مروری بر ورزشگاههای میزبان داربی تهران؛ شهرآوردگاه

پنجه عقاب

ورزشگاه امجدیه تهران در سال ۱۳۱۸ در محدوده خیابان مفتح کنونی تاسیس و سه سال بعد در سال ۱۳۲۱ مورد بهره برداری قرار گرفت تا قدیمی ترین ورزشگاه مدرن ایران نام گیرد . این ورزشگاه با ظرفیت ۳۰ هزار تماشاگر پس از آغاز لیگ تهران و لیگ سراسری کشور مورد استفاده تیمهای تهرانی و به تبع آن سرخابی های پایتخت قرار گرفت و همچنین میزبان ۱۶ رقابت دربی تهران بین غولهای پایتخت شد . امجدیه برای هواداران آبی های پایتخت یادآور خاطراتی خوش است . از ۱۶ دیداری که بین دو رقیب قدیمی فوتبال تهران در این ورزشگاه برگزار شد، ۹ برد برای تاج ، ۵ تساوی و تنها دو پیروزی برای پرسپولیس به ثبت رسید . با این وجود داربی تهران مهمترین دیدار تاریخ ورزشگاه امجدیه نبود . این ورزشگاه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۷ میزبانی چهارمین دوره جام ملتهای آسیا را بر عهده گرفت . رقابتهایی که در نهایت به نخستین قهرمانی ایران در آسیا انجامید . پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ و تسخیر سفارت ایالات متحده امریکا ، اتفاقی مهم ورزشگاه امجدیه را در صدر اخبار سیاسی جهان قرار داد . این ورزشگاه بخشی از نقشه طراحی شده عملیات پنجه عقاب بود که دولت امریکا برای نجات گروگانان خود در محل لانه جاسوسی طراحی کرده بود و علت انتخاب امجدیه فاصله بسیار نزدیک این ورزشگاه تا سفارت امریکا به اندازه طول خیابان مفتح بود . عملیاتی که با وزش شدید طوفان شن در صحرای طبس پیش از ورود به فاز امجدیه شکست خورد تا پای نظامیان امریکایی به معبد فوتبال ایران باز نشود . امجدیه چند سال بعد و با شهادت خلبان شجاع هوانیروز به دلیل رشادتهای وی به ورزشگاه شهید شیرودی تغییر نام یافت .

اشکها و لبخندها

کشورمان ایران ، میزبانی هفتمین دوره بازیهای آسیایی در سال ۱۹۷۴ (۱۳۵۳) را بر عهده گرفت . بدین منظور از چند سال قبل کار ساخت یک مجموعه ورزشی مدرن در حوالی پارک جنگلی چیتگر در منتهی الیه غرب تهران آغاز شد . مجموعه ورزشی مجهزی که با مکان یابی مناسب و سیاست گذاری صحیح به یکی از سرمایه های ملی کشور بدل شد . دریاچه ، پیست اتومبیل رانی ، پیست دوچرخه سواری ، سالن ۱۲ هزار نفری و زمینهای تمرین مختلف تنها بخشی از امکانات مجموعه ای بودند که مطابق رسم نامگذاری اماکن در آن زمان به یکی از القاب یا اسامی خانواده پهلوی نام گرفت . در کنار این مجموعه هتلی مجلل و دهکده ای جهت اسکان اعضای تیمها احداث شد که هم اکنون در محدوده دهکده المپیک در منطقه ۲۲ شهر تهران واقع هستند . اما گل سرسبد این مجموعه ورزشی ورزشگاهی ۱۰۰ هزار نفری طراحی و اجرا شده با آخرین استانداردهای روز دنیا در قلب مجموعه بود که هم اکنون پس از گذشت حدود ۴۰ سال کماکان ورزشگاه ملی فوتبال ایران و دهمین ورزشگاه بزرگ فوتبال دنیاست . در این ورزشگاه که رسما با دیدار تیمهای پرسپولیس و کروزیرو برزیل در روزهای پایانی سال ۱۳۵۱ افتتاح شد روزهای تلخ و شیرین فراوانی در فوتبال ایران در سالیان متمادی رقم خورد . قهرمانی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ و جام ملتهای آسیا ۱۹۷۶ و صعود به دو جام جهانی ۱۹۷۸ و ۲۰۰۶ شیرین ترین اتفاقات فوتبالی رخ داده در این ورزشگاه در سالهای آتی بود . بر خلاف امجدیه که برای آبی های پایتخت خوش یمن تر بود پرسپولیسی ها از آزادی خاطرات خوشتری دارند . از ۸۱ دربی برگزار شده تا کنون ، ۶۳ دیدار در ورزشگاه آزادی برگزار شده که سهم پرسپولیس ۱۸ برد ، ۳۰ تساوی و ۱۵ باخت و همینطور برتری تاریخی ۶-۰ در نخستین دربی آزادی بوده است .

