصوص آنتن فروشی نوشتم که فقط در حد اشارت در صفحه فیس بوک گذاشتم که با برخورد شدید عزیزان مواجه شدم...  آنتن فروشی تصییع حقوق بخش عظیم مردم محروم جامعه است که متاسفانه با شعارکاستی بودجه، صداوسیما را عملا و علنا اسیر و برده ی دستگاهها و ارگانها کرده است.
 
محمد صادق افراسیابی: به نظرم هنوز در مورد قضاوت در خصوص عملکرد جناب آقای دکتر سرافراز زود است و باید اجازه دهیم زمان بیشتری بگذرد. اما آن چیزی که مشهود است این است که ایشان دردها را به خوبی شناسایی کرده اند. اگر یادتان باشد در زمان مدیریت دکتر علی لاریجانی بر سازمان صدا  و سیما موضوعی به نام آنتن فروشی وجود نداشت. برنامه ی در شهر شبکه ی تهران با هدف رفع معضلات شهر تهران توسط آقای خدادی راه اندازی شد و توانست به سرعت جایگاه خود را نزد مردم پیدا کند، چون به دردهای مردم توجه داشت. پشت پرده ی تمامی برنامه های طنز سازمان صدا و سیما در آن مقطع تلاش برای حل معضلات و مشکلات جامعه بود. مردم می خندیدند اما به فکر حل مسائل و مشکلات اجتماعی می افتادند. این یعنی طنز اجتماعی به معنای حرفه ای آن. خاطرم هست یکی از اعضای این گروه وایبری در آن مقطع مدیر کل تولید و فنی سازمان صدا و سیما بودند. جناب آقای دکتر نجفی سولاری را عرض می کنم. در آن زمان آقای دکتر لاریجانی به ایشان ماموریت ویژه ای برای طراحی برنامه های طنز اجتماعی داده بود. من به طور اتفاقی در یکی از جلسات ایشان با یکی از تهیه کنندگان حضور داشتم. در آن جلسه آقای نجفی سولاری به آن تهیه کننده گفت آقای لاریجانی معتقد است در یکی دو بخش اول برنامه صرفا عملکرد لاریجانی و سازمان صدا و سیما نقد شود که وقتی فردا عملکرد سایر بخشهای دولت نقد شد، کسی نتواند اعتراض کند. این از نظر من یعنی هوشمند و درایت یک مدیر. اما بعدها شما ببینید چه اتفاقی افتاد؟ محال بود که عملکرد سازمان صدا و سیما نقد شود. جای برنامه های طنز اجتماعی را برنامه ی خندوانه پر کرد تا مردم بخندند و ندانند که چرا می خندند؟ این اتفاق خیلی بدی بود. اما صحبتهای آقای دکتر سرافراز نشان می دهد که او میخواهد آنتن فروشی را پایان دهد. او از بودجه ی مستقل سازمان صدا و سیما صحبت می کند و اینکه قصد دارد به سمت چابک سازی حرکت کند. اینها اتفاقات خوبی است که باید دید در آینده چه خواهد شد؟ البته با صحبت یکی از دوستان هم که گفتند باید تیم حاضر در صدا و سیما با مبانی رسانه و کار تخصصی آشنا باشند موافقم.
 
سیما پاتیمار: نيروهاي غير متخصص چگونه ميتوانند حذف شوند؟ با توجه به اينكه برخي از اين نيروهاي غير متخصص رسمي هستند.
 
خسروانیان:  بحث حذف نیروهای غیر متخصص باید به صورت علمی بررسی شود که یا با آموزش حرفه ای و برگزاری دوره های تخصصی نیروهای متخصص را پرورش داد، و یا با ترسیم یک چشم انداز علمی از ورود افراد غیرمتخصص به درون سازمان صدا و سیما جلوگیری کرد و افراد قدیمی نیز به مرور زمان با دادن امتیازاتی بازنشسته شوند.  در کل، تا کنون فاصله عمیقی بین حوزه دانشگاهی و صدا و سیما با عنوان رسانه ملی وجود داشته و دارد و این سازمان از توانایی و علم اساتید حوزه ارتباطات به خوبی استفاده نکرده و به همین دلیل در برخی حوزه ها غیر علمی حرکت میکند، صدا و سیما باید اتاق فکری برای حضور اساتید ارتباطات و دانشجویان این رشته ایجاد کند.
‪
 
