عصر ایران - محله سلطان میراحمد، یکی از معروفترین محلههای کاشان است. جایی که امامزاده سلطان میراحمد، و مهمترین خانههای تاریخی کاشان در آن واقع شدهاست. در میان این خانهها سرای عامریها از آن رو که بزرگترین خانه تاریخی کاشان و یکی از بزرگترین خانههای تاریخی ایران است، اهمیتی دو چندان دارد. جایی که امروز بخشی از آن، تبدیل به هتل سنتی شدهاست.
این خانه در زمان زندیه ساخته شده اما در دوران قاجار گسترش یافت. درست زمانی که سهامالسطنه عامری فرد، حاکم کاشان بود و به همراه خانواده و فامیل خود در این خانه میزیست.
این خانه با ۹ هزار و پانصد متر زیربنا، حدود ۸۵ اتاق دارد. قدیمیترین بخش خانه حیاط بیرونی و اندرونی آن است. این خانه همچنین حوضخانه، ایوانهای رفیع با شاهنشینهای ۷ در، اتاقهای سه دری، حمام اختصاصی، سرداب و نقب دارد. بادگیر بلند این خانه، یکی از بزرگترین بادگیرهای کاشان است.
این خانه در دوران پهلوی ترک شد؛ کمکم فرو ریخت و به ویرانهای تبدیل شد. مرمت آن اما از اوایل دهه ۸۰ شمسی، با طرحی تحت عنوان احیاء خانههای تاریخی کاشان که بعدها به طرح پردیسان شهرت یافت، آغاز شد. سپس در اواخر دهه ۸۰ شمسی، شرکت سرمایهگذای عظام به منظور بهرهبرداری از آن، مرمت را ادامه داد.
در مرمت این اثر بهترین استادکاران کشور همکاری داشتهاند. بخشهای تخریب شده خانه، با کشف عکسهای تاریخی، بازسازی شد. مرمت خانه توسط فارغالتحصیلهای مرمت که کارهای موفق قبلی داشتهاند انجام گرفتهاست.
این خانه گچبریها و تزئینات زیبایی دارد. از جمله مهمترین نقشهای خانه، نقش مظفرالدین شاه قاجار است که یک شب را در این خانه سپری کرده است. گفته میشود این نقش، هنگامی که شاه قاجار عازم خانه بود، خیلی سریع کشیده شدهاست.
این خانه حمام اختصاصی دارد. از نظر معماری، بیشباهت به حمامهای تاریخی نیست. سربینه، گرمینه و خزینه دارد. این حمام اکنون به منظور احیاء حمام تاریخی، مرمت میشود.
خانه عامریهای تنها خانهایست که نقب دارد. محلی برای ترک ناگهانی خانه. تا کنون کسی نقب خانه عامریها را ندیده، اما تصاویر آن را میتوانید در ویدئویی که توسط عصر ایران ساخته شده و در انتهای این گزارش بارگذاری شدهاست، ببینید.
من خانه عامری ها را چند سال پیش دیدم . خارجی هایی که از این خانه تاریخی دیدن می کردند، مبهوت زیبایی و صفای ذاتی آن بودند.
اولین دوره دانشجوهایی که در زمانی که این خانه مخروبه بود روی تهیه نقشه و طرحهای مرمت و احیای اون کار کردیم ما دانشجویان معماری سنتی ورودی 1377 کاشان بودیم.
مرتضی ایزدی،بابک کفایی،مهرداد کردتبار،مهدی عبدعلی،داود علیدوستی،احمد فلاح،محسن کمالی و این حقیر (حامد اتم اوشانی) زیر نظر زنده یاد مهندس افسری کاشانی که خدا رحمتشون کنه (استاد معماری دانشگاه دولتی کاشان) زمانی که این خانه کاملا مخروبه بود برای نقشه برداری و نقشه کشی به اونجا میرفتیم.
که البته با تلاش و پشتکار تمامی زحمتکشانی که روی این خانه کار کردند الان به اینجا رسیده. دست همشون درد نکنه برای احیای فرهنگ و هنر و تاریخ این سرزمین.