وقتی داربی به بند کشیده می شود

پس از اتفاقات جنجالی سی و هشتمین دربی پایتخت که به علت یورش تماشاگران پرسپولیس به داخل زمین و ایجاد جنجال توســـط بعضی از بازیکنان این تیم رخ داد فدراسیون فوتبال وقت در تصمیمی عجیب میزبانی دیدار برگشت نیمه نهایی لیگ آزادگان در سال ۱۳۷۳ را به ورزشگاهی در فاصله ۱۲۰۰ کیلومتر دورتر از پایتخت و بدون تماشاگر سپرد . ورزشگاهی به نام آزادی در شهر بندرعباس که در منطقه ای نظامی در کنار یک زندان واقع شده و شرایطی کاملا امنیتی داشت . پرسپولیس که به حکم فدراسیون در دیدار رفت با نتیجه ۳-۰ بازنده اعلام شده بود نیاز به برتری با ۳ گل برای کشاندن بازی به تساوی داشت اما در طول ۹۰ دقیقه دیدار سرد و منفعل نتوانست حتی یکبار دروازه استقلال را فتح کند تا با همان نتیجه ۳-۰ در مجموع از گردونه رقابتها کنار رود . این بازی سرشار از اتفاقات حاشیه ای بود . شایعه بمب گذاری در هواپیما ، انتقال بازیکنان با اتوبوس شرکت واحد به ورزشگاه و اقامت اعضای دو تیم در مسافرخانه تنها بخشی از حاشیه های نخستین داربی تهران در خارج از پایتخت بود .

۳۰ ثانیه در دره گرگها

بجز داربی سی و نهم در بندرعباس ، رقابت شهرآورد یکبار دیگر از تهران خارج شد . به دلیل انجام عملیات ترمیم ورزشگاه آزادی در سال ۱۳۸۱ برگزاری پنجاه و سومین دیدار تیمهای استقلال و پرسپولیس در چهارچوب دور رفت دومین دوره لیگ برتر فوتبال ایران به ورزشگاه یادگار امام شهر تبریز سپرده شد . ورزشگاهی ۷۰ هزار نفری که کار ساخت آن از سال ۱۳۶۸ آغاز شده و در سال ۱۳۷۵ به بهره برداری رسیده بود .  هنوز حتی یک دقیقه از دمیده شدن در سوت روبرتو روزتی ایتالیایی به معنای آغاز دیدار نگذشته بود که علی سامره مهاجم استقلال موفق به گشودن دروازه پرسپولیس شد و رکوردی دست نیافتنی در تاریخ داربی را به نام خود به ثبت کرد تا لقب علی ۳۰ ثانیه را از هواداران استقلال بگیرد هرچند پرسپولیس در نیمه دوم روی یک ضربه پنالتی کار را به تساوی کشید تا بازی با همین نتیجه به پایان برسد .

اینک و با گذشت ۴۸ سال از نخستین تقابل دو تیم ، باز هم ورزشگاه آزادی در روز ۲۷ فروردین ۱۳۹۵ برای شصت و چهارمین بار میزبان داربی هشتاد و دوم خواهد بود تا هواداران دو تیم کماکان در انتظار روزی بمانند که تیمهای محبوبشان را در ورزشگاههای مدرن و اختصاصی خود ببینند .

خروج توده حدود ۲ کیلویی از شکم یک بیمار

تماشاخانه

مردهایی که نه برای زنان که برای «حقوق مردها» مهریه ۱۴ سکه‌ای را تصویب کردند؛ اصلاح قانون یا تضعیف حقوق زنان؟ (فیلم)

سوتی بد پیمان قاسم خانی جلوی استاد شجریان ؛ یکی از ضایع‌ترین خاطرات زندگیمه (فیلم)

فیلم های دیگر