پدیده نجومی گذر سیاره تیر (عطارد) از مقابل خورشید امروز (دوشنبه) ساعت 15 و 41 دقیقه در تهران آغاز شد و در صورت مناسب بودن وضعیت هوا، امكان رصد آن تا پایان روز در بیشتر نقاط كشور وجود دارد.
محمد رحیمی فعال ستاره شناسی و مدیر سایت آسمان پارس روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: سیاره عطارد در حال حاضر به سمت میانه خورشید در حركت است.
وی با اشاره به این كه این پدیده تا زمان غروب خورشید در ایران قابل رویت است، اظهار كرد: بعد از غروب آفتاب تا ساعت 23 هم در ایران این پدیده ادامه دارد و همچنین این پدیده را در برخی از نقاط دنیا مانند اروپا می توان مشاهده كرد.
رییس انجمن نجوم آماتوری ایران هم در این خصوص گفت: طولانی ترین گذر سیاره تیر (عطارد) از مقابل خورشید در قرن 21 امروز (20 اردیبهشت 1395) بروز كرد كه هفت ساعت و نیم طول خواهد كشید.
مسعود عتیقی اظهار كرد: سیاره های تیر و ناهید كه نسبت به زمین فاصله كمتری با خورشید دارند، در برخی زمان ها از برابر دایره خورشید عبور می كنند.
وی خاطرنشان كرد: در صورتی كه وضعیت جوی اجازه دهد، پدیده گذر تیر در آمریكا، كانادا، اروپا ، آفریقا و بیشتر قاره آسیا و همچنین جزایر اقیانوس های اطلس، آرام و هند قابل رویت خواهد بود.
رییس انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: این گذر طولانی ترین عبور تیر در ابتدای قرن 21 خواهد بود. گذر بعدی تیر از مقابل خورشید سه سال دیگر و در سال 2019 رخ خواهد داد كه مراحل آن به طور كامل در ایران قابل رصد نیست.
گذر در اصطلاح نجوم، هنگامی است كه جرم كوچكتری از مقابل قرص جرم بزرگتری در آسمان، گذر یا عبور (Transit) میكند. در این مورد برای نمونه گذر سیارات داخلی (عطارد و زهره) از روی زمین مقابل قرص خورشید دیده میشود.
در اصطلاح دیگر نجومی، وقتی یك جرم سماوی به علت حركت ظاهری كرهٔ آسمان از نصفالنهار ناظر میگذرد، گذر گفته میشود.
گذرهای سیارهای از مقابل خورشید از پدیده های كمیاب آسمان اند كه از دید ناظر زمینی تنها برای دو سیاره تیر و ناهید (سیارات داخلی مدار زمین) رخ میدهند.
گذرها پدیدههایی مثل خورشیدگرفتگی هستند، با این تفاوت كه در خورشیدگرفتگی كامل، ماه تمام قرص خورشید را میپوشاند و دیگر نوری از خورشید به زمین نمیرسد، اما تیر و ناهید آن قدر از زمین دورند كه هنگام گذر مثل لكه گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده میشوند.