خسرو شاه محمدی اهوازی: برخی مدیران سازمان صدا و سیما مخاطب شناس نبودند. اساسا گاهی معلوم نبود که برنامه ها را برای چه کسی می سازند؟ مدیران فارسی وان و جی ام تی وی بهتر روانشناسی اجتماعی کردند، فکرمی کنم الان کره ای ها هم می دانند مردم ما چه می خواهند. دوران سانسور دیگرتمام شده است باید با زبان و چشم مردم برای مردم تولید محتوا کرد. البته خطوط قرمز نظام هم نباید نادیده گرفته شود. حرفه ای گرایی میتواند هم خطوط قرمز را رعایت کند و هم سانسور نداشته باشد. اعتماد سازی مقوله ای است که اگر به آن توجه نشود صدا و سیما را طی چند سال آینده با بحران مخاطب مواجه میکند. مخاطب شناسی باید اصل و ملاک اصلی سازمان صدا و سیما باشد. تنها راه حل این معضل پیش رو نیز دعوت از اساتید حوزه ارتباطات و تشکیل اتاق فکرمشترک است .
 
زهرا چخماقي: درست است که برخی عملکرد گذشته را نقد می کنند، اما نباید از اتفاقات خوبی که در گذشته افتاد غافل شویم. تاسیس باشگاه خبرنگاران جوان و پرورش آن از رویدادهای خوب زمان مدیریت مهندس ضرغامی بود. جدا از شكل اجراي جديد گفتگوي ويژه خبري كه به خواست و تصميم مديران معاونت سياسي به شكل فعلي و با حساسيت كمتر موضوعي اجرا ميشود و آنهم نه هميشه، مجموعه افراد موفقي در باشگاه خبرنگاران فعال هستند كه در بخش هاي خبري مختلف به تهيه گزارش و خبر مشغول هستند.  از ٢٠:٣٠ و بسته هاي خبري مهمي همچون وبگردي، ذره بين، حاشيه هاي پزشكي گرفته تا بخش مجزا و اختصاصي مجله ي خبري شبكه يك كه هر شب چيزي حدود ٦ گزارش خبري و توليدي را به روي آنتن ميفرستد تا حضور بهترين هاي باشگاه در تحريريه بخش هاي مختلف خبري از خبر بيست و يك گرفته تا ٢٢ تا گويندگان بخش هاي مختلف خبري. این ها همه جزئي از فعاليت هاي اين مجموعه ي خبري است و این موارد جدا از فعاليت تعداد زيادي نيرو در بخش مكتوب و سايت باشگاه خبرنگاران است. به جرات عرض ميكنم به عنوان كسي كه ده سال است در اين مجموعه فعاليت دارم، معاونت سياسي و پخش اخبار به وجود و حضور نيروهاي جوان و فعال و بي ادعايي همچون خبرنگاران باشگاه نيازمند است.
 
محمد صادق افراسیابی: من هم با نظر خانم چخماقی موافقم. مهمترین مساله در مدیریت سازمان صدا و سیما در دوران جدید، درک اتفاقات جدید است. صدا و سیمایی که رقبای فراوان دارد و در عین حال همچنان از آن انتظار میرود که در چارچوب ارزشها حرکت کند و به بهانه هدف،  وسیله را توجیه نکند. یکی از بخشهایی که در گذشته قابل رقابت با رسانه های دنیا بود و به مزیت صدا و سیما در برابر شبکه های ماهواره ای تبدیل شد، راه اندازی باشگاه خبرنگاران جوان و بخش بیست و سی و...  بود. صدا و سیما با راه اندازی باشگاه خبرنگاران جوان توانست در یک مقطع زمانی خاص بر معضل جذاب نبودن اخبار و تک وجهی بودن پیام ها غلبه کند. به اعتقاد هاولند، پیامها به دو دسته ی چند وجهی و تک وجهی تقسیم میشوند که تاثیر پیام چند وجهی بر مخاطب عادی بیشتر است. پیام تک وجهی مستقیم سراغ گرایش مرتبط با تولید کننده ی پیام میرود، اما پیام چند وجهی در عین انتقال معنای مد نظر فرستنده ی پیام، طوری عمل می کند که معنای مد نظر فرستنده پیام مستقیم و صریح نباشد و مخاطب خود با تفکر در مورد پیام فرستنده به مقصود فرستنده برسد. باشگاه خبرنگاران جوان ایجاد یک سازمان بود تا به طور ارگانیک پیام چند وجهی تولید کند چون در این باشگاه شما شاهد همه جور نگاه فرهنگی و سیاسی هستید و گزینشهای خاص اعمال نمیشود . قبل از مدیریت آقای سرافراز دو بخش در سازمان این رویکرد را دنبال میکردند.  یکی معاونت برون مرزی و دیگری معاونت سیاسی خصوصا بخشهای جدید خبری که عمدتا با استفاده از ظرفیت خبرنگاران باشگاه خبرنگاران جوان ایجاد شده بود. اما الان شاهد چالش جدیدی هستیم. گسترش رسانه های اجتماعی، چالش جدیدی است که میتواند اثر گذاری رسانه ی ملی را کاهش دهد. این چالش بر عکس چالش قبل در حوزه ی تکنیکهای محتوایی نیست. بلکه چالشی  تکنولوژیک است. اما همین چالش با نگاه غیر تکنیکال و جامعه شناسانه قابل بهره برداری است. تنها راه عبور صدا و سیما از این چالش ایجاد رسانه های مکمل تعاملی، تکیه بر ظرفیت شبکه های اجتماعی بومی و یا خارجی هم سو با ذائقه ی مخاطب ایرانی، حضور پر رنگ عوامل سریالها وبرنامه ها در شبکه های اجتماعی و تدوین دستور العملی برای تولید برنامه های چند ثانیه ای جذاب از برنامه های اصلی با هدف باز پخش در شبکه های اجتماعی و به اشتراک گذاری است.
 
