طرحی جامع برای ارتقای زنجیره نان در کشور

دبیر کل انجمن‌های صنایع غذایی ایران گفت: نان يكي از مهم‌ترين منابع غذائي مردم ايران محسوب مي شود که بعنوان تامين‌كننده بخشي از كالري، پروتئين، ويتامين ها و مواد مورد نياز بدن از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. این در حالی است که این ماده غذایی ارزشمند، كالري مورد نياز 43درصد از خانوارهاي شهري و 56 درصد خانوارهاي روستائي را تامين می کند.

به گزارش روابط عمومی کانون انجمن های صنایع غذایی ایران، کاوه زرگران در همایش بزرگداشت روز نان  با تکیه بر طرح ارتقاء زنجیره نان در کشور اظهار کرد : چرخه توليد نان در ايران را  می توان يكى از معيوب‌ترين بخش‌هاى اقتصادى كشور معرفى كرد كه عليرغم اختصاص حجم قابل توجهى از يارانه‌هاى دولتى، هيچ يك از طرفين دخيل در آن، از كشاورز گندمكار گرفته تا مصرف كننده نان و دولت نسبت به عملكرد آن رضايت ندارند .گرچه در سبد مصرف خانوار، دولت با اختصاص » نان « طى سال‌هاى گذشته به دليل حساسيت و اهميت يارانه‌هاى سنگين اين بازار را كنترل كرده است اما مكانيزم‌هاى نادرست متعددى كارايى اين چرخه را تنزل داده است.

دبیر انجمن صنایع غذایی ایران سهم نان در سبد هزینه خانوار را اینگونه توصیف کرد و گفت: هزينه نان خانوار از سال 1388 از رقم 3616 هزار ريال به رقم 3915 هزار ريال در سال 1392 رسيده است.  این در حالی است که گوشت با 22 درصد و بعد از آن آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌هاي آن با 21 درصد بيشترين سهم از هزينه خانوار را به خود اختصاص داده اند. در این میان نان به تنهايي بين 1.2 تا 1.7 درصد از هزينه خانوار را دربر می گیرد. وی افزود: پس‌از‌ اجراي‌ قانون‌ هدفمندي‌ يارانه‌ها‌ سهم‌نان‌ در‌ كل‌ سبد‌ هزينه‌ ا‌قالم خوراکی، افزایش یافته ‌و‌ از ‌5.7 درصد‌ در‌ سال‌1389 به ‌11.1 درصد‌ در‌ سال ‌1390 و‌ حدود ‌10 درصد‌ در‌ سال ‌1392 رسيده‌ است.

زرگران در ارتباط با سرانه مصرف نان  اظهار کرد : تا قبل از هدفمندسازي يارانه‌ها، سرانه مصرف نان در ايران حدود 162 كيلوگرم در سال می باشد كه نسبت به متوسط مصرف كشورهاي ديگر بسيار بالاتر است. با اجراي قانون هدفمندي يارانه ها مقدار مصرف خانوارها تا حدي كاهش يافته است و مصرف كنندگان در كشور به طور متوسط 8.98 درصد از مصرف نان خود را كاهش داده اند. بر اساس آمارهاي منتشر شده از سوي بانك مركزي، از سال 1383 تا 1392 سرانه مصرف نان هر فرد در خانوار شهري در كشور كاهش 18 درصدی داشته است.

بر این اساس ، وی میزان نياز سالانه كشور به نان را با توجه به سرانه مصرف، جمعيت و ضايعات كشور بين 9.5 تا 12 ميليون تن اعلام کرد .

وی در ارتباط با اهداف کمی توسعه نان صنعتی و سنتی در برنامه پنجم بیان کرد : عدم تناسب برنامه پنجم با نياز واقعي جامعه، حمايت دولت و توان بخش خصوصی عاملی برای عدم موفقیت برنامه به شمار می رود که برطرف شدن آنها گامی اساسی در جهت رشد زنجیره نان اعم از صنعتی و سنتی در کشور است.

وی افزود: نان صنعتي در حال حاضر كمتر از 2 درصد از نياز به نان كشور را تأمين مي‌كند که با توجه به مزایای این نوع نان ، در پايان برنامه پنجم نان صنعتي مي‌بايستي 40 درصد از نياز جمعيت كشور را تأمين مي‌نمود.که توجه به این امر  می تواند راهگشای رفع موانع تولید نان صنعتی نیز باشد.

وی در ادامه در رابطه با ظرفیت تولید انواع نان صنعتی بیان کرد : تعداد واحدهاي نان صنعتي موجود در كشور 58 واحد به ظرفيت حدود 400 تن است كه اكثر واحدهاي فوق بدليل فرهنگ استفاده مردم مايل به استفاده از نان گرم و تازه و بدلايل اقتصادي كه ناشي از يكسان نبودن حمايت‌هاي دولت در توليد نان به روش‌هاي سنتي و صنعتي مي‌باشد در حال حاضر تعطيل مي‌باشند.

دبیر انجمن صنایع غذایی ایران با توجه به اهمیت زنجیره نان عواملی مانند ؛پخت نامناسب نان، نحوه قيمت گذاري و توزيع آرد ، عدم رقابت در توليد نان، در دسترس نبودن و صرف وقت زياد براي خريد نان و در نتيجه خريد بيش از نياز و تنوع كم نان را جزو چالش های تولید نان دانست و توجه به این چالش ها و رفع آنها را در پیشبرد اهداف زنجیره نان و ارتقای آن موثر و مفید اعلام کرد.

وی در نهایت شناخت ذائقه و سليقه مصرف‌كنندگان در زنجيره و برآورد تغييرات آن ، شناخت پتانسيل‌هاي توليد و نيازهاي فعلي و آتي كشور به تفكيك استان‌ها و گروه‌هاي سني،  تدوين استراتژي زنجيره تامين نان با مشاركت تمامي ذي‌نفعان،  بازنگري و بهبود بسترهاي قانوني خريد تضميني گندم، قيمت‌گذاري نان و ايجاد زيرساخت‌هاي مورد نياز نظير نظام توزيع نان و استانداردهاي مورد نياز براي ايجاد تنوع در توليد مطابق نياز مصرف‌كننده را راهکارهایی دانست که کمک به ارتقای زنجیره نان در کشور می کند.