پرندگان کی دندان‌هایشان را از دست دادند؟

بررسی‌های جدید به معمایی که مدت‌های طولانی است ذهن زیست‌شناسان تکاملی را سردرگم‌کرده، پاسخ می‌دهد. دانشمندان در تحقیق خود از توالی ژنوم کامل 48 گونه پرنده استفاده کردند که تقریبا نماینده تمامی پرندگان حاضر بودند.

بررسی‌های دی‌ان‌ای صورت‌گرفته توسط دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید و دانشگاه ایالتی مونت‌کلر آمریکا نشان می‌دهند جد مشترک پرندگان، حدود 116 میلیون سال پیش دندان‌هایش را از دست داده است.

به گفته مارک اشپرینگر از دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید و یکی از نویسندگان این مقاله، از زمان کشف فسیل دایناسور «آرکئوپتریکس» یا «کهن‌بال» در سال 1861، جامعه علمی می‌داند که پرندگان مدرن از جد دندان‌داری آمده‌اند. این موجود حدود 150 میلیون سال پیش زندگی کرده و گونه انتقالی بین دایناسورها و پرندگان بوده است. گرچه دایناسور مزبور صاحب بال بوده، آرواره‌هایی با دندان‌های تیز داشته و روی دو پایش ایستاده است.

با این حال، به گفته این دانشمند، چگونگی از دست‌دادن نهایی دندان‌ها در جد پرندگان مدرن برای بیش از 150 سال به صورت معما باقی مانده بود.

اشپرینگر و همکارانش در این بررسی به دنبال کشف جهش‌های مشترک در شش ژنی بودند که برای شکل‌گیری مینای دندان و عاج دندان، (بلوک‌های سازنده دندان) حیاتی هستند. شش ژنی که این محققان ایزوله کردند، بهترین نامزدها در شکل‌گیری دندان بودند.

تیم علمی این ژن‌ها را در ژنوم 48 گونه پرنده بررسی کرد و دریافت وجود جهش‌های مشترک در ژن‌های مرتبط با مینا یعنی AMTN و AMBN، ENAM، AMELX، MMP20 و عاج دندان (DSPP) نشان‌دهنده از دست‌دادن دندان‌ها در جد مشترک تمامی پرندگان زنده بود.

تیم علمی دریافت تمامی گونه‌های پرندگان تحت بررسی، دارای جهش‌های غیرفعال‌کننده‌ای در هر دوی ژن‌های مرتبط با عاج دندان و مینا بودند و این که سیستم ژنتیکی لازم برای شکل‌گیری دندان در جد مشترک تمامی پرندگان مدرن حدود 116 میلیون سال پیش از بین رفته است.

جزئیات این دستاورد علمی در نشریه Science قابل‌مشاهده است.

منبع: ایسنا