ملک پور: من معتقدم در آینده به هر نفر یک رسانه خواهد رسید. به واسطه گسترش روزافزون و پیچیده فضای مجازی.
 
افراسیابی: اتفاقات دارد می افتد. اما هیچ رسانه ای حذف نمیشود. هنر آن است که رسانه ی خود را با شرایط جدید تطبیق دهیم.
 
ملک پور: اگر بتوانیم افتخار است ... که البته من معتقدم دکتر سرافراز می تواند چون می داند.
 
سید جهانگیر آقازاده: یک بحثی که مغفول ماند این است که صدا و سيما در اين سالها يك تناقض بزرگ در توليد داشت. سختگيرانه ترين گزينش و آمورش را در خصوص تهيه كنندگان و ساير نيروهاي توليد به كار مي گرفت اما تقريبا همه برنامه هاي موثرش را برون سپاري مي كرد و نيروهاي رسمي عملا ممنوع الكار بودند. ايراد اساسي دگر فساد مالي گسترده در توليد و رانت هاي خريد و فروش طرح هاي مصوب بود. انشالله بطور ضربتي با اين پديده مبارزه شود. مساله ی دیگر آنکه نيروهاي غير حرفه اي خارج سازمان شاكله اصلي توليد برنامه را تشكيل مي دادند. علاوه بر این توجه بيش از حد به اسپانسر به عنوان شرط تصويب طرح به حراج بهترين وقت هاي پخش و بي محتوا شدن برنامه ها منجر شده است. عملا اسپانسرها با تبليغات مستقيم بازيگران اصلي سيما بودند. فني سازمان عليرغم هزينه هاي بسيار عملا نتوانست همراه فناوري روز توليد و پخش حركت كند بطوري كه تنها دو استوديوي مجازي با بوق و كرنا افتتاح شد اما به جز يكي دو بار كار نمايشي  استفاده اي از آنها به عمل نيامد و نيروي متخصص اپراتوري هم نداشتند.
 
کشاورز: من از پرداختن دوستان به مسایل جزیی که راهی برای آینده باز نمی کند و عموما بخش جزیی و همیشگی سازمانهاست، چندان مفید نمی دانم. سازمان صدا و سیما یک سازمان استراتژیک پیشرفت و عدالت در دهه چهارم انقلاب است. باید راهبردی مناظره کرد فلان برنامه، فلان مدیر و یا فلان استان  و ... در گفتگو ها راهبردی نیست. برای ورود به جهان آینده، سازمان صدا و سیما باید نالج ورکرهای رسانه ای تولید کند. نالج ورکرها (دانشگران) یکی از مزیت های رقابتی سازمانها هستند. نالج ورکرها، نیروهای دانشی)تخصصی وفنی)، بینشی (اهل تدبیر و تدبر در امور) و بابصیرت هستند که ناشناخته های محیط و نیاز های احصا نشده محیط را می فهمند و می دانند در کدام جغرافیای فرهنگی و اجتماعی زندگی می کنند. من اگر رییس جمهور بودم بخشی از یارانه ها را بر این نظام  دانایی به سازمانهای تعلیم و تربیت و از جمله صدا و سیما می دادم. دوستان مردم ما اولین نسل ایرانی هستند که با اینترنت و جهان مجازی و فناوری روبرو شدند. در این جهان ناشناخته و پر رقابت باید به دانایی و اموزش مردم یارانه داد. باید برای سواد رسانه ای به مردم آموزش داد. من می گویم باید بخشی از یارانه ها به نظام دانایی در کشور اختصاص یابد.
 
افراسیابی: درست است آقای کشاورز. موافقم. این نگاه شما نیاز به تبیین دارد.
 
