گزارش بانک مرکزی: علت فقر در ایران چیست؟

محسن جلالی کارشناس اقتصادی در مقاله منتشر شده در فصلنامه روند، شماره 69 بانک مرکزی، تحت عنوان «رویکردی تحلیلی در بررسی فقر در ایران» به عوامل فقر در ایران پرداخته است.

به گزارش میزان، در این گزارش آمده است: فقر از جمله مسایلی است كه همواره مورد توجه سیاستمداران و دولتمردان هر كشوری است. این مسأله به دلیل وجود پیامدهای اجتماعی و سیاسی آن علاوه بر پژوهش توسط اندیشمندان علوم اقتصادی توسط سایر پژوهشگران حوزه های دیگر علوم انسانی نیز مورد بررسی و توجه قرار می گیرد.

به طور كلی، این پدیده می تواند معلول دو عامل كلی كمبود درآمدها و نیز توزیع نادرست آن باشد. بدیهی است كه افزایش سطح درآمدها عاملی در جهت بهبود فقر و توزیع نادرست درآمدها عاملی در جهت افزایش فقر محسوب می شوند.

به منظور رفع و كنترل این مسئله لازم است مطالعات جامعی انجام پذیرفته و سیاست های مناسب و كارآمدی بر روی عوامل به وجود آورنده آن اعمال شود .

در این پژوهش به منظور تحلیلی پیرامون تأثیر این عوامل بر فقر از دو شاخص متداول در سنجش و ارزیابی فقر و توزیع درآمد استفاده می کنیم. درخصوص سنجش میزان فقر از شاخص فقر كه توسط فوستر،  گریر و توربك  ارایه شده و در سنجش نابرابری از شاخص نام آشنای ضریب جینی  استفاده خواهد شد.

فقر و افزایش قیمت ها
همان طور كه می دانیم، در اندازه گیری تغییرات قیمت، به طور متعارف از شاخص های قیمت به ویژه شاخص قیمت لاسپیرز استفاده می شود. از سوی دیگر، تغییرات قیمت و نیز مؤلفه های آن می توانند بر وضعیت فقر تأثیرگذار باشند. نكته ای كه در اینجا لازم به یادآوری است، آن است كه در این شاخص از سبدی با اقلام و ضرایب مشخص كه در سال پایه تعیین شده اند، استفاده می شود.