گاردین: غرب باید اتحاد با ایران را جایگزین اتحاد با عربستان کند

غرب باید اتحاد با ایران را جایگزین اتحاد با عربستان کندتحولات پرشتاب هفته های اخیر در خاورمیانه، این روزها مورد توجه شمار زیادی از ناظران و تحلیلگران قرار گرفته که هریک از جنبه ای به بررسی ابعاد مختلف این تحولات می پردازند. در همین زمینه، یک روزنامه انگلیسی امروز با انتشار مطلبی از ضرورت بازنگری غرب در رویکردهای خاورمیانه ای خود و جایگزین کردن رابطه با ایران به جای عربستان سخن گفته است.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «گاردین» در مطلبی به بررسی وضعیت جاری تحولات در منطقه خاورمیانه پرداخته و ضمن انتقاد از روابط نزدیک غرب با عربستان، این موضوع که چنین رابطه ای در راستای برقراری ثبات در منطقه است را رد کرده است. در عین حال، در این مطلب از ضرورت توجه به ایران به عنوان عاملی مهم در ثبات منطقه ای سخن به میان آمده است.

در این مطلب به طور خلاصه آمده است:

اوضاع در منطقه خاورمیانه در حال تغییر است. یک پادشاه سالخورده بیمار در عربستان از دنیا رفته و جای خود را به یک پادشاه سالخورده بیمار دیگر داده است. از سوی دیگر، حوثی ها توانسته اند موفقیت بزرگی را در یمن به دست آورند. در همین حال، 20 کشور – از جمله انگلیس، آمریکا و عراق – در جست و جوی راه مبارزه با گروه داعش هستند و دولت عراق نیز درخواست کمک بیشتری را در این زمینه از متحدان غربی خود کرده است.

در مواجهه با این میزان تغییر در خاورمیانه، دولت های غربی با وضعیت پرچالشی مواجه شده اند. زمانی نه چندان دور، ما قصد داشتیم از طریق حمله هوایی به عمر دولت اسد در سوریه پایان دهیم. اکنون و پس از گذشت حدود 18 ماه، بقای دولت اسد به یک ضرورت برای سیاست غرب در منطقه تبدیل شده، زیرا خطری به نام داعش منطقه را مورد تهدید قرار می دهد.

در همین اوضاع و احوال، دیدگاه های ما نسبت به ایران نیز به موازت پیشرفت مذاکرت هسته ای، تغییر کرده است. به گفته ناظران، این ایده که ایران اکنون به نیروی ثبات بخش در منطقه خلیج فارس تبدیل شده، به یک باور عمومی تبدیل شده است. با این حال، دیدگاه های ما هنوز تا آن اندازه تغییر نکرده که ایران را به عنوان متحد خود در عراق و سوریه بپذیریم و این اشتباه است. به ویژه که هنوز برخی در آمریکا و جاهای دیگر – از جمله عربستان – نسبت به آنچه توسعه طلبی ایران می خوانند، هشدار می دهند.

در حقیقت، همین افراد بودند که ملک عبدالله را فردی اصلاح طلب می دانستند و به این واقعیت توجه نداشته اند که عربستان سعودی طی دو دهه اخیر هم از جنبه مالی و هم عقیدتی از بدترین نوع افراط گرایی حمایت کرده است. در این شرایط، دولتی که ما همواره آن را به عنوان دشمن نگریسته ایم (ایران) کم کم خود را به عنوان دوست ما نشان داده و دولتی که همواره دوست ما بوده (عربستان)، اگر نگوییم دشمن دستکم شبیه دوستی شده که با وجود آن دیگر به دشمن نیازی نیست!

البته یقیناً نمی توان انتظار بیش از حد زیادی از اتحاد با ایران در مبارزه با داعش داشت. با این وجود، باید از فرصت های متعددی که نزدیکی روابط با ایران در اختیار ما گذاشته، استفاده کنیم. این یکی از اندک نقاط روشن در یک زمینه تاریک است. بر این اساس، باید از توانی که ایران برای مبارزه با داعش در عراق و سوریه در اختیار دارد، استفاده کنیم.

به منظور تدوین سیاست های خود در منطقه در شرایطی که منازعات فرقه ای نیز در کشورهای مختلف تشدید شده، یکی از مهمترین نکات این است که ما تعهد خود به برقراری ثبات در منطقه را به گونه ای روشن و آشکار نشان دهیم؛ به ویژه تعهد خود برای مبارزه نه تنها با داعش و القاعده، بلکه همچنین با ریشه ها و دلایل شکل گیری و قدرت یابی این گروه ها.

ما می گوییم به دنبال برقراری ثبات در منطقه خلیج فارس هستیم و تحلیل ها و تفسیرهای فراوانی هم در این زمینه به نگارش درآمده است. اما آیا این امر واقعاً حقیقت دارد؟ ما تا چه حد خواستار ثبات هستیم؟ آیا تمایل ما به این امر تا آن اندازه ای هست که به عنوان مثال، متحدان قدیمی خود در جنوب خلیج فارس را کنار گذاشته و از فروش تسلیحات پیشرفته به آن ها خودداری کنیم؟ در واقع اگر بخواهیم به شکلی واقعی با ریشه های افراط گرایی مقابله کنیم، این کاری است که باید در منطقه انجام دهیم.

بسیاری با این دیدگاه هم عقیده اند که ایدئولوژی افراطی داعش، صرفاً گونه ای از تفکر وهابیت است که از عربستان سعودی ریشه می گیرد. همین افراط گرایی است که سبب بروز درگیری های فرقه ای میان سنی و شیعه نیز می شود. ما از طریق فروش سلاح به کشورهای عرب منطقه خلیج فارس، چشم بر حمایت آن ها از افراط گرایان می بندیم و در حقیقت منابع لازم را نیز برای این کار در اختیار آن ها می گذاریم. اگر دولت های غربی بخواهند وجهه ای حداقلی در منطقه داشته باشند، باید در این گونه سیاست های خود تجدید نظر کنند.