بهمن 94 / روحانی در آزمون دشوار سیاست داخلی

عصر ایران- مهم ترین موضوع سیاسی در بهمن سال 94 بحث بر سر رد صلاحیت نیمی از نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی بود و این انتظار که در تصمیم و داوری نهایی شورای نگهبان چه تغییرات یا تعدیل هایی رخ خواهد داد و نحوه مواجهه دولت و شخص رییس جمهور روحانی چه خواهد بود.

یک روز پس از موضع تند و بی سابقه هاشمی رفسنجانی در قبال اعلام احراز نشدن صلاحیت سید حسن خمینی در آیین 12 بهمن در فرودگاه مهرآباد، حسن روحانی در یک گفت و گوی تلویزیونی شرکت کرد .

فضای غالب گفت و گو البته اقتصادی بود و بیشتر درباره قراردادهای کلان خرید هواپیماهای پیشرفته از فرانسه در جریان سفر به این کشور اما هنگامی که خبرنگار صدا و سیما از آخرین پرسش خبر داد رییس جمهوری تاکید و تصریح کرد: غیر از انتخابات. یعنی درباره انتخابات حرف دارد و آخرین پرسش باید در این باره باشد. او گفت: « من قسم خورده ام که پاسدار قانون اساسی باشم و نباید خدای ناکرده این شایبه پیش آید که انتخابات، مهندسی باشد.»

با این حال بر این نکته تأکید کرد که « هیچ کس به هیچ دلیلی با صندوق انتخابات، قهر نکند». روحانی نه وعده رایزنی فوق العاده ای داد و نه تهدید کرد که دولت هر انتخاباتی را برگزار نمی کند بلکه به صورت غیر مستقیم از حامیان گفتمان اعتدال و اصلاحات می خواست به حداقل ها بسنده کنند و پای صندوق حاضر شوند. این سخن را به صراحت در این مصاحبه نگفت اما هفته بعد با ذکر مثالی منظور خود را در این باره با وضوح بیشتری بیان کرد.

او در « همایش ملی زنان، اعتدال و توسعه» و در سخنرانی یی که به بهانه انتخاباتی بودن از شبکه خبر سیما پخش نشد چنین گفت:

« گاهی انتخاب، سخت می شود و آنچه شما می خواهید نیست. گاهی در یک فروشگاه برای خرید لباس فرزندتان آنچه را که ایده آل شماست پیدا نمی کنید. اما برای جلوگیری از سرماخوردگی فرزندتان حتی لباسی را که ایده آل شما نیست خریداری می کنید. بدانید که در انتخابات هم حضور نیابید فرزندان و جامعه ما دچار مشکل می شوند.» به بیان دیگر راهکار اعتراض به رد صلاحیت ها قهر و تحریم نیست بلکه حضور در صندوق و رای به نمادها یا حاملان حداقلی گفتمان اعتدال است.

اصلاح طلبان نیز به رییس جمهوری فشار نیاوردند و از او نخواستند چنانچه رایزنی ها نتیجه نداد زیر بار برگزاری انتخابات نرود بلکه بر آن شدند از میان نامزدهای باقی مانده فهرست ارایه کنند.

اتفاق جالب دیگر در بهمن ماه اعطای نشان های لیاقت و شجاعت، به نقش آفرینان برجام و مشخصا جواد ظریف وزیر خارجه بود.

این آیین اما در رسانه ها با اقدام احمدی نژاد در 22 خرداد 92 مقایسه شد. دو روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری، محمود احمدی نژاد معاونان و وزیران خود را به خط کرد و انواع نشان ها را به آنها داد. نشان هایی که ارزش مادی برخی معادل 100 سکه طلاست و مزایای دیگری نیز بر آنها مترتب است. به همین خاطر در کنار تصویر اعطای نشان به جواد ظریف، علی اکبر صالحی و اعضای تیم مذاکرات هسته ای و وزیر دفاع، تصویر مشهور احمدی نژاد در حال الصاق نشان بر سینه محمد رضا رحیمی معاون اول خود نیز منشر شد. هم او که پس از آن به زندان افتاد و قاعدتا خبر اعطای  نشان به ظریف و همکاران را باید از زندان شنیده باشد.

در بهمن 94 دو چهره شاخص «فرهنگی- علمی» و «اجتماعی – سیاسی» نیز درگذشتند. اولی عبدالرضا هوشنگ مهدوی از مفاخر علمی و دانشگاهی ایران بود. دیپلمات بازنشسته ای که بیشتر به خاطر آثاری که نوشت یا ترجمه کرد در میان نخبگان شهرت داشت. با این که بسیار نوشته اما خاطره او از 28 مرداد 1332 بسیار تأثیر گذار است:

«در حال برگشت به خانه بودم که خبر راشنیدم و دیدم مردم به شکل عجیبی به من نگاه می کنند. وقتی  خودم را در آیینه نگاه کردم متوجه شدم بی اختیار اشک می ریخته ام. این حادثه به قدری برای من تلخ بوده که بعد از گذشت 60 سال اثرات آن در من باقی مانده است.»

درگذشته دیگر مصطفی کتیرایی بود که هر چند در اعلام خبر فوت او تنها به عنوان « وزیر مسکن و شهرسازی در دولت موقت انقلاب اسلامی» بسنده شد اما از 20 سال قبل از وزارت مسکن با نقش موثر در تأسیس موسسه « متاع» دست در کار خدمات اجتماعی بود و پس از وزارت نیز طی 36 سال بعدی که زیست باز از این گونه امر غفلت نورزید.

او شاهد ترور استاد شهید مرتضی مطهری هم بود. در پایان نشست همان مؤسسه متاع و هنگام خروج از خانه دکتر یدالله سحابی بودند که عضو گروه فرقان، به سوی مطهری شلیک کرد: « در حال صحبت با آقای حاج طرخانی بودم که دیدم جوانکی 20 ساله به آقای مطهری شلیک کرد. سه نفری با هم از خانه خارج شدیم اما آقای مطهری احساس کرد حرف من و آقای حاج طرخانی خصوصی و خانوادگی است و از روی ادب 20 متری از ما فاصله گرفت و سر کوچه ایستاد و آن جوان رسید و جلوی چشم ما شلیک کرد...»

اگر نخواهیم در سیاست و انتخابات محدود بمانیم باید به موفقیت خیره کننده فیلم «ابد و یک روز» در سی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر اشاره کنیم. فیلمی که کارگردانی جوان ساخته و بیشتر سیمرغ ها را درو کرد. ابراهیم حاتمی کیا کارگردان «بادیگارد» اما انتظار داشت بخشی از سیمرغ ها به او و فیلم او برسد در حالی که هیأت داوران تنها پرویز پرستویی را در جایگاه بهترین بازیگر نقش مرد شایسته سیمرغ دانستند.

«ابد و یک روز» در نوروز 95 اکران شده و چنان که انتظار می رفت با استقبال مواجه شده است.

از چهره های خبرساز بهمن 94 می توان به سالار عقیلی هم اشاره کرد. حضور این خواننده موسیقی سنتی در یک شبکه ماهواره ای فارسی زبان که با هیچ یک ازمعیارهای فرهنگی جمهوری اسلامی هم سازی ندارد بسیار بحث انگیز شد. برخورد با این خواننده اما متفاوت بود و به جز حذف اولیه آثار او از جشنواره موسیقی که بعد بازگردانده شد به گونه ای رفتار شد که انگار اتفاق خاصی نیفتاده و همان توضیح مکتوب او مقبول افتاد.