سبك زندگي امروز نيازمند اخلاق است

حميدرضا عسگري در روزنامه آفرینش نوشت: يكي از مشاهيرپارسا و فارسي زبان شعروادب كشورمان، زني است كه درتمام دوران عمركوتاهش برمحور اخلاق آموزش ديد و براساس معيارهاي انساني فعاليت كرد. روز گذشته منتصب به بزرگداشت بزرگ بانوي شعر و ادب فارسي بود. اين فرصت را مغتنم شمرديم تا با استفاده از سبك اخلاقي اشعار اين شاعر معاصر، به سبك زندگي امروزي بپردازيم.

"رخشنده اعتصامي" معروف به "پروين اعتصامي" در 25 اسفند 1285 خورشيدي در شهر تبريز به دنيا آمد. پدرش يوسف اعتصامي آشتياني (اعتصام الملک) از رجال نامي و نويسندگان و مترجمان مشهور اواخر دوره قاجار بود. در کودکي با خانواده به تهران آمد. در مدرسه آمريکايي تهران تحصيل را به پايان رساند و در همان جا شروع به تدريس کرد. پيوند زناشويي وي با پسر عمويش بيش از دو و نيم ماه دوام نداشت. وي پس از جدايي از همسر، مدتي کتابدار کتابخانه دانشسراي عالي بود. ديوان پروين، شامل 248 قطعه شعر مي‌باشد. اشعار پروين اعتصامي بيشتر در قالب قطعات ادبي است که مضامين اجتماعي را با ديده انتقادي به تصوير کشيده‌است.درون مايه اشعار او بيشتر غنيمت داشتن وقت و فرصت ها، نصيحت هاي اخلاقي، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان و ضعيفان و ناپايداري دنياست. وي در فروردين 1320 شمسي به علت ابتلا به حصبه درگذشت و در قم به خاک سپرده شد. روح شاد و مرامش مستدام باد.

شايد سبك شاعري پروين، ضرورت و نياز سبك زندگي ما باشد كه متاسفانه فقدان معيارهاي اخلاقي در ميان رفتارها و عملكردهاي امروز ما، مشكلات فراواني را به بارآورده است. عدم توجه به فاني بودن دنيا و لحاظ عدالت دررفتار و كردار، علقه هاي مادي را آنچنان براي ما زرق وبرق داده كه حاضريم براي رسيدن به آنها، خواسته و ناخواسته از بي عدالتي هاي كوچك گرفته تا ظلم هاي بزرگ دريغ نكنيم. معيارها و الگوهاي اخلاقي هيچ گاه ازبين نمي روند، اين ما هستيم كه آنهارا ناديده مي گيريم و كنارمي زنيم. شايد اين بيت پروين بهتر معنا را القا كند:

ديوانگي است قصه تقدير و بخت نيست

از بام سرنگون شدن و گفتن اين قضاست

اگر امروز سياست ما درگير تزويرهاي ناپسند گرديده و به ناچار انگ كثيف بودن را باخود يدك مي كشد به سبب عملكرد ناصحيح سياسيون است ولاغير. افرادي كه براي اميال سياسي خود و حزبشان حاضرند، هرآنچه درقالب ارزشهايي همچون صداقت، وحدت، حرمت و انسانيت درجامعه وجود دارد را تخريب كنند.

"دروغ و ريا" دربسياري از اشعار پروين جايگاه خاص داشته و درقالب مناظره ها نمود يافته است. متاسفانه اين گونه رفتارها امروز درزندگي روزمره ما بسيار يافت مي شود. آفتي است كه به جان اخلاقيات افتاده و بسياري از ما دررفتارهاي عادي از آن استفاده مي كنيم. بي آنكه متوجه باشيم تاثيرات منفي آن درحال ويران كردن حسن اخلاق در درون ما وجامعه مي باشد و گرايش به اين بداخلاقي ها زمينه ساز ترويج ديگر رفتارهاي زننده در ميان ما خواهد شد. زيبا تراز كلام ما، پروين دراين مورد اينطور آورده است:

همت كن و به كاري ازين نيكتر گراي

دكان آزبهرتو دكان نمي شود

تا ديده ات ز پرتو اخلاص روشن است

انوار حق ز چشم تو پنهان نمي شود

اتلاف عمرو وقت، وجه ديگر شعر پرويني است كه، متاسفانه امروز به طورگسترده دركشورما به چشم مي خورد. عدم داشتن برنامه درزمينه هاي مختلف، نداشتن مهارت درامور، بي حوصلگي و بي مسوليتي ازجمله مواردي است كه متاسفانه درجامعه ما به وفور يافت مي شود. شايد اين ابيات پروين نصيحتي باشد برگوش هاي سنگين ما:

وقت گذشته را نتواني خريد باز

مفروش خيره، کاين گهر پاک بي بهاست

گر زنده‌اي و مرده نه‌اي، کار جان گزين

تن پروري چه سود، چو جان تو ناشتاست

تو مردمي و دولت مردم فضيلت است

تنها وظيفه تو همي نيست خواب و خاست

بزرگداشت پروين اعتصامي بهانه اي شد تا نسبت به برخي كاستي ها بداخلاقي هاي موجود درعرصه هاي مختلف جامعه اشاره اي شود، و اميدوار بود كه در آستانه سال جديد با فرارسيدن بهار طبيعت، ماهم در در درون خويش تحولي ايجاد كنيم و فصل خزان بداخلاقي را به بهار اخلاق مبدل سازيم.