جنجالی‌ترین برندگان جوایز نوبل

 جوایز نوبل 2015 از فردا (دوشنبه) به عنوان ارزشمندترین جایزه دنیای علم به برگزیدگان حوزه پزشکی و در روزهای بعد به دانشمندان حوزه‌های فیزیک و شیمی و در ادامه به منتخبین حوزه‌های ادبیات، اقتصاد و صلح اهدا خواهد شد اما گاهی اوقات بحث‌هایی در مورد شایسته بودن برندگان و دور بودن این انتخاب از تصمیمات سیاسی وجود داشته است.

به گزارش ایسنا، برخی معتقدند آلفرد نوبل، موسس جایزه نوبل تنها دستورالعمل‌های مبهمی را در مورد چگونگی انتخاب برندگان ارائه کرده و جای زیادی را برای تفسیر توسط کمیته‌های جایزه در استکهلم و اسلو باقی گذاشته است.

در این گزارش به برخی از جنجالی‌ترین برندگان جوایز نوبل اشاره شده است.

نوبل پزشکی 2011:

جایزه نوبل پزشکی برای ژول هافمن، بروس بویتلر و رالف اشتاینمن تنها به یک دلیل جنجال‌برانگیز بود، آن هم اینکه اشتاینمن چند روز پیش از اعلام جایزه از دنیا رفته بود.

بر اساس مقررات جایزه نوبل، جوایز نمی‌توانند به افراد درگذشته اعطا شوند. اگر یک برنده پس از اعلام جوایز و پیش از دریافت آن در مراسم رسمی در روز 10 دسامبر (19 آذر) از دنیا برود، جایزه به وی اعطا نمی‌شود اما این موقعیت تفاوت داشت: کمیته خبر نداشت که اشتاینمن، دانشمند دانشگاه راکفلر نیویورک، پیش از اعلام نامش فوت کرده است.

پس از یک جلسه اضطراری، مقامات نوبل تصمیم گرفتند این مورد را استثنا قائل شده و اظهار کردند: جایزه نوبل برای رالف اشتاینمن با نیت خوب و بر اساس این گمانه که زنده است، اعلام شد.

همسر اشتاینمن این جایزه را تحویل گرفت.

جایزه نوبل صلح 1935:

در حقیقت تعداد کمی ممکن است صحت انتخاب کارل فون اوسیتزکی، نویسنده صلح‌جوی آلمانی را که برای افشای افزایش توان تسلیحاتی محرمانه حکومت نازی‌های آلمان به زندان افتاده بود، زیر سوال ببرد اما در آن زمان، این جایزه بحث‌های زیادی را ایجاد کرد و به عنوان دخالت در سیاست داخلی آلمان و تحریک رژیم نازی دیده شد.

دو عضو کمیته نوبل استعفا دادند و خانواده سلطنتی نروژ در مراسم اهدای جایزه شرکت نکردند که احتمالا دلیل آن، فشار دولت نروژ در هراس از پیامدهای آلمانی‌ها بود.

آدولف هیتلر از این انتخاب بسیار عصبانی شد و نه تنها اوسیتزکی اجازه دریافت جایزه‌اش را پیدا نکرد، بلکه پس از آن هیتلر به هیچ کس دیگر در دوران حکومتش اجازه دریافت جایزه نوبل را نداد.

نوبل ادبیات 1970:

اهدای جایزه نوبل ادبیات به الکساندر سولژنیتسین در شوروی سابق در اوج جنگ سرد حتی با وجود اصرار داوران جایزه نوبل در مورد اینکه اساس انتخاب آن‌ها، شایستگی ادبی بوده، باعث واکنش‌های شدید سیاسی شد.

سولژنیتسین که وحشت اردوگاههای کار برده‌داری شوروی را احساس کرده بود، در مسکو به عنوان دشمن رژیم شناخته شد و دولت این جایزه را به عنوان یک عمل خصمانه محکوم کرد.

سولژنیتسین، شوروی را برای گرفتن جایزه خود ترک نکرد زیرا می‌ترسید مقامات دیگر اجازه بازگشت به وی ندهند. البته وی چهار سال بعد پس از اخراج از شوروی توانست به جایزه خود دست پیدا کند.

جوایزی که هیچگاه وجود نداشتند:

این واقعیت که مهاتما گاندی هیچگاه جایزه صلح نوبل را دریافت نکرد، یکی از اشتباهات بزرگ تاریخ جوایز نوبل در نظر گرفته شده است.

گاندی پنج بار کاندید شد اما هیچگاه به عنوان برنده انتخاب نشد. کمیته نوبل بعدها اذعان کرد که این کار یک کوتاهی بزرگ بوده و در سال 1989، رئیس کمیته نوبل در زمان اهدای جایزه آن سال به دالای‌لاما، به گاندی ادای احترام کرد.