آقازاده : تا جايي كه خبر دارم مانيفست برنامه سازي در سازمان تدوين نشده و الزامات و اولويت ها و محدوديت ها موردي ابلاغ و پس از چندي فراموش مي شود. پشتوانه پژوهشي در برنامه ها يا بسيار محدود و ضعيف است و يا وجود ندارد. عدم توجه به مالكيت معنوي آثار در تكست ها و پلاتو ها از دیگر ضعف ها است.
 
ملک پور: جناب دکتر کشاورز، سیاستگداریهای کلان در نمونه های عینی بروز و ظهور پیدا می کنند. پس توجه به مصداقهای عینی برای فهم موضوعی و اثبات ادعا امری ضروری است.
 
کشاورز: سه روش برای این کار پیشنهاد می کنم. آموزش ، اطلاع رسانی و مشارکت جویی باید به رسالت فراگیر ملی تبدیل شود وگرنه در عصر دانایی تمام مزیت رقابتی کشور در کسب و کار، بانک داری، سرمایه گذاری، تولید، مصرف و ... در حال نابودی است. باید مزیتهای رقابتی جدید خلق شود. صدا و سیما تنها مرد قبیله است. هرچه دوستان می فرمایند قبول، تمام آسیب ها قبول. تمام حرفهای دوستان آسیب شناسی وضع موجود است. من می گویم خانم ملکپور اگر این اسیبها نبود و حتی اگر اشکالات مطرح شده شما و دوستان هم نبود و ما کاملا در وضع مطلوب هم بودیم، باز توانایی رقابت در عصر دانایی با رسانه جهانی را نداریم. باز یک جای کار می لنگد. من می گویم سبک مدیریت صدا و سیما باید متحول شود.
 
آقازاده: موافقم. راديو و تلويزيون رسانه هاي يكسويه اند و عملا در عصر شبكه هاي اجتماعي نقششان تغيير كرده،  شايد توجه به راديو تلويزيونهاي خصوصي  و ايجاد موقعيتي كه در چارچوب قانون فعلي بتواند كانالهاي مستقل  با سرمايه گذاري بخش خصوصي راه انداخت، هم هزينه هاي سنگين صدا و سيما را كاهش دهد و هم رقابت و تنوع را افزايش دهد.
 
کشاورز: خروج از یکسویگی رادیو و تلویزیون، یعنی تولید ناخالص رضایت. در این مقوله که من شهروند مسلمان ایرانی تا چه اندازه از ایرانی بودن، مسلمان بودن و شهروند بودنم رضایت دارم، چقدر احساس خوشبختی دارم، سازمان صدا و سیما مهمترین سازمان در سنجش و ارزیابی و توسعه احساس خوشبختی و رضایت در جامعه است. هر چه این شاخص قوی تر باشد موفق تر و هر چه این شاخص پایین تر باشد ناموفق ترهستیم .صدا و سیما جزء سازمانهای بدون مرز هم هست، پس در نگرش جهانیان به جمهوری اسلامی هم مهم است. یعنی دستگاه مهم دیپلماسی فرهنگی. این هم از دیگر پیچیدگی های این سازمان بزرگ و مهم است. بازار یابی اجتماعی و بازاریابی فرهنگی صدا و سیما هم مساله مهمی است. تبلیغات تلویزیون در سبک زندگی اسلامی ایرانی  و در عین حال سرمایه گذاری و رونق اقتصادی از دیگر موضوعات پیچیده دیگر پیشرو مدیریت جدید است، دوستان عرض کردم صدا و سیما ابرسازمان ایرانی است و برای ورود به جهان اینده به نالج ورکرهای ورزیده در تمام حوزه ها نیاز دارد.
 
آقازاده: در مقوله ای که میفرمایید آينده پژوهي رسانه بايد در سازمان بيشتر مد نظر قرار گيرد.
 
کشاورز: درود بر شما اما نه فقط اینده پژوهشی. نالج ورکر ها علاوه بر تولید و کار برد فناوری در اینده به پیش بینی اینده فناوری های ارتباطی و رسانه ای و به چگونگی همزیستی انسان و فناوری های رسانه ای در اینده می اندیشند. مدیریت بر مبنای ارزشها،  تربیت نالج ورکرهای حرفه ای، خلاقیت و نواوری، بصیرت افرینی، هاضمه قوی در پدیرش نقدها، هم افزایی و احترام به همه سلایق و ذائقه ها، مزیت رقابتی صدا و سیما را در افرینش هویت اسلامی ایرانی خلق می کند .... سر افراز باشید.
 
هانیه ناظری: بحث خیلی خوبی بود. من هر چند نتوانستم در بحث شرکت کنم اما واقعا استفاده کردم و جمع بندی دکتر کشاورز را قبول